Quy hoạch phải đi trước nhằm tránh lãng phí, chồng chéo

Tại phiên thảo luận, các đại biểu cho rằng, công tác quy hoạch phải đi trước một bước nhằm tránh lãng phí, chồng chéo.

Còn tình trạng sao chép quy hoạch

Đại biểu Nguyễn Quốc Luận (Đoàn Yên Bái) nêu thực trạng các địa phương gặp nhiều khó khăn trong lựa chọn đơn vị tư vấn lập quy hoạch do có nhiều quy định ràng buộc liên quan.

Vì thế, đại biểu Luận kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành sớm ban hành các quy định về điều kiện năng lực, tiêu chí, tiêu chuẩn, phân hạng tư vấn và công khai danh mục kèm theo năng lực các tổ chức tư vấn lập quy hoạch để các địa phương có căn cứ lựa chọn phù hợp với từng loại quy hoạch. Đồng thời, ban hành đầy đủ các định mức kinh tế, kỹ thuật, đơn giá với từng loại quy hoạch để làm cơ sở cho việc lập và quản lý chi phí lập quy hoạch.

Còn đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Quảng Nam) quan tâm đến hiệu quả, chất lượng quy hoạch cũng như các giải pháp tháo gỡ vướng mắc để quy hoạch được thông suốt.

Đại biểu Tạ Văn Hạ cho rằng, quy hoạch là lĩnh vực quan trọng, khó nhưng khi triển khai còn nhiều hạn chế, trong đó có vướng mắc về cơ sở pháp lý, hạn chế của đơn vị tư vấn, năng lực của người làm quy hoạch, thiếu kinh phí. Theo đại biểu, hiện nay vẫn còn tình trạng sao chép các quy hoạch tại một số địa phương, trong khi quy định về thời gian gấp gáp cũng ảnh hưởng đến chất lượng quy hoạch.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, tiến độ lập quy hoạch còn quá chậm và cần làm rõ nguyên nhân vì sao dẫn đến tình trạng này; vì sao quy hoạch cấp dưới có nguy cơ phải điều chỉnh và khi điều chỉnh thì chi phí bồi thường cho nhà đầu tư ai chịu trách nhiệm?

“Quy hoạch tích hợp không đơn thuần là việc ghép các nội dung nhiều quy hoạch riêng lẻ thành một quy hoạch chung, mà các nội chung, chỉ tiêu trong quy hoạch tích hợp phải được liên kết với nhau. Điều này đòi hỏi quá trình xây dựng quy hoạch phải được tiến hành đồng thời ở các cấp, ngành và địa phương liên quan để có phương án thống nhất chung. Việc trao đổi thông tin quy hoạch phải được thực hiện theo chu trình “2 xuống, 1 lên” theo 3 bước, gồm: Bước 1, giao chỉ tiêu định hướng từ trên xuống dựa vào chiến lược phát triển quốc gia; bước 2 là tập hợp thông tin của các địa phương để hình thành các chỉ tiêu, dự kiến để báo lên ngành và quốc gia; bước 3 là giao chỉ tiêu quy hoạch cho các ngành, vùng”, đại biểu Hoàng Văn Cường kiến nghị.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (Đoàn Cần Thơ) cho rằng, cần có nghiên cứu, phân tích, đánh giá toàn diện hơn về kinh nghiệm quốc tế đối với việc xây dựng hệ thống quy hoạch, phương pháp lập và triển khai các loại quy hoạch, mối quan hệ giữa các loại quy hoạch với nhau, đặc biệt là có đánh giá cụ thể về thành công, hạn chế và bài học kinh nghiệm của các nước và gợi ý chính sách cho Việt Nam.

Còn đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Đoàn Hà Nội) cho rằng, Quốc hội, Chính phủ cần bổ sung nội dung xây dựng và phê duyệt quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính quốc gia, quy hoạch đơn vị hành chính của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương vào hệ thống quy hoạch quốc gia hoặc bổ sung nội dung quy hoạch này thành một nội dung tích hợp trong quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch cấp tỉnh để làm cơ sở định hướng cho việc sắp xếp, bố trí không gian phát triển.

Việc tích hợp các quy hoạch khó triển khai

Tranh luận làm rõ một số vấn đề tại phiên thảo luận, đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn Hà Nội) cho biết, trên cơ sở sự tham mưu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ngày 18-12-2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 148/2020/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai. Theo Nghị định, việc tổ chức lập và lấy ý kiến phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trước khi tích hợp vào quy hoạch tỉnh sẽ rút ngắn được thời gian thẩm định quy hoạch tỉnh, đồng thời đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

Phát biểu làm rõ một số nội dung đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, thời gian qua, Bộ đã trình Chính phủ thông qua Quy hoạch sử dụng đất đai, là 1 trong 3 quy hoạch quốc gia.

“Trên thực tế, Quy hoạch sử dụng đất đai và một số quy hoạch khác đã là quy hoạch tích hợp, có các nội hàm mang tính chất tĩnh (phần cố định) và động (thay đổi). Tuy nhiên, trong các vấn đề quy hoạch hiện nay, nếu chúng ta đưa các mục tiêu trong cùng một quy hoạch sẽ rất khó dung hòa giữa các mục tiêu tĩnh và động, hay giữa bảo tồn và phát triển vì mỗi một quy hoạch có mục tiêu khác nhau. Vì thế, cần phối hợp có hiệu quả hơn nữa giữa các cấp, các ngành trong việc lập quy hoạch”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nêu.

Giải trình một số ý kiến các vị đại biểu Quốc hội liên quan đến lĩnh vực ngành xây dựng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, từ sau khi Luật Quy hoạch được ban hành và có hiệu lực, các loại quy hoạch theo pháp luật chuyên ngành xây dựng và đô thị tiếp tục phát huy vai trò quan trọng, là cơ sở đầu tiên cho việc lọc các dự án đầu tư, định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội ở các vùng, các địa phương.

Với vai trò cơ quan tham mưu Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thể hiện sự đồng tình và đánh giá rất cao việc Quốc hội đã lựa chọn chuyên đề về “việc thực hiện các chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” để giám sát tối cao trong năm 2022.

Để đẩy nhanh và nâng cao chất lượng lập quy hoạch trong thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận trách nhiệm tiếp tục tham mưu cho Chính phủ chỉ đạo những bộ, ngành liên quan, các địa phương tiếp tục rà soát, đánh giá hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch, thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước phù hợp với tình hình thực tiễn, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong các văn bản quy phạm pháp luật, quy hoạch.

Kết thúc phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, trong ngày đã có 39 đại biểu phát biểu ý kiến và 1 ý kiến tranh luận tại hội trường cùng với việc giải trình của 5 bộ trưởng.

Cho rằng quá trình triển khai thực hiện Luật Quy hoạch còn nhiều bất cập, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị trong báo cáo giải trình, tiếp thu các ý kiến của các đại biểu Quốc hội cần làm rõ các nhóm giải pháp đối với Chính phủ, các cơ quan liên quan để kịp thời tháo gỡ vướng mắc.

Đồng thời, Chính phủ cần sớm tổng kết, đánh giá Luật Quy hoạch và các luật liên quan đến quy hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn về công tác này. Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo đoàn giám sát và các cơ quan liên quan nghiên cứu kỹ, tiếp thu đầy đủ các ý kiến nhằm bảo đảm khoa học, chính xác để trình Quốc hội xem xét thông qua vào chiều ngày 16-6-2022.