Năm nhiệm vụ của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI CĐVN là sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam. Thay mặt BCHTƯ Đảng, tôi nhiệt liệt chào mừng đại hội, chào mừng các vị khách quý và 950 đại biểu - đại diện cho ý chí, nguyện vọng và trí tuệ của giai cấp công nhân, người lao động và tổ chức CĐ các cấp về dự đại hội. Qua các đồng chí, tôi gửi tới toàn thể cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ lời thăm hỏi chân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Giai cấp công nhân (GCCN) nước ta vốn có truyền thống yêu nước và cách mạng, đã có nhiều đóng góp to lớn trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc. Qua 27 năm đổi mới và quá trình CNH-HĐH, giai cấp công nhân nước ta ngày càng phát triển vững mạnh và đang phát huy vai trò lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng CSVN. 5 năm qua, trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều biến động, tác động mạnh đến xã hội nước ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn dân ta đã nỗ lực phấn đấu đạt được những thành tựu rất quan trọng. Kinh tế có những chuyển biến tích cực, đời sống nhân dân được cải thiện, chính trị-xã hội ổn định, quốc phòng-an ninh được tăng cường, vị thế của đất nước trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao. Thành tựu đó, có sự đóng góp to lớn của GCCN, NLĐ và tổ chức CĐ.

Cùng với quá trình phát triển của đất nước, GCCN nước ta đã có những bước trưởng thành cả về số lượng và chất lượng, đang có mặt trên tất cả mọi lĩnh vực của nền kinh tế, đóng góp hơn 65% tổng sản phẩm xã hội và hơn 70% ngân sách cả nước. CNLĐ nước ta đã tiếp cận nhanh với KHCN tiên tiến, từng bước đảm đương và quản lý kỹ thuật công nghệ cao, bước đầu hình thành đội ngũ công nhân trí thức. CĐ đã khắc phục nhiều khó khăn, tiếp tục đổi mới tổ chức, nội dung phương thức hoạt động, thu hút, tập hợp ngày càng đông đảo CNVC và NLĐ, tích cực tuyên truyền đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là làm tốt vai trò đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNLĐ.

Nhiều phong trào do CĐ tổ chức và thực hiện đã mang lại kết quả tốt như: Phong trào “LĐ giỏi - LĐ sáng tạo”; “Giỏi việc nước - đảm việc nhà”; “Thi đua phục vụ CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn”; “Xây dựng người cán bộ công chức, viên chức trung thành, sáng tạo, tận tụy, gương mẫu”… Đã xuất hiện nhiều tấm gương điển hình tiên tiến, nhiều tập thể có thành tích đặc biệt xuất sắc được tôn vinh. CĐ tích cực tham gia xây dựng Đảng, bổ sung cho Đảng nhiều cán bộ trưởng thành từ phong trào CN và hoạt động CĐ, giới thiệu cho Đảng xem xét kết nạp hàng vạn đoàn viên ưu tú xuất thân từ CNLĐ. Sự hợp tác giữa CĐVN và các tổ chức công đoàn quốc tế ngày càng được mở rộng… Những thành tích đó không chỉ là kết quả sự nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ, công nhân lao động và tổ chức CĐ, mà còn là nhân chứng khẳng định vị trí, vai trò và trách nhiệm to lớn của GCCN và tổ chức CĐ trong sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Nhân dịp này, tôi xin thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước nhiệt liệt hoan nghênh, chúc mừng và biểu dương những thành tích, sự tiến bộ của phong trào CN và tổ chức CĐ cả nước trong nhiệm kỳ vừa qua.

Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng 5 năm qua, hoạt động của phong trào công nhân và tổ chức công đoàn cũng còn nhiều hạn chế, đó là: Tham gia quản lý, đại diện bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNLĐ ở một số ngành, địa phương, cơ sở hiệu quả còn thấp. Hoạt động tư vấn pháp luật, tư vấn đào tạo nghề, giới thiệu việc làm về chất lượng, hiệu quả chưa đáp ứng yêu cầu của lao động. Việc tuyên truyền chính sách pháp luật phối hợp với nâng cao trình độ, tập huấn nghề nghiệp cho NLĐ tại khu vực ngoài nhà nước còn hạn chế. Việc thực hiện NQ Hội nghị lần thứ sáu BCHTƯ Đảng khóa X về “Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân trong thời kỳ CNH-HĐH” kết quả còn thấp; nội dung phương thức hoạt động của tổ chức CĐ chậm đổi mới, hiệu quả chưa cao… Tại đại hội này, các đại biểu cần trao đổi thảo luận đánh giá đúng tình hình 5 năm qua, xác định rõ phương hướng nhiệm vụ xây dựng GCCN và đẩy mạnh hoạt động của tổ chức CĐ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH và hội nhập quốc tế sắp tới…

