Các giả thuyết về nguyên nhân máy bay Malaysia mất tích

Những nhận định của chuyên gia

Các chuyên gia cho rằng sẽ phải mất nhiều tháng, nếu không phải cả năm, để xác định điều gì đã xảy ra với chiếc máy bay Boeing 777 này.

"Thời điểm này, chúng tôi đang tập trung vào mọi khả năng", Todd Curtis, một kỹ sư từng làm việc với Boeing 777 và bây giờ là Giám đốc của Quỹ An toàn hàng không (Airsafe.com Foundation) nói .

Các radar quân sự đã ghi lại dấu hiệu chiếc máy bay của Malaysia có thể đã quay lại trước khi biến mất, Tướng Tan Sri Rodzali Daud, Tư lệnh Không quân Malaysia, cho biết như vậy vào hôm chủ nhật khi nhà chức trách đang điều tra việc có đến 4 hành khách với nhận dạng đáng ngờ. 

Nếu các thông tin về việc máy bay quay lại là chính xác, tức là sẽ làm giảm xác suất máy bay bị nổ thảm khốc. Thế nhưng nó lại đặt ra câu hỏi về việc tại sao các phi công không có tín hiệu để được giúp đỡ. Nếu có một sự cố kỹ thuật nhỏ, hoặc thậm chí một cái gì đó nghiêm trọng hơn như cả hai động cơ của máy bay bị ngừng hoạt động thì phi công vẫn có thời gian để phát tín hiệu cấp cứu. Việc không có bất cứ cuộc gọi nào "cho thấy một cái gì đó rất bất ngờ và khủng khiếp đã xảy ra", William Waldock, chuyên gia điều tra tai nạn tại ĐH Hàng không Embry-Riddle ở Prescott, Arizona nhận định.

Có thể đã có sự cố đột ngột của máy bay hoặc một cái gì đó khiến nó mất kiểm soát một cách nhanh chóng và lao xuống. Một số chuyên gia thậm chí còn giả thuyết đã có hành động khủng bố, hoặc cả tình huống phi công cố ý đâm máy bay xuống biển.

"Hoặc là đã có một tai nạn thảm khốc khách quan xé tan máy bay, hoặc đã có một hành động tội phạm" - ông Scott Hamilton, Giám đốc quản lý của hãng tư vấn hàng không Leeham cho biết - "Sự việc quá nhanh chóng và họ đã không thể liên lạc radio".

Vẫn còn quá sớm để loại trừ bất kỳ khả năng nào. Các manh mối tốt nhất sẽ đến khi các chuyên gia thu thập được các dữ liệu chuyến bay. Các nhà điều tra của FBI, Ban An toàn giao thông quốc gia và Cục Quản lý hàng không liên bang Mỹ và các chuyên gia của Boeing đang trên đường tới châu Á để hỗ trợ trong việc điều tra.

Thông thường, tai nạn máy bay thường xảy ra trong quá trình cất cánh, rời khỏi sân bay hoặc khi hạ cánh, như trong vụ tai nạn khiến 3 người chết hồi năm ngoái là một máy bay của hãng Asiana Airlines tại San Francisco. Theo một bản thống kê của Boeing, chỉ có 9% tai nạn chết người xảy ra khi một chiếc máy bay đang ở độ cao ổn định.

Đại úy John M. Cox, người có kinh nghiệm 25 năm tại US Airways và bây giờ là Giám đốc điều hành của Hệ thống điều khiển an toàn (Safety Operating Systems), cho rằng dù bất cứ điều gì xảy ra với chiếc máy bay này của Malaysia Airlines thì nó cũng xảy ra một cách nhanh chóng và đủ mạnh để ngăn chặn máy bay phát sóng vị trí của nó.

Một trong những chỉ số đầu tiên có thể cho biết những gì đã xảy ra chính là kích thước của các mảnh vỡ. Nếu nó lớn và trải rộng trên hàng chục dặm, đó là máy bay có khả năng bị vỡ ở trên cao. Điều đó có thể báo hiệu một vụ nổ hoặc một tình huống vỡ khung máy bay. Nếu nó nhỏ hơn, chiếc máy bay có thể đã hạ từ độ cao 10.500 mét xuống còn nguyên vẹn, và chỉ bị vỡ khi tiếp xúc với nước.

Boeing 777 là một trong những máy bay an toàn, tốt nhất trong lịch sử hàng không. Nó lần đầu tiên được đưa vào khai thác vào tháng 6/1995 và đã qua 18 năm mà không có một tai nạn chết người nào. Kỷ lục đó đã kết thúc với vụ tai nạn máy bay của hãng Asiana vào tháng 7/2013. Ba trong số 307 người trên chuyến bay đã chết. Chuyến bay của Malaysia Airlines hôm thứ bảy với 239 hành khách và phi hành đoàn có thể là sự cố gây tử vong thứ hai với loại máy bay này.

"Đây là một trong những máy bay đáng tin cậy nhất từng được chế tạo", John Goglia, một cựu thành viên của Ban An toàn giao thông quốc gia Mỹ nhận định.

