Nhà văn Anh Đức - tác giả “Hòn đất” qua đời ở tuổi 79

Nhà văn Anh Đức nổi tiếng với tác phẩn “Hòn đất” từng đoạt Giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu đã qua đời vào lúc 21h15 ngày 21/8 tại Bệnh viện Thống Nhất -TP HCM. Ông hưởng thọ 79 tuổi.

Nhà văn Anh Đức, tên thật là Bùi Đức Ái, sinh năm 1935 tại xã Bình Hòa, huyện Châu Thành, An Giang. Anh Đức là nhà văn mang đúng phẩm chất của người Nam Bộ, điềm đạm, sâu sắc, nhẹ nhàng cả trong cách sống, cả trong văn chương. Văn phong của Anh Đức được đánh giá là điềm đạm và thanh thoát. Từ những truyện ngắn đầu tay của ông, nhà văn Đoàn Giỏi từng dự đoán ông sẽ còn tiến xa trong sự nghiệp văn chương.

Mặc dù không để lại nhiều tác phẩm, nhưng mọi thế hệ người đọc Việt Nam suốt nửa thế kỷ qua không thể quên tiểu thuyết “Hòn đất” với hình tượng nhân vật chị Sứ hoặc “Một chuyện chép ở bệnh viện” với hình tượng nhân vật chị Tư Hậu. Cả hai nhân vật trong hai tác phẩm của nhà văn Anh Đức đều được chuyển thể thành kịch bản phim.

Với đề tài chính của các nhà văn thời bấy giờ: cuộc Chiến tranh Việt Nam, Anh Đức được đánh giá là không thi vị hóa cuộc chiến mà tìm ra nét đẹp của con người trong hoàn cảnh tàn bạo nhất của chiến tranh. Ông cũng ca ngợi tình người, sự anh dũng của lực lượng kháng chiến ở miền Nam Việt Nam.

Về truyện ngắn, ông được đánh giá là tuy không có những cốt truyện gay cấn, đặc sắc, nhưng cao tay trong cách dựng và sử dụng chữ, chi tiết đắt, tình huống hấp dẫn. Về bút ký, Anh Đức không bao giờ kể chuyện chay, những lời đại ngôn, mà bằng những chi tiết. Ngôn ngữ của ông được chọn lọc, khi sử dụng phương ngữ thường dùng những từ nêu bật nét đặc sắc của vùng đất.

Các tác phẩm “Giấc mơ ông lão vườn chim”, “Hòn đất” (trích đoạn) và “Bức thư Cà Mau” (trích đoạn) của ông từng được đưa vào giảng dạy ở chương trình văn học phổ thông.

Với đóng góp của mình cho nền văn học nước nhà, Anh Đức được xem như là một nhà văn của đất và con người phương Nam. Trong suốt thời gian cống hiến của mình, ông gắn bó với công việc viết văn và làm báo. Nhà văn từng giữ chức vụ Tổng Biên tập báo Văn nghệ giải phóng, Ủy viên Ban Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam, Ủy viên Ban Thư ký Hội Nhà văn TP.HCM, Tổng Biên tập tạp chí Văn...

Nhà văn Anh Đức từng đoạt giải nhất truyện ngắn của tạp chí Văn Nghệ (năm 1958), giải thưởng Nguyễn Đình Chiểu (1965). Năm 2000, ông được nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học./.