Đảng ta luôn xác định phải xây dựng GCCN vững mạnh, có giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng, có ý thức công dân, yêu nước, yêu CNXH, yêu tinh hoa văn hóa dân tộc, nhạy bén và vững vàng trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, những biến động của tình hình trong nước; có tinh thần dân tộc, đoàn kết và hợp tác quốc tế. Tôi đồng tình với phương hướng nhiệm vụ của nhiệm kỳ 2013-2018 của tổ chức CĐ do BCH Tổng LĐLĐVN khóa X trình bày tại đại hội, đặc biệt là mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm và các giải pháp lớn. Tôi chỉ nhấn mạnh, gợi mở thêm một số vấn đề để đại hội thảo luận, xem xét quyết định.

Một là, Đại hội đại biểu lần thứ XI của CĐVN diễn ra trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang nỗ lực phấn đấu thực hiện NQ Đại hội XI của Đảng và các NQ của BCHTƯ Đảng, trong đó có NQ TƯ khóa X về “Xây dựng giai cấp công nhân thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước” và NQ TƯ 7- khóa XI về “Tăng cường đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong thời kỳ mới”. Đây là dịp để đại hội bàn và tìm giải pháp xây dựng GCCN và tổ chức CĐ ngày càng vững mạnh. Vì vậy, các đồng chí cần nắm vững và quán triệt thật sâu sắc những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, cương lĩnh chính trị và chiến lược phát triển KTXH trong thời kỳ mới; Nghị quyết Hội nghị TƯ 6- khóa X về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân. Nắm bắt tình hình và nguyện vọng chính đáng của công nhân để tham mưu cho Đảng, Nhà nước có những chính sách, biện pháp cụ thể, đưa các quan điểm, chủ truơng của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống.

Hai là, CĐ cần chăm lo làm tốt hơn nữa nhiệm vụ xây dựng GCCN, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới CNH-HĐH đất nước. Hiện nay, đất nước ta đang chuyển mình mạnh mẽ trong quá trình CNH-HĐH, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Có rất nhiều yêu cầu mới, vấn đề mới đặt ra đòi hỏi đội ngũ CNLĐ phải nâng lên một tầm cao mới. Tầm cao không chỉ có lao động có trí tuệ và sáng tạo, mà tầm cao cả về nhận thức vai trò vị trí chính trị to lớn của giai cấp công nhân, giai cấp làm chủ vận mệnh của đất nước, lại đang có sự phát triển cả về số lượng và chất lượng theo hướng ngày càng tri thức hóa.

Chúng ta nhận thức sâu sắc rằng, giai cấp công nhân nước ta tuy còn nhỏ bé, nhưng với những phẩm chất chính trị và truyền thống cách mạng kiên cường, lại có đội ngũ tiên phong là Đảng Cộng sản VN, GCCN vẫn là và sẽ tiếp tục là giai cấp lãnh đạo cách mạng. Lịch sử nước ta hơn 3/4 thế kỷ qua đã chứng minh rằng, giai cấp công nhân VN luôn đứng ở trọng tâm các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước; kế thừa và làm rạng rỡ thêm truyền thống của dân tộc. Để xây dựng GCCN ngày càng vững mạnh, trước hết cần quan tâm nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị và trình độ cách mạng của giai cấp công nhân; đào tạo cán bộ xuất thân từ công nhân; chăm lo lợi ích thiết thực của đội ngũ CNLĐ, nhất là giải quyết việc làm, nhà ở, thu nhập, điều kiện LĐ, BHXH, BHYT… và các chính sách xã hội khác. Chủ động phối hợp với các cấp chính quyền quan tâm đào tạo, đào tạo lại để công nhân lao động có thể tiếp cận với tiến bộ KHKT và tri thức mới, tạo ra một phong trào học tập sôi nổi, thiết thực và hiệu quả trong CNLĐ, nhất là trong thế hệ trẻ. Học tập gắn liền với LĐSX, áp dụng KHCN mới tạo ra năng suất, chất lượng, hiệu quả cao hơn.

