Đảo chính quân sự ở Thổ Nhĩ Kỳ, 60 người đã thiệt mạng

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát một số vị trí trọng yếu sau cuộc đảo chính. Ảnh: Reutes

Vụ đảo chính diễn ra vào khoảng 22h ngày 15/7 (giờ địa phương) khi quân đội bắt đầu chặn dòng người đi lại trên cầu Bosphorus và Fatih Sultan Mehmet, hai cây cầu chính bắc qua eo biển Bosphorus ở Istanbul.

“Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ nắm quyền kiểm soát hoàn toàn đất nước với mục đích thiết lập lại trật tự Hiến pháp, dân chủ, quyền con người và tự do, đảm bảo quyền pháp trị được tiếp tục, ổn định lại trật tự đã bị hỗn loạn”, tuyên bố của quân đội nói. “Tất cả các thoả ước quốc tế và các cam kết đều được duy trì. Chúng tôi hy vọng mối quan hệ tốt của chúng tôi với tất cả các nước sẽ vẫn được tiếp tục”.

Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang trong tình trạng hết sức hỗn loạn. Sân bay quốc tế Taturk ở Istanbul tạm thời đóng cửa trong khi xe tăng đã được điều tới đây. Các chiến đấu cơ và trực thăng của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ bay liên tục trên bầu trời Ankara và Istanbul. Truyền hình quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ tạm ngừng phát sóng, các mạng xã hội như Facebook, Twitter và Youtube bị chặn truy cập.

Theo Hãng thông tấn Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ), nhiều tiếng súng đã vang lên tại Istanbul và Ankara, xung quanh dinh thự của Tổng thống Erdogan. Các nhân chứng cho biết trực thăng của quân đội đã nổ súng. Trong khi đó, quân đội tuyên bố thiết quân luật và lệnh giới nghiêm tạm thời trên toàn lãnh thổ.

Sáng 16/7, Tổng thống Erdogan đã lên tiếng kêu gọi người dân xuống đường biểu tình chống lại âm mưu đảo chính. Ông Edrogan cho rằng vụ đảo chính là do một nhóm thiểu số trong giới chức quân đội tiến hành.

Theo tin tức từ Reuters, hiện Tổng thống Erdogan đang trên đường về Ankara. Văn phòng Tổng thống cũng cho biết ông đang ở một nơi an toàn nhưng không tiết lộ cụ thể địa điểm.

* Một số hình ảnh quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chiếm giữ những khu vực trọng yếu:

Một binh lính Thổ Nhĩ Kỳ bảo vệ an ninh gần quảng trường Taksim ở Istanbul. Ảnh: Reuters

Xe tăng của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ xuất hiện ngay trên đường phố. Ảnh: Reuters

Binh lính trên quảng trường Taksim. Ảnh: Reuters

Binh lính Thổ Nhĩ Kỳ đứng gác tại quảng trường Taksim ở Istanbul sáng sớm 16/7. Ảnh: RT

* Các nguồn tin đăng tải khác nhau về chuyện ai đang thật sự nắm quyền vụ đảo chính. Hiện chưa có thông tin xác thực về địa điểm ông Erdogan đang ẩn náu.

Ông Erdogan phát biểu trên truyền hình qua Facetime kêu gọi người dân biểu tình. Ảnh: CNNTurk

Trong 50 năm qua, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ít nhất đã 3 lần tìm cách tiến hành đảo chính.

Hãng thông tấn quốc gia Anadolu nói tại các trụ sở quân đội đã có các con tin bị bắt. Theo New York Times, có cả tư lệnh quân đội nằm trong nhóm bị bắt này.

* Theo tin tức từ hãng thông tấn quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ, 17 nhân viên cảnh sát đã bị giết trong một cuộc tấn công trực thăng của lực lượng đảo chính nhằm vào trụ sở cảnh sát gần Ankara.

Sáng sớm nay, những chiếc máy bay của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã được triển khai để tấn công các trực thăng mà nhóm quân đội đảo chính đang khống chế.

Trong khi đó, đài truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ NTV đưa tin một máy bay trực thăng Sikorsky của nhóm quân đội đã bị bắn rơi bởi một chiếc máy bay quân sự F-16.

Người dân vây quanh xe quân sự tại sân bay Ataturk, Istanbul. Ảnh: Reuters

Một chiếc xe bị xe bọc thép cán qua ở Ankara. Ảnh: Reuters

* Tòa nhà Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ trúng bom

Hãng thông tấn quốc gia Anadolu đưa tin, một quả bom trúng toà nhà quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ ở Ankara. Tiếng nổ lớn vang khắp thành phố, Reuters dẫn thông tin từ các nhân chứng ở Istanbul cho biết.

Trước đó, theo thông báo của quân đội trên truyền hình nhà nước, lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ giành quyền vì chính quyền cai trị ngày càng độc đoán, chủ nghĩa khủng bố gia tăng.

