Xây dựng nhà máy điện hạt nhân: Bảo đảm an toàn là nguyên tắc số một

- Thưa ông, hiện nay, cùng với việc điều chỉnh khởi công nhà máy ĐHN đầu tiên tại Việt Nam, có phải Chính phủ đang có một cách tiếp cận thận trọng với việc phát triển loại hình năng lượng này?

- Đối với mỗi quốc gia, quyết định triển khai chương trình phát triển ĐHN là một việc rất hệ trọng và có tầm chiến lược lâu dài. Cột mốc đánh dấu sự kiện chính là Nghị quyết số 41/2009/NQ-QH12 về chủ trương đầu tư dự án ĐHN Ninh Thuận, xác định sẽ khởi công xây dựng Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 vào cuối năm 2014 và vận hành tổ máy số 1 vào năm 2020. Theo hướng dẫn của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), tiến trình chuẩn bị đến khi đưa tổ máy đầu tiên đi vào vận hành trải qua ba giai đoạn. Giai đoạn 1 bắt đầu tháng 11-2009, hiện nay chúng ta đang ở giai đoạn 2, tiếp tục chuẩn bị những điều kiện cần thiết để có thể ký hợp đồng xây dựng nhà máy. Giai đoạn 3 là thực hiện hợp đồng triển khai công tác xây dựng, lắp đặt và đưa vào vận hành.

Theo kinh nghiệm quốc tế, ba giai đoạn trên mất khoảng 10-15 năm, có những nước cần nhiều thời gian hơn. Đối với nước ta, mới đi vào chương trình ĐHN, nên chúng ta chưa thể có ngay đội ngũ chuyên gia và cán bộ, cũng chưa thể có ngay được hệ thống pháp lý và các hạ tầng kỹ thuật khác một cách đồng bộ và hoàn chỉnh. Trong khi đó yêu cầu an toàn của ĐHN ngày một nâng cao với những công nghệ mới và những yêu cầu bảo đảm an toàn về quản lý nhà nước. Trong tình hình đó, việc xem xét để có tiến độ hợp lý cho ĐHN ở Việt Nam là rất cần thiết, nó sẽ bảo đảm cho công tác chuẩn bị đầy đủ, đồng bộ vì sự an toàn và hiệu quả của ĐHN trong tương lai.

- Vậy ông có thể cung cấp thêm thông tin về công tác chuẩn bị cho dự án ĐHN đầu tiên của nước ta cho đến thời điểm này? Những thuận lợi cũng như khó khăn gì đang đặt ra hiện nay?

- Chủ đầu tư của dự án ĐHN là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã hoàn thành cơ bản hồ sơ cho phê duyệt địa điểm và phê duyệt đầu tư. Hiện nay, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (Bộ KH&CN) cũng như một số cơ quan khác đã được tiếp nhận và đang trong quá trình thụ lý. Về mảng nhân lực, EVN có dự án riêng về phát triển nhân lực của hai nhà máy tại Ninh Thuận và đã được phê duyệt. Bộ GD&ĐT cũng đã có đề án để phát triển nhân lực tập trung đào tạo đại học và sau đại học. Hiện đã có 353 sinh viên của Việt Nam đang theo học tại cơ sở đào tạo của Nga. Tốp sinh viên đầu tiên đã tốt nghiệp vào cuối năm 2006. Ngoài ra, công tác đào tạo cán bộ của chúng ta đã tận dụng được rất tốt sự giúp đỡ của IAEA, các tổ chức quốc tế và các nước khác trong việc đào tạo các cán bộ tham gia quản lý, tham gia các công tác nghiên cứu và hỗ trợ kỹ thuật.

Hiện nay, Bộ KH&CN đã phê duyệt kế hoạch năm 2015 và triển khai một bước tiếp theo, sử dụng ngân sách KH&CN cho công tác bồi dưỡng nhân lực, hoàn thành đề án đào tạo đến năm 2020 theo nhiệm vụ của Thủ tướng giao. Đối tượng của đề án là cán bộ quản lý nhà nước, cán bộ pháp quy và các chuyên gia kỹ thuật. Đây là ba cấu phần nhân lực chính, đồng thời cũng là những người trực tiếp làm việc vận hành quản lý dự án.

- Ông có thể cho biết suy nghĩ của ông về tương lai của ĐHN ở Việt Nam?

- Chúng tôi cho rằng, bất kỳ một đất nước nào làm ĐHN đều cần phải có những nguyên tắc lấy an toàn là số 1, lấy hiệu quả là hướng phấn đấu. Cốt lõi của phát triển ĐHN là bảo đảm cho an ninh năng lượng của quốc gia. Chúng tôi cho rằng, tương lai của ĐHN đồng bộ với tương lai chung trong phát triển ĐHN trên thế giới, tức là những công nghệ hiện đại, quy chuẩn an toàn ngày càng cao và chất lượng đào tạo được bảo đảm ở phạm vi trên thế giới.

Sau sự cố ĐHN tại Fukushima, Nhật Bản, số lò phản ứng vẫn tăng lên vì có nhiều công trình vẫn tiếp tục được xây dựng, tất nhiên là trong điều kiện kiểm soát, pháp quy chặt chẽ hơn trước. Công nghệ ĐHN ngày nay cũng khass='div_title1'> Tải ảnh lên cho bài viết: