"Nóng" cuộc đua tới ghế Thủ tướng Anh

Chính trường Anh thời gian này đang "nóng" trước cuộc đua ai sẽ trở thành chủ nhân mới của ngôi nhà số 10 - phố Downing.

Đây được xem là cuộc đua kịch tính nhất trong đảng Bảo thủ từ trước đến nay với ít nhất 13 ứng cử viên đã công khai tuyên bố tham gia, trong đó nổi lên là các nhân vật tên tuổi như cựu Ngoại trưởng Boris Johnson, Bộ trưởng Môi trường Michael Gove hay Ngoại trưởng Jeremy Hunt… Những ứng viên này đã phát động chiến dịch tranh cử ghế thủ tướng từ hôm 3-6 và trở thành tâm điểm chú ý của truyền thông xứ sở Sương mù.

Một trong những ứng cử viên hàng đầu là cựu Ngoại trưởng B.Johnson, người khởi đầu chiến dịch tranh cử với việc công bố đoạn video tiếp xúc với các cử tri và nhấn mạnh cam kết nếu trở thành Thủ tướng sẽ đưa nước Anh rời khỏi EU, hay còn gọi là Brexit, đúng thời hạn đặt ra là ngày 31-10-2019, bất kể có thỏa thuận hay không.

Dẫu vậy, theo các nhà phân tích, chẳng có gì bảo đảm ông B.Johnson sẽ thuyết phục được EU đàm phán lại để nước Anh có một thỏa thuận Brexit tốt hơn, nhất là liên quan đến “kế hoạch dự phòng” nhằm tránh thiết lập biên giới cứng trên đảo Ireland.

Nhiều nghị sĩ thuộc đảng Bảo thủ lo ngại, nếu ông B.Johnson không tìm kiếm được những điều khoản thay thế khả quan hơn, kế hoạch của ông nhằm đưa nước Anh rời EU đúng hạn mà không cần thỏa thuận sẽ bị Quốc hội phủ quyết, đồng nghĩa với việc không còn lựa chọn nào khác ngoài tổ chức bầu cử sớm hoặc trưng cầu Brexit lần hai.

Trong khi đó, ông M.Gove đang là đối thủ đáng gờm nhất của cựu Ngoại trưởng B.Johnson nhờ những thành tích chính trị nổi bật trên các chức vụ khác nhau, từ Bộ trưởng Giáo dục đến Bộ trưởng Môi trường.

Ông này được cho là có quan điểm ủng hộ kéo dài tiến trình Brexit, trên cơ sở đánh giá rằng việc rời EU mà không có thỏa thuận khi chưa được chuẩn bị đầy đủ sẽ gây ra nhiều vấn đề đối với nước Anh.

Hai gương mặt được chú ý khác là Ngoại trưởng J.Hunt và cựu Bộ trưởng Brexit Dominic Raab cũng đánh dấu việc chính thức chạy đua tới ghế lãnh đạo đảng Bảo thủ với những tuyên bố công khai về kế hoạch Brexit của mình.

Phát biểu trên truyền hình Anh, Ngoại trưởng J.Hunt tuyên bố sẵn sàng cho khả năng đưa nước Anh rời EU mà không cần thỏa thuận, nhưng đó sẽ chỉ là “giải pháp cuối cùng”. Còn cựu Bộ trưởng Brexit D.Raab lại đưa ra cam kết đưa nước Anh rời EU trên cơ sở các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) trong trường hợp đến hạn chót - ngày 31-10-2019, hai bên vẫn không đạt được thỏa thuận.

Hạn chót để đăng ký ứng cử là ngày 10-6. Sau đó, đảng Bảo thủ sẽ chốt danh sách và 313 nghị sĩ đảng này tại Hạ viện sẽ tiến hành các vòng bỏ phiếu cho đến cuối tháng 6 để lựa chọn ra 2 gương mặt. Tiếp theo, khoảng 124.000 đảng viên Bảo thủ trên toàn quốc sẽ tham gia bỏ phiếu lựa chọn lãnh đạo mới.

Kết quả cuối cùng dự kiến sẽ được thông báo trước khi Quốc hội Anh nghỉ hè vào cuối tháng 7-2019. Trong thời gian từ nay đến lúc đó, bà T.May vẫn tiếp tục lãnh đạo chính phủ trên cương vị Thủ tướng tạm quyền.

Tuy nhiên, sau khi rời khỏi “chiếc ghế nóng”, bà T.May đã chính thức từ bỏ các nỗ lực tiếp tục thúc đẩy tiến trình Brexit. Điều này đồng nghĩa với việc người kế nhiệm bà sẽ không có nhiều thời gian để phá vỡ thế bế tắc tại Quốc hội nhằm thông qua thỏa thuận Brexit trước thời điểm Anh rời EU vào ngày 31-10-2019.

Vị thủ tướng mới của nước Anh sẽ tiếp tục phải gánh vác sứ mệnh tìm cách vượt qua sự chia rẽ hiện nay về các điều khoản nhằm đưa nước Anh rời khỏi EU. Với những gì đã diễn ra, đây thực sự là một nhiệm vụ khó khăn.