"Kho báu" miễn phí

Hình ảnh chàng trai bên cạnh những chiếc thùng kèm theo tấm biển “Mượn sách miễn phí” vào thứ bảy, chủ nhật hằng tuần ở điểm dừng xe buýt trước cổng Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Không chỉ thu hút sinh viên, những cuốn sách này còn có sức hấp dẫn với bác xe ôm, cô bán hàng nước hay những ai chỉ vô tình ngang qua.

“Các bạn không phải để lại tiền hay giấy tờ tùy thân khi mượn sách, chỉ cần cho mình biết họ tên và số điện thoại để liên lạc khi cần. Giữ sách cẩn thận giúp mình và bạn có thể trả lại bất cứ lúc nào đọc xong” - đó là điều kiện mượn sách mà Nguyễn Minh Quang đăng trên mạng xã hội. Giải thích về “lời rao” này, Minh Quang cho biết: “Nếu yêu cầu người mượn phải đặt cọc để làm tin thì có người sẽ cảm thấy không thoải mái hoặc có chút khó khăn. Nhiều người cũng cảm thấy khó tin khi tôi cho mượn sách miễn phí mà không cần đặt cọc. Tôi chỉ nghĩ đơn giản rằng, nếu ai đó không trả sách thì chính họ đã tự đánh mất quyền lợi của bản thân khi không thể mượn thêm nhiều cuốn khác”.

Gia đình làm nông, hoàn cảnh khó khăn nên từ nhỏ, Minh Quang không có điều kiện tiếp cận với nhiều loại sách. Đối với anh, những cuốn sách được đọc nhiều nhất lúc bấy giờ là sách giáo khoa. Chỉ đến khi kết thúc những năm trung học phổ thông, bước vào cuộc sống sinh viên xa nhà, Minh Quang mới có cơ hội tiếp xúc nhiều hơn với sách. Nhiều cuốn sách mới lạ khác hẳn với sách ở thư viện của trường khiến anh bị thu hút ngay khi nhìn thấy. “Hạt giống tâm hồn” là cuốn sách đầu tiên cầm lên đọc - và cũng là cuốn sách khiến anh bật lên ý tưởng xây dựng thư viện miễn phí cho tất cả mọi người. Nhưng tình yêu với sách của Minh Quang tạm bị gác lại bởi điều kiện gia đình. Học phí và tiền trọ học hằng tháng không cho phép anh mua quá nhiều sách. Thời gian sau này, anh chuyển sang học liên thông tại Hà Nội và may mắn tìm, tiếp cận được với những trang đọc sách online.

Với hy vọng qua những cuốn sách, mọi người sẽ thấy cuộc sống có ý nghĩa và hạnh phúc hơn, Minh Quang đã nhen nhóm thực hiện dự án cho mượn sách miễn phí từ tháng 10-2016. Để triển khai ý tưởng, anh đã lập một trang web đăng ký mượn sách online, đồng thời lập thêm fanpage trên mạng xã hội Facebook. Danh sách những đầu sách hiện có, thông tin liên hệ, địa điểm mượn sách... đều được Minh Quang chia sẻ trên fanpage và trên nhiều diễn đàn sinh viên. Để thu hút thêm sự chú ý từ các bạn trẻ, Minh Quang và một số bạn đã mang những sách ra điểm dừng xe buýt để cho mượn miễn phí.

Những ngày đầu, khi chưa thu hút được độc giả, Minh Quang khá thất vọng. “Tôi đứng ngay trước cổng trường đông nghịt sinh viên qua lại nhưng dường như vô hình trước mắt họ” - anh nhớ lại. Việc chia sẻ thông tin mượn sách trên các nhóm sinh viên cũng không thuận lợi. Họ nghĩ anh là kẻ lừa đảo, câu like và lượt theo dõi để bán hàng online. Chính những người thân cũng không tin vào những việc đó, nhưng anh và vài người bạn vẫn âm thầm kiên trì thực hiện dự án “bất khả thi” này.

