Bài 1: “Đo” hiệu quả từ thực tế

LTS: Những năm qua, Chương trình 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về "Phát triển văn hóa - xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2011-2015" đã được triển khai đồng bộ, tạo được bước chuyển tích cực, góp phần tạo thế và lực mới cho Thủ đô Hà Nội. Trước thềm hội nghị tổng kết công tác triển khai thực hiện Chương trình 04 trong thời gian qua (dự kiến tổ chức vào ngày 2-7), Báo Hànộimới giới thiệu cùng bạn đọc loạt bài viết về kết quả thực hiện chương trình mang ý nghĩa lớn trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội, đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô bền vững.

Bài 1: “Đo” hiệu quả từ thực tế

Chương trình 04-Ctr/TU được Thành ủy thông qua ngày 18-10-2011 kèm theo danh mục 43 đề án, dự án và hệ thống chỉ tiêu cụ thể. Với sự chỉ đạo sát sao của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, cùng sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, các ngành, sự ủng hộ và tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, mục tiêu "phát triển văn hóa - xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh" đã và đang được thực hiện ngày càng sâu rộng, từng bước đạt được hiệu quả thiết thực.

Cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu, đề án, dự án

Phát triển văn hóa Thủ đô thực sự xứng tầm trung tâm văn hóa lớn, tiêu biểu, đi đầu cả nước theo hướng hiện đại, hội nhập với quốc tế, trên cơ sở kế thừa truyền thống nghìn năm văn hiến của Thủ đô Anh hùng, Thành phố Vì hòa bình là mục tiêu cơ bản được đề ra trong Chương trình 04. Chương trình đề ra 17 chỉ tiêu cụ thể cho giai đoạn 2011-2015, bao gồm tỷ lệ gia đình, làng, thôn, bản, tổ dân phố, đơn vị được công nhận và giữ vững các danh hiệu Gia đình văn hóa, Làng văn hóa, Tổ dân phố văn hóa…

Những mục tiêu quan trọng khác là 50-55% trường học đạt tiêu chuẩn quốc gia; 90% thanh niên trong độ tuổi đạt trình độ THPT và tương đương; mỗi quận, huyện đều có trường mầm non, tiểu học chất lượng cao; toàn thành phố có 8-10 trường THCS, THPT, 5-6 cơ sở giáo dục nghề nghiệp chất lượng cao theo hướng tiếp cận mô hình giáo dục tiên tiến của thế giới. Thành phố cũng đề ra chỉ tiêu 100% xã, phường, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng dưới 10%; xây dựng trung tâm chữa bệnh chất lượng cao ở một số quận, huyện, khu vực cũng như các dự án về bảo tồn di sản văn hóa...

Kết quả sơ bộ cho thấy, sau hơn 4 năm triển khai, được sự chỉ đạo thực hiện một cách tập trung, đồng bộ từ thành phố tới cơ sở, hầu hết các chỉ tiêu đều đã đạt được, trong đó có 4 chỉ tiêu đã hoàn thành vượt mức từ 0,2% đến 5%, tiêu biểu như: Tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên giảm, vượt chỉ tiêu 2,13%; số tổ dân phố được công nhận và giữ vững danh hiệu Tổ dân phố văn hóa vượt chỉ tiêu 5%... Tuy nhiên, các chỉ tiêu về số bác sĩ/vạn dân; chỉ tiêu số quận, huyện đều có các trường mầm non, tiểu học chất lượng cao; chỉ tiêu toàn thành phố có 8-10 trường THCS, THPT chất lượng cao theo hướng tiếp cận mô hình giáo dục tiên tiến của thế giới gặp rất nhiều khó khăn, nhất là về nguồn kinh phí đầu tư, quy hoạch đất đai.

Trong số 43 đề án, dự án của Chương trình 04, đến nay đã có 42/43 đề án, dự án cơ bản hoàn thành, bảo đảm tiến độ. Nhiều đề án, dự án đang được triển khai thực hiện theo nội dung đã được phê duyệt. Duy nhất còn dự án xây dựng Công viên khoa học do Sở Khoa học và Công nghệ được giao, đang trong giai đoạn tiến hành xây dựng thuyết minh dự án, chờ thành phố nghiên cứu quy hoạch và bố trí địa điểm để có thể sớm tiến hành các thủ tục triển khai xây dựng.

