“Ảnh xạ” từ khoảnh khắc cuộc sống

Triển lãm “Ảnh xạ” sẽ diễn ra tại Phòng Bảo tàng, Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (42 Yết Kiêu, Hoàn Kiếm, Hà Nội), từ ngày 7 đến 15-11.

Họa sĩ Trang Thanh Hiền là Phó Giáo sư, Tiến sĩ đang giảng dạy và nghiên cứu mỹ thuật tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Bà có nhiều công trình nghiên cứu góp phần đưa mỹ thuật truyền thống gắn với tôn giáo đến gần hơn với công chúng. Ngoài ra, họa sĩ Trang Thanh Hiền còn là người sáng lập dự án “Cùng bé sáng tạo”, mở ra không gian học hỏi, khám phá và sáng tạo nghệ thuật mặt nạ giấy bồi, tranh Tết, tranh dân gian Kim Hoàng... dành cho thiếu nhi.

Tuy dành nhiều thời gian cho công tác nghiên cứu, nhưng họa sĩ Trang Thanh Hiền vẫn vẽ tranh, điêu khắc và tham gia nhiều hoạt động triển lãm nhóm trong và ngoài nước. Họa sĩ kể rằng, bắt đầu sáng tác từ những năm 2000 và vẽ khá nhiều. Nhưng sau đó phải nhường toàn bộ tâm trí cho sự nghiệp nghiên cứu mỹ thuật truyền thống, nên họa sĩ ít vẽ hơn. 20 năm sau, khi niềm đam mê giục giã, họa sĩ tìm lại những sáng tác trước đây và rất xúc động, muốn tiếp nối.

“Có thể nói “Ảnh xạ” không chỉ đơn thuần là một sự phản chiếu, hay sự ẩn tàng mà còn là một sự kết nối, giữa hiện tại và quá khứ, giữa những bóng hình biểu tượng đã định hình từ những năm 2000 để vượt thời gian, để hiện hữu trong sự đồng hành ngoạn mục giữa nghiên cứu và sáng tác. Tất cả như những khúc nhạc trong cuộc đời mình mà tôi muốn tỏ bày cùng bè bạn và công chúng”, họa sĩ Trang Thanh Hiền chia sẻ.

Chọn tên triển lãm là “Ảnh xạ”, đó là sự phản chiếu, sự in dấu, lúc tĩnh lúc động, lúc vô tình, lúc hữu ý. “Tôi có thể tự ví tâm hồn mình như một mặt nước hồ, nó ghi nhận phản chiếu vô vàn những khoảng khắc của cuộc sống và những tác phẩm của tôi, chính là sự khúc xạ trở lại những giá trị sống đó. Nó bao chứa trong đó không chỉ là hình màu, không chỉ là bút mực, không chỉ là kỹ thuật tạo hình mà cả những nghiên cứu trong suốt một hành trình ngược dòng tìm về mỹ thuật cổ, mỹ thuật Phật giáo và khai phóng tâm hồn mình lên những bức tranh”, tác giả cho biết.

Tại triển lãm “Ảnh xạ”, họa sĩ Trang Thanh Hiền giới thiệu với công chúng 44 tác phẩm tranh vẽ trên giấy dó và điêu khắc gỗ, với 3 mốc thời điểm khác nhau, gồm một bộ 5 bức vẽ năm 2002; loạt tranh 12 bức vẽ năm 2022; loạt tranh in 18 bức kết hợp với vẽ mực nho, màu nước trên giấy dó và 9 bức tượng điêu khắc gỗ được sáng tác trong năm 2023. Các tác phẩm đều thấm đẫm những nghiên cứu của chị về mỹ thuật dân gian, truyền thống gắn với tôn giáo, cụ thể là Phật giáo.

Về họa sĩ Trang Thanh Hiền, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Nghĩa Phương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam nhận định: “Trang Thanh Hiền không chỉ đam mê với lý luận mà còn thực hành nghệ thuật với năng lượng cháy bỏng. Ở lần ra mắt triển lãm cá nhân này, tác giả trình làng một nghệ thuật tổng hợp, đa diện với sự hòa trộn các ngôn ngữ của hội họa, đồ họa và điêu khắc; với sự dung hợp những biểu tượng truyền thống quen thuộc trong các hình thể mang tính nhận diện cá nhân”.

Về triển lãm “Ảnh xạ”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, nhà nghiên cứu mỹ thuật Quách Thị Ngọc An cho rằng, những nét tạo hình chuyển biến trong các tác phẩm của họa sĩ Trang Thanh Hiền cho thấy việc định hình phong cách được khẳng định qua nhiều năm tháng. Chất liệu và kỹ thuật trong triển lãm này dường như được mở rộng hơn cùng với ngôn ngữ và hình tượng nghệ thuật. Trong tranh và tượng có cả tâm tư, bản ngã của con người, có mưa gió, núi sông, sen nở sen tàn…