Hàng loạt đầu sách mà Minh Quang liệt kê đều được chọn lọc kỹ lưỡng. Sách anh cho mượn tuyệt nhiên không có những cuốn tiểu thuyết ngôn tình vốn hấp dẫn với nhiều bạn trẻ. Lý giải về điều này, Minh Quang cho biết, thứ anh muốn mang đến cho độc giả là một thế giới có thực với những sự việc đã và đang diễn ra, chứ không phải là một thế giới khiến con người yếu đuối và chìm trong những mộng tưởng viển vông.

Lan tỏa niềm đam mê đọc sách

Theo chân Minh Quang đến thăm căn phòng trọ chỉ vỏn vẹn khoảng 10m2, thứ đầu tiên đập vào mắt tôi là những chồng sách được chất cao ngất trên giường. Căn phòng sơ sài và gần như không có đồ đạc cá nhân. Sách xếp cả dưới đất vì không còn chỗ.

Mỗi tháng, anh đều đặn trích 10-20% lương từ công việc lập trình website của mình cho việc mua sách. Những lúc rảnh rỗi, anh thường đi hội chợ giảm giá để có thể chọn mua được nhiều sách; khi bận rộn anh đặt mua qua mạng. Đến nay, chàng sinh viên nghèo ham đọc sách ngày nào đã sở hữu hơn 300 đầu sách ở nhiều thể loại: văn học, kinh tế, lịch sử, kỹ năng, ngoại ngữ… Khi được hỏi tại sao không mua sách cũ để tiết kiệm chi phí và sở hữu những đầu sách đa dạng hơn, Minh Quang chia sẻ: “Tôi sợ mua sách cũ sẽ dễ “dính” phải sách lậu hoặc bị rách, ảnh hưởng đến chất lượng nội dung. Sách cũ cũng nhanh hỏng hơn nếu mọi người truyền tay nhau đọc không cẩn thận”.

Lòng kiên trì và quyết tâm đem sách đến với bạn đọc của Minh Quang đã thu được kết quả đáng mừng. Từ một vài cuốn được mượn mỗi buổi, đến nay, số lượng người mượn đã tăng đáng kể và anh đã cho mượn được gần 1/3 số sách. “Niềm vui chính là cuối mỗi buổi không phải mang nhiều sách về. Thùng sách càng vơi nhiều thì tôi lại càng có động lực để đem nhiều sách hơn cho mọi người mượn”, Minh Quang tâm sự.

Ngưỡng mộ hành động của chàng trai này, nhiều người sau khi đem trả sách còn tặng anh những cuốn sách khác. Bùi Hải Long (học sinh lớp 12 Trường THPT Tây Hồ, Hà Nội) là một trong những người đã nhiều lần mượn và tặng lại sách. “Ban đầu, em rất ngạc nhiên và tò mò vì có người bỏ tiền ra cho mượn sách miễn phí, lại không yêu cầu đặt cọc, chỉ cần giữ gìn sách cẩn thận. Dần dần, em thấy ý tưởng của anh Quang rất có ý nghĩa, góp phần khơi dậy văn hóa đọc của người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ", Long nói.

Nhiều bạn trẻ đã không ngần ngại làm tình nguyện viên, hỗ trợ Minh Quang cho mọi người mượn sách, trong đó có Hoàng Thị Hương (đường Láng, quận Đống Đa). Hương biết đến dự án qua một lần tình cờ nhìn thấy "lời rao" trên mạng và đã tới giúp Quang vận chuyển sách ra điểm dừng xe buýt cũng như góp sách cho dự án.

Thời gian tới, Minh Quang dự định sẽ đặt thêm nhiều điểm mượn sách gần các trường đại học khác trên địa bàn thành phố. Đồng thời, để có chi phí trang trải thêm cho hoạt động của dự án, tăng thêm các đầu sách và số lượng sách, Minh Quang còn bán áo mưa tại điểm mượn sách.

“Nhiều khó khăn đang chờ đợi phía trước, nhưng sự ủng hộ từ phía bạn đọc là niềm vui và động lực để tôi và các bạn tình nguyện viên tiếp tục thực hiện dự án này”, Quang hào hứng nói.