Châu Âu trước bê bối trứng bẩn

Từ cuối tháng 7, Cơ quan An toàn thực phẩm Hà Lan (NVWA) cho biết, đã đưa 7 trang trại chăn nuôi gia cầm vào danh sách điều tra sau khi tìm thấy Fipronil trong một đợt trứng do các đơn vị này bán ra thị trường. Đây là chất hóa học được sử dụng phổ biến trong ngành trồng trọt để trừ sâu bệnh cho cây hoặc diệt bọ chét, ve rận ở thú nuôi. Tuy nhiên, Liên minh Châu Âu (EU) đã cấm sử dụng Fipronil trên các loại động vật được dùng làm thực phẩm cho người. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chất hóa học này tác động tới hệ thần kinh trung ương, gây buồn nôn, đau bụng, chóng mặt, thậm chí là động kinh. Về lâu dài, Fipronil có thể gây ảnh hưởng tới gan, thận và tuyến giáp.

Vào thời điểm phát hiện vụ việc kể trên, NVWA khẳng định vụ việc không gây hại đối với sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, sự việc đã bùng nổ thành một vụ bê bối lớn vào đầu tháng 8, sau khi NVWA yêu cầu đóng cửa 180 trại nuôi gia cầm với tổng sản lượng khoảng 40 triệu quả trứng mỗi tuần, đồng thời cho biết đã tìm thấy một trang trại có lượng Fipronil ở mức độ cao, gây tổn hại tới sức khỏe người tiêu dùng. Hà Lan cũng đã đưa ra danh sách 59 trang trại không nên cung cấp trứng dùng cho trẻ em.

Các nước trong khu vực đang gấp gáp thực hiện biện pháp phòng ngừa bằng cách khoanh vùng và thu hồi nhiều đợt hàng. Chính quyền Đức cho biết, có khả năng hơn 10 triệu quả trứng nhiễm Fipronil đã được tiêu thụ tại thị trường nước này. Cơ quan An toàn thực phẩm Anh cảnh báo, trứng nhập khẩu từ Đức có thể bị ảnh hưởng, đồng thời đang cố gắng tìm dấu vết hơn 20.000 quả trứng nhập từ các trang trại ở Hà Lan từ tháng 3 đến tháng 6. Giới chức Pháp, Thụy Điển và Thụy Sĩ cũng đã thông báo về nguy cơ này đối với người tiêu dùng.

Tới thời điểm hiện tại, trứng nhiễm Fipronil đã được phát hiện ở Hà Lan, Đức, Bỉ, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Anh và Pháp.

Vụ việc trở nên nghiêm trọng khi mới đây, Bỉ cáo buộc Hà Lan đã phát hiện các trường hợp trứng nhiễm bẩn từ tháng 11-2016. Bộ trưởng Nông nghiệp Bỉ khẳng định đã nắm trong tay tài liệu nội bộ của Hà Lan, trong đó báo cáo về việc theo dõi sự hiện diện của chất hóa học Fipronil trong trứng gà cách đây 9 tháng, nhưng không hề thông báo cho người tiêu dùng và các nước trong khu vực. Cơ quan An toàn thực phẩm Bỉ cũng phải đối mặt với nhiều chỉ trích về việc giấu kín thông tin quan trọng với cộng đồng cho tới ngày 20-7. Các cuộc điều tra hình sự vẫn đang được tiến hành, với nghi ngờ tập trung vào một công ty chế tạo thuốc diệt bọ cho gia cầm ở vùng Flanders (Bỉ) có tên gọi Poultry Vision.

Chưa dừng lại ở đó, nhiều trại gia cầm gần biên giới với Hà Lan đã bị đóng cửa 10 ngày để kiểm tra. Dù không sử dụng Fipronil, các trang trại này cũng chịu tổn thất về doanh thu khi mỗi ngày sản xuất hàng chục nghìn quả trứng nhưng không thể tiêu thụ do sự lo ngại của người tiêu dùng.

Với thế mạnh về chăn nuôi gia cầm, Hà Lan là một trong những nước xuất khẩu trứng lớn nhất thế giới. Riêng trong năm 2016, khoảng 1.000 trang trại của Hà Lan đã sản xuất hơn 10 tỷ quả trứng. Số trứng này có mặt trên thị trường nội địa và nhiều nước trong khu vực. Bởi vậy, các chuyên gia lo ngại vụ bê bối trứng bẩn với thiệt hại lên tới hàng triệu euro này sẽ để lại những hậu quả nặng nề đối với ngành chăn nuôi gia cầm và các thị trường nông sản tại Châu Âu - vốn chỉ mới đang trên đà hồi phục sau những ảnh hưởng nghiêm trọng của đợt cúm gia cầm năm 2016.