Các cấp công đoàn cần chú trọng công tác tuyên truyền giáo dục, giúp CNVCLĐ nâng cao nhận thức về giai cấp, về Đảng, về tổ chức công đoàn. Phát huy lòng yêu nước, yêu CNXH, LĐ cần cù, sáng tạo, quyết tâm chiến thắng đói nghèo, lạc hậu, đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới. làm nòng cốt trong khối liên minh công nhân - nông dân - trí thức và khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, CĐ càng cần phải làm tốt vai trò là người đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của giai cấp công nhân và NLĐ; chủ động tham gia thương lượng với người sử dụng LĐ và tổ chức tốt việc ký kết thực hiện thỏa ước lao động tập thể, giải quyết tốt các tranh chấp lao động, tham gia xây dựng phương án sắp xếp lại SXKD, đổi mới tổ chức và hoạt động của các DN, trước hết là DNNN theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, tham gia rà soát xây dựng định mức LĐ, nhất là những đơn vị cổ phần hóa, sắp xếp lại hoặc giải thể, chú trọng tham gia xây dựng và tổ chức thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, đẩy mạnh các hoạt động xã hội, tạo điều kiện để CNLĐ thực hiện được quyền làm chủ của mình.

Ba là, CĐ cần chủ động phối hợp với chính quyền phát động sâu rộng và tổ chức tốt các phong trào hành động cách mạng trong công nhân; động viên đông đảo CNLĐ phát huy quyền làm chủ đất nước, đi đầu trong các phong trào thi đua phát triển KTXH. Phải liên tục đổi mới nội dung và các hình thức thi đua phối hợp với đặc điểm của từng ngành, địa phương và cơ sở; hướng phong trào thi đua vào mục tiêu “năng suất - chất lượng - hiệu quả”; “việc làm - đời sống - dân chủ và công bằng xã hội”, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập, cải thiện đời sống CNLĐ, góp phần tăng trưởng kinh tế, hoàn thành nhiệm vụ chính trị của ngành và địa phương. Sự tham gia của công đoàn và CNLĐ vào phát triển KTXH, quản lý nhà nước, quản lý xã hội là yêu cầu khách quan của sự phát triển; là một trong những nội dung nói lên bản chất tốt đẹp của xã hội ta. Công đoàn cần chủ động tham gia và bảo vệ, tạo mọi điều kiện để CNLĐ có quyền chủ động, sáng tạo trong SXKD và định hướng xứng đáng với những đóng góp của mình khi tham gia các công việc của DN.

Ngày nay, trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường, ở nước ta có nhiều thành phần kinh tế, nhiều loại hình tổ chức SXKD, trong đó có cả kinh tế tư nhân, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Các thành phần kinh tế đều là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Tất cả mọi CNLĐ dù làm việc ở loại hình DN nào cũng đều có tư thế và tư cách là người chủ của đất nước, chủ xã hội, tuân thủ pháp luật và có đầy đủ quyền và nghĩa vụ công dân, được pháp luật bảo vệ. Tôi đề nghị tổ chức công đoàn cần nhận thức sâu sắc vấn đề này để tuyên truyền giáo dục trong đội ngũ CNLĐ.

