“Cát tặc” ngang nhiên lộng hành

Theo phản ánh của người dân, hiện nay trên địa bàn xã Xuân Thu thường xuyên có 1-3 tàu hút trộm cát vào ban đêm. Ông Hoàng Đức Đông, ở thôn Yên Phú cho biết: Cứ khoảng 8h tối hôm trước đến 6h sáng hôm sau các tàu hút cát lại "oanh tạc". Tình trạng này diễn ra liên tục nhiều năm, nhưng hoạt động mạnh nhất là từ năm 2011 đến nay. Khi đó, trên địa bàn xã Xuân Thu thường xuyên có 20-25 tàu cắm vòi xuống sông để "ăn cát".

Chỉ tay về phía những thửa ruộng lồi lõm, bị bỏ hoang, ông Đông bức xúc cho biết: "Hàng chục héc ta đất sản xuất nông nghiệp của hai thôn Yên Phú và Xuân Lai nằm sát mép sông đều bị lở, người dân không ai dám ra đó sản xuất vì sợ bị sụt xuống lòng sông, trong đó nguyên nhân chính là do "cát tặc" hút rỗng chân bãi. Người dân xã Xuân Thu nhẩm tính, trong vòng 4 năm qua, các đối tượng hút cát trái phép đã gián tiếp gây sạt lở gần 10ha đất canh tác của nhân dân.

Trao đổi với phóng viên về nạn khai thác cát trái phép đang diễn ra trên địa bàn, lãnh đạo xã Xuân Thu cho biết, hằng năm lực lượng chức năng huyện Sóc Sơn và xã đều phối hợp tổ chức các đợt ra quân xử lý nạn khai thác cát ở khu vực này. Tuy nhiên, rất khó xử lý dứt điểm, bởi đây là khu vực giáp ranh với huyện Đông Anh nên khi lực lượng chức năng xuống kiểm tra vây bắt, các chủ tàu lập tức di chuyển sang địa phận xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh để tránh. Đến khi lực lượng chức năng rút, họ lại đưa tàu quay lại khai thác.

Nhiều người dân thôn Yên Phú cho biết, chính quyền địa phương thiếu quyết liệt nên không xử lý được; thậm chí, nhiều trường hợp chủ tàu là người dân trên địa bàn xã nhưng hút cát và hoạt động bến bãi vật liệu xây dựng trái phép hơn 10 năm nay vẫn chưa bị xử lý. Điều này đã khiến các đối tượng khai thác cát trái phép lợi dụng để làm ăn phi pháp, gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, sạt lở đất và ảnh hưởng đến cuộc sống của nhân dân.

Ông Hoàng Đức Đông cho biết thêm: Do quá bức xúc nên nhiều người dân thôn Yên Phú đã tự tổ chức đuổi và vây bắt các tàu hút cát trên sông, trong đó đã bắt và đánh chìm 5 tàu hút cát. Nhưng cũng chẳng thấm tháp gì, vì lợi nhuận cao, các đối tượng hút cát bất chấp mọi thủ đoạn để hoạt động trở lại. "Cứ đà khai thác cát như hiện nay thì chẳng mấy chốc đất nông nghiệp và đất thổ cư của chúng tôi sẽ bị nhấn chìm xuống lòng sông, đe dọa nghiêm trọng tính mạng và tài sản của người dân" - ông Đông lo lắng.

Ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn khẳng định: Các trường hợp hút cát trên địa bàn huyện nói chung và xã Xuân Thu nói riêng thời gian qua đều vi phạm pháp luật. Trên Sông Cầu, sông Cà Lồ... huyện Sóc Sơn không đề nghị thành phố cấp phép cho tổ chức, cá nhân nào khai thác cát. Có chăng chỉ là các đối tượng hút trộm, lén lút hoạt động vào ban đêm, ngày nghỉ nên cơ quan chức năng khó kiểm soát hết. Như trên sông Cà Lồ thuộc địa bàn xã Xuân Thu hiện vẫn còn 1-3 tàu hút cát trộm, huyện Sóc Sơn đã yêu cầu chính quyền xã mời các hộ gia đình có tàu thuyền hoạt động trên sông ký cam kết không hút cát.

Ngày 31-12-2015, UBND huyện Sóc Sơn đã có văn bản yêu cầu Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Công an huyện, Đội thanh tra xây dựng, Chủ tịch xã Xuân Thu tăng cường công tác kiểm tra, xử lý việc khai thác cát, sỏi trái phép trên sông. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng, nếu không có sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền và cơ quan chức năng hai huyện Đông Anh và Sóc Sơn thì việc vi phạm này khó có thể chấm dứt. Chính quyền hai huyện cần thường xuyên thông báo cho nhau những đối tượng vi phạm để cùng phối hợp xử lý dứt điểm, kiên quyết không để tình trạng một bên quyết liệt, một bên lừng chừng. Huyện cũng đề nghị Công an thành phố sớm lập chuyên án để ngăn chặn, xử lý.

Những trường hợp vi phạm nhiều lần gây sạt lở đất và thiệt hại tài sản cho nhân dân cần phải thực hiện bồi thường, thậm chí truy tố trước pháp luật. Đồng thời, cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của chủ tịch xã trong việc phát hiện sớm sai phạm để tuyên truyền, răn đe và ngăn chặn ngay từ đầu. Có như vậy mới xử lý dứt điểm được "cát tặc", trả lại sự bình yên cho nhân dân xã Xuân Thu...