Một số nguyên nhân có thể

- Sự cố vỏ máy bay:Đa số máy bay được làm bằng hợp kim nhôm là chất liệu dễ bị ăn mòn theo thời gian, đặc biệt là ở khu vực có độ ẩm cao. Nhưng với lịch sử lâu dài của máy bay và hồ sơ an toàn ấn tượng, chuyên gia cho rằng một sự cố khung vỏ máy bay hoặc với động cơ Rolls-Royce Trent 800 của máy bay là không thể.

Khả năng nhiều hơn về một mối đe dọa đến tính toàn vẹn của thân máy bay là việc điều áp liên tục và xả áp của cabin để cất cánh và hạ cánh. Vào tháng 4/2011, một chiếc Boeing 737 của hãng Southwest Airlines đã hạ cánh khẩn cấp ngay sau khi cất cánh từ Phoenix chỉ vì thân của máy bay bị vỡ. Rất may máy bay với 118 người trên khoang đã hạ cánh an toàn. Tuy nhiên các chuyên gia cũng cho rằng tình huống tương tự ít có khả năng trong trường hợp này. Các máy bay Boeing 777 bay khoảng cách xa hơn, với các lần cất cánh và hạ cánh ít hơn, ít áp lực đặt trên khung máy bay.

- Thời tiết xấu: Máy bay được thiết kế để bay qua hầu hết các cơn bão nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong tháng 6/2009, một chuyến bay của Air France từ Rio de Janeiro tới Paris đã bị rơi trong một cơn bão xấu trên Đại Tây Dương. Cảm biến tốc độ trên máy bay được cho là đã hư hỏng lúc máy bay đi qua một cơn bão khiến hệ thống bay tự động dừng hoạt động. Các phi công tìm cách giải quyết sự cố nhưng mắc sai lầm khiến máy bay chết máy. Trong khoảng 4 phút khi máy bay bắt đầu chết máy đến khi đâm xuống biển, các phi công quá tập trung xử lý tình huống và không kịp gửi tín hiệu khẩn cấp. Tất cả 228 hành khách và phi hành đoàn trên tàu đã chết. 

Nhưng trong trường hợp chiếc máy bay của Malaysia Airlines hôm thứ bảy, tất cả chỉ số đều cho thấy thời tiết cực kỳ thuận lợi.

- Phi công mất phương hướng: Chuyên gia Curtis nhận định, các phi công đã tắt chế độ lái tự động của máy bay và thế nào đó lại không nhận thấy điều này cho đến khi mọi chuyện quá muộn. Chiếc máy bay có thể đã bay khoảng 5-6 giờ từ sau lần liên lạc cuối cùng. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng khả năng này là ít do radar chắc chắn sẽ phát hiện ra máy bay. Nhưng vẫn còn quá sớm để loại bỏ nó như một khả năng.

- Hỏng cả 2 động cơ: Tháng 1/2008, một máy bay 777 của British Airways đã phải hạ cánh với khoảng cách ngắn hơn quy định trên đường băng sân bay Heathrow ở London. Khi máy bay tiếp đất, các động cơ đều mất lực đẩy do băng đóng trên hệ thống nhiên liệu. Tháng 1/2009, một máy bay A320 của US Airways đã hỏng cả hai động cơ sau khi cất cánh từ sân bay LaGuardia ở New York. Tuy nhiên, phi cơ trưởng vẫn giữ liên lạc với kiểm soát không lưu trước khi hạ cánh 6 phút sau đó trên sông Hudson.

Chuyên gia Hamilton cho biết, khả năng hỏng cả hai động cơ là có thể, song ông lưu ý rằng trong trường hợp đó máy bay sẽ rơi trong khoảng 20 phút, đủ thời gian để phi công có cuộc gọi khẩn cấp.

- Một vụ nổ: Một số máy bay đã bị rơi, trong đó đáng chú ý là vụ máy bay Pan Am 103 bị đánh bom khi đang hành trình từ London đến New York vào tháng 12/1988. Một chuyến bay khác của hãng Air India bị nổ hồi tháng 6/1985 khi bay từ Montreal đến London và một chiếc máy bay của hãng hàng không Pháp Union des Transports Aériens đã nổ tung trên sa mạc Sahara tháng 9/1989.

- Không tặc: Một vụ không tặc như vụ 11/9/2001 ở Mỹ là có thể, những kẻ khủng bố buộc máy bay lao xuống đại dương

- Phi công tự sát: Những năm cuối thập niên 90, một chiếc may bay của hang SilkAir và một chiếc máy bay của EgyptAir đã đâm vào nhau. Người ta tin rằng vụ tai nạn trên là cố ý dù chính phủ không bao giờ công khai thừa nhận giả thiết trên. 

- Bị bắn nhầm từ mặt đất: Thực tế đã có những sự cố khi quân đội của một quốc gia vô tình bắn hạ máy bay dân sự. Năm 1988, một tên lửa hành trình của Hải quân Mỹ đã không may bắn trúng một máy bay của Iran Air khiến toàn bộ 290 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Năm 1983, một máy bay của hãng Hàng không Hàn Quốc Korea Airlines cũng bị máy bay chiến đấu của Nga “bắn nhầm”.

Đây là những kịch bản tồi tệ không ai mong muốn sẽ xảy ra với chiếc Boeing 777 của hãng Malaysia Airlines. Tuy nhiên, cho đến khi chưa tìm được dấu tích của chiếc máy bay thì người ta vẫn chưa thể kết luận được điều gì.