Bốn là, Tổng LĐLĐVN và các cấp công đoàn cần đẩy mạnh việc xây dựng tổ chức, kiện toàn đội ngũ cán bộ và cải tiến phương thức hoạt động, phù hợp với yêu cầu mới. Chăm lo xây dựng củng cố tổ chức CĐ, làm cho CĐ không ngừng lớn mạnh, thật sự là tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức quần chúng rộng lớn của CNLĐ, đại diện cho sức mạnh, tài năng, trí tuệ của CNVCLĐ. Cần phải đa dạng hóa các hình thức tập hợp quần chúng và tăng cường các hoạt động xã hội, để tập hợp động viên được đông đảo CNLĐ trong tất cả các thành phần kinh tế. Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của các cấp CĐ, đặc biệt là CĐCS theo hướng “hướng về cơ sở vì quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và NLĐ vì sự phát triển bền vững của đất nước”, khắc phục tình trạng xơ cứng, hành chính hóa trong hoạt động CĐ; đẩy mạnh việc thiết lập CĐ trong khu vực kinh tế tư nhân, liên doanh và khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Thực hiện tốt chức năng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNLĐ, đồng thời là chỗ dựa tin cậy để phát huy vai trò làm chủ của CNLĐ. Trong giai đoạn hiện nay, CNLĐ nước ta có trình độ nhận thức chính trị, trình độ văn hóa, KHKT, trình độ hiểu biết về mọi mặt ngày càng cao; nhu cầu, nguyện vọng ngày càng đa dạng, cho nên công tác vận động, thuyết phục, hình thức công tác của tổ chức CĐ cũng phải được thường xuyên đổi mới phong phú hơn, sinh động hơn, hấp dẫn hơn, phù hợp và thích hợp với từng đối tượng, tránh máy móc đơn giản, tẻ nhạt và khắc phục tình trạng quan liêu, xa cơ sở, xa đoàn viên, xa NLĐ.

Cán bộ CĐ là những cán bộ chính trị hoạt động xã hội làm cho công tác vận động quần chúng, từ phong trào quần chúng mà ra, được bồi dưỡng và trưởng thành từ thực tế LĐSX, kinh doanh. Trước yêu cầu mới, cần coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực và trình độ của đội ngũ cán bộ CĐ các cấp, giúp họ chẳng những có lập trường tư tưởng vững vàng, có nhiệt tình công tác mà còn phải có hiểu biết về văn hóa, khoa học, năng lực chuyên môn, có tác phong quần chúng, có kiến thức và phương pháp vận động quần chúng, đáp ứng yêu cầu hoạt động của tổ chức CĐ trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Năm là, CĐ cần làm tốt công tác xây dựng Đảng tại các cơ quan, tổ chức của mình theo tinh thần Đại hội XI của Đảng và các NQ của TƯ Đảng, đặc biệt là NQ TƯ 4- khóa XI về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; đồng thời tích cực tham gia xây dựng Đảng nói chung cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Bởi vì, phong trào công nhân và tổ chức hoạt động CĐ luôn luôn gắn bó chặt chẽ, hữu cơ với việc xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Đặc biệt, cần chú trọng phối hợp với các cơ quan nghiên cứu của Đảng và Nhà nước, đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về GCCN và hoạt động của CĐ trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, giúp cho Đảng và Nhà nước có đủ căn cứ khoa học trong việc đề ra đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn, phù hợp.

Quan tâm hơn nữa công tác phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, giữ gìn sự trong sạch, bản chất cách mạng trong sáng của Đảng. Đẩy mạnh việc bồi dưỡng phát triển Đảng trong CNLĐ, giới thiệu cho Đảng xem xét kết nạp đảng viên từ những đoàn viên ưu tú của CĐ và bổ sung cho Đảng những cán bộ xuất sắc trưởng thành từ phong trào công nhân và hoạt động CĐ, nhằm góp phần tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Triển khai thực hiện nghiêm túc NQ Hội nghị TƯ 7- khóa XI về “Tăng cường đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”.

Tôi đề nghị các cấp ủy và tổ chức Đảng cần nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình, thường xuyên chăm lo lãnh đạo phong trào công nhân và hoạt động của tổ chức CĐ. Các cấp ủy phải định kỳ và thường xuyên nghe tình hình công tác của tổ chức CĐ và nguyện vọng của CNLĐ để kịp thời có ý kiến chỉ đạo. Đồng thời, lãnh đạo chính quyền, chuyên môn, MTTQ và các đoàn thể khác phối hợp chặt chẽ với CĐ trong các mặt công tác và tạo điều kiện thuận lợi cho CĐ hoạt động có hiệu quả.

Với bản chất và truyền thống vẻ vang của giai cấp công nhân và tổ chức CĐ, với tinh thần “Đoàn kết, trí tuệ, dân chủ, đổi mới”, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để tin rằng, nhiệm kỳ 2013-2018 của CĐVN sẽ có bước phát triển mới, ngày càng mạnh mẽ hơn, góp phần quan trọng cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta vượt qua khó khăn thách thức, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, thực hiện thắng lợi sự nghiêp CNH-HĐH đất nước, vì mục tiêu xây dựng nước Việt Nam “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, vững bước đi lên CNXH.