Từng bước tạo sự chuyển biến về chất

Đánh giá về quá trình thực hiện Chương trình 04 trong giai đoạn vừa qua, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL Hà Nội Nguyễn Khắc Lợi cho biết: Chương trình 04 có nội dung rộng, gồm 3 phần chính: Phát triển văn hóa - xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng nếp sống người Hà Nội văn minh, thanh lịch. Kết quả kiểm tra các hoạt động được triển khai ở quận, huyện, thị xã, thấy rõ 3 điểm chính: Thứ nhất, sự tham gia đồng bộ và mạnh mẽ của các cấp ủy, chính quyền địa phương, đoàn thể, khu vực dân cư trong việc đầu tư, xây dựng về cơ sở vật chất, thiết chế văn hóa cũng như xây dựng chương trình hoạt động nhằm nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Thứ hai, nhiệm vụ bảo vệ và giữ gìn di sản văn hóa truyền thống thông qua việc phục dựng lễ hội, bảo tồn di tích, lưu giữ nét đẹp truyền thống được đề cao. Thứ ba, nhiệm vụ phát huy, khai thác các giá trị văn hóa từng bước được chú trọng, gắn với nhịp sống của một đất nước đang trên đà phát triển.

Bên cạnh đó, tất cả các lĩnh vực về y tế, giáo dục, xóa đói giảm nghèo… đều có chuyển biến tích cực. Tóm lại, thông qua hệ thống số liệu ở mọi lĩnh vực cũng như sự đánh giá tổng thể, toàn diện, có thể nói, một khi có sự chỉ đạo xuyên suốt của Thành ủy, tất cả các sở, ban, ngành, đoàn thể các cấp cùng vào cuộc, Hà Nội đã đạt được những bước chuyển rõ rệt về mọi lĩnh vực của đời sống văn hóa.

Bên cạnh những chỉ tiêu mang tính định lượng, có thể nhận thấy sự tiến bộ về chất trong lĩnh vực văn hóa - xã hội của thành phố, chứng tỏ việc Hà Nội luôn chú trọng phát triển kinh tế gắn với phát triển văn hóa. Hệ thống di sản văn hóa được quan tâm bảo tồn, nhiều thiết chế văn hóa được đầu tư xây dựng mới và hoạt động ngày càng hiệu quả. Nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị mới ra đời cùng với các hoạt động văn hóa, văn nghệ nâng cao chất lượng phục vụ, đáp ứng yêu cầu nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân.

Thông qua các chương trình văn hóa nghệ thuật, chuyên trang, chuyên mục trên hệ thống phương tiện truyền thông đại chúng, những giá trị quý giá về tinh thần yêu quê hương đất nước, bảo tồn, kế thừa và phát huy vốn văn hóa cổ truyền, giáo dục lối sống, nếp sống ứng xử văn minh thanh lịch luôn được đề cao. Nhiều phong trào thi đua được duy trì và đi vào nền nếp như phong trào "Người tốt, việc tốt", "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa"... đã thực sự phát huy hiệu quả, tác động sâu rộng đến từng gia đình, ngõ phố, đơn vị, góp phần thực hiện thành công nhiệm vụ xây dựng và phát triển con người Việt Nam. Về thể thao, Hà Nội tiếp tục duy trì và khẳng định vị thế dẫn đầu cả nước, là đơn vị chủ lực của thể thao thành tích cao của Việt Nam tại đấu trường quốc tế. Về du lịch, Hà Nội ghi nhận sự tăng trưởng bền vững và ấn tượng. Theo đánh giá của trang web TripAdvisor - một trong số website du lịch lớn của thế giới - Hà Nội thuộc nhóm 10 điểm đến hàng đầu thế giới.

Tuy còn một số khó khăn nhưng có thể khẳng định, Chương trình 04-CTr/TU đã và đang được triển khai thành công, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà thành phố đã đề ra.