Hiện, quan chức phụ trách báo chí của Cơ quan Tình báo Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ, Rinuh Yilmaz cho biết "cuộc đảo chính đã bị đánh bại", tuy nhiên các video từ hiện trường cho thấy các cuộc đụng độ giữa quân đội và người biểu tình vẫn diễn ra.

Theo tin tức từ trang RT, 12 người đã bị thương trong vụ nổ ở trụ sở quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ. Trong khi CNN Turk dẫn lời Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Yildirim nói, quốc hội nước này đã an toàn và những người ở trong đều ổn. Một cuộc họp sẽ được tổ chức vào 14 giờ hôm nay.

"Tình hình đang tốt hơn từng phút", ông Yildirim nói với Anadolu. Ông cũng kêu gọi người dân tiếp tục ở lại trên các tuyến phố để ủng hộ chính phủ và cảnh báo một số phi cơ không quân đang bị những kẻ tham gia đảo chính sử dụng và chúng sẽ bị bắn hạ.

Hiện trường vụ nổ ở trụ sở quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ.

* Tổng thống Erdogan tới Istanbul, cảnh báo trừng phạt

Reuters và một số nguồn tin dẫn lời quan chức Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng, máy bay chở Tổng thống Erdogan đã hạ cánh ở Istanbul. Trong khi một nhân chứng cho biết, một vụ nổ đã xảy ra tại sân bay Ataturk ở Istanbul, nơi máy bay của ông Erdogan hạ cánh.

Phát biểu tại sân bay Ataturk sau khi hạ cánh, Tổng thống Erdogan khẳng định những kẻ thực hiện đảo chính sẽ bị trừng phạt thích đáng, bất kể địa vị nào.

Ông Erdogan nói thêm, âm mưu đảo chính do một nhóm nhỏ trong quân đội tiến hành và rằng đây sẽ là một lý do để làm trong sạch quân đội. Cuộc đảo chính là hành động phản quốc và những kẻ chịu trách nhiệm sẽ phải trả giá đắt, ông Erdogan cảnh báo.

Tổng thống Edrogan phát biểu sau khi tới Istanbul.

* Nhận dạng thủ lĩnh đảo chính

Hãng thông tấn quốc gia Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn các nguồn tin quân sự khẳng định người cầm đầu cuộc đảo chính là đại tá quân đội Muharrem Kose. Ông Kose là người đứng đầu cơ quan cố vấn luật pháp của quân đội, và bị sa thải gần đây.

Theo Anadolu, 104 binh sĩ âm mưa đảo chính tại Istanbul đã được xác định. Trong khi đó, Thủ tướng Yildirim cho biết đến nay khoảng hơn 120 người liên quan đến âm mưu đảo chính đã bị bắt giữ. Ông cũng hối thúc những người ủng hộ chính phủ của Tổng thống Erdogan tiếp tục xuống đường phản đối đảo chính.

Các binh sỹ quân đội dường như vẫn đang tiếp tục tìm cách kiểm soát các cơ quan truyền thông. Phóng viên của tờ Hurriyet đăng tải trên Twitter hình ảnh các đồng nghiệp bị binh sỹ dùng súng áp giải, bắt giơ tay lên sau gáy. Trong khi đó trụ sở đài CNN Turk tại Ankara cũng xuất hiện nhiều tiếng súng trong lúc phát sóng trực tiếp. Có thông tin nhiều người dân đã kéo tới đây để ngăn cản các binh sỹ. Theo thông tin trên tài khoản Twitter của CNN Turk, vụ bắt giữ xảy ra tại văn phòng của họ tại Doğan Media Center, thủ đô Ankara.

* 60 người chết trong đảo chính

Thông tin từ văn phòng công tố Ankara cho biết có 60 người thiệt mạng trong các cuộc đụng độ tại thủ đô. Con số này chưa được xác thực. Hiện chưa rõ số người thiệt mạng là binh sĩ tham gia đảo chính, người biểu tình hay cảnh sát.

Người phụ nữ thiệt mạng trong cuộc đảo chính.

Tổng thống Erdogan cho rằng những người tham gia đảo chính đã nhận lệnh từ Fethulla Gulen, giáo sĩ dẫn đầu phong trào Gulen. Ông nói cuộc đảo chính này cho thấy phong trào Gulen là một tổ chức khủng bố có vũ trang. Tuy nhiên ông Gulen phủ nhận có liên quan trong vụ việc. 

Tổng thống Erdogan tuyên bố sẽ không giao đất nước cho những kẻ đảo chính và cho biết nội các Thổ Nhĩ Kỳ vẫn hoạt động ở Ankara. Ông khẳng định sẽ ở lại với người dân Thổ Nhĩ Kỳ.

* Hàng chục binh sĩ tham gia đảo chính đầu hàng

Khoảng 30 binh sĩ tham gia đảo chính đã đầu hàng sau khi bị cảnh sát vũ trang bao vây ở quảng trường Taksim, Istanbul, Reuters dẫn lời nhân chứng cho biết. Nhóm binh sĩ giao nộp vũ khí và được đưa đi trên xe cảnh sát.