Vi phạm về đất đai diễn biến phức tạp

Xã Dương Liễu có 14 thôn, được chia thành 2 miền: 10 thôn ở miền làng, 4 thôn miền bãi; với tổng diện tích 420ha đất. Khoảng năm 1976- 1977, thực hiện chính sách giải phóng lòng sông Đáy, nhiều hộ dân thuộc khu vực miền bãi phải di dời lên miền làng. Tuy nhiên, có 3 thôn chưa di chuyển; 1 thôn còn lại 47 hộ không chịu di chuyển và ở lại từ đó đến nay. Những hộ dân ở miền bãi (không thuộc đối tượng di chuyển) đều có đất vườn trại liền kề đất thổ cư. Năm 1993, xã Dương Liễu thực hiện giao ĐNN cho người dân theo Nghị định 64/CP, theo đó, tiêu chuẩn của mỗi khẩu nông nghiệp là 264m2 đất (gồm đất trồng lúa, đất phần trăm và đất trồng màu). Đối với 4 thôn miền bãi, người dân được giao ĐNN vào vườn trại liền kề đất thổ cư của gia đình.

Dương Liễu là xã làng nghề chế biến nông sản truyền thống (tinh bột sắn, dong riềng, miến, bánh kẹo...). Do ĐNN ít, đất thổ cư lại càng hạn hẹp; bình quân một hộ gia đình từ 8 đến 10 khẩu ở trên diện tích khoảng 140-180m2, nên dẫn đến tình trạng nhiều hộ dân miền bãi đã tự ý xây dựng nhà ở, lán xưởng trên ĐNN. Theo thống kê chưa đầy đủ, từ năm 1995 trở lại đây, ở khu bãi Văn Sỹ (giáp thôn Me Táo) có hơn 20 hộ dân vi phạm cơi nới, xây nhà cấp 4 trên ĐNN để ở với lý do thiếu chỗ ở, xây nhà tạm để “trông ruộng”... Đơn cử như hộ ông Nguyễn Phi Hùng (thôn Đồng Phú) có 3 cặp vợ chồng, với tổng số 10 nhân khẩu, ở chung nhà có diện tích 120m2. Khoảng năm 2010, hộ gia đình ông Hùng đã xây một ngôi nhà cấp 4, mái lợp fibro xi măng, diện tích hơn 40m2 trên khu đất bãi Giữa để “trông giữ hoa màu”. Cho đến nay, những trường hợp vi phạm cũ ở miền bãi chưa được chính quyền địa phương xử lý.

Theo thống kê, riêng năm 2015, miền bãi xã Dương Liễu có 26 trường hợp vi phạm xây mới nhà ở, lán xưởng trên ĐNN. UBND xã đã lập biên bản vi phạm hành chính, ra các quyết định đình chỉ, xử phạt vi phạm đối với 26 trường hợp. Nhưng do chưa kiên quyết xử lý dứt điểm vi phạm cũ, nên năm 2016, có thêm 25 hộ dân miền bãi với tâm lý so bì, lấy lý do “chỗ ở chật hẹp, không có chỗ ở, không có mặt bằng sản xuất...”, đã ngang nhiên xây nhà cấp 4, lán xưởng trên ĐNN. Điểm chung của các hộ vi phạm ở miền bãi là chấp nhận nộp phạt, không chịu tháo dỡ vi phạm, và vẫn tiếp tục xây dựng công trình, hoàn thiện, đưa vào sử dụng. Như trường hợp hộ gia đình bà Hữu Thị Thu (thôn Chàng Chợ), tháng 8-2015 bị lập biên bản vi phạm khi đang xây móng nhà trên đất trồng màu tại khu vực Khung Giữa với diện tích 91,08m2. Chính quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu bà Thu phải tháo dỡ vi phạm xong trước ngày 30-8-2015, nhưng hộ bà Thu không chấp hành, chỉ nộp phạt 1,5 triệu đồng. Hay trường hợp ông Phí Công Thuần (thôn Đồng Phú), xây móng nhà trên diện tích đất trồng màu tại khu Nguyễn Mã, diện tích 41,4m2 vào đầu tháng 4-2016. Sau đó ông Thuần cũng chỉ nộp phạt 1,5 triệu đồng...

Phó Chủ tịch UBND xã Dương Liễu - Nguyễn Bá Hưng cho biết: Ở miền đồng, có 4 trường hợp vi phạm, xã đã lập biên bản, ra quyết định xử phạt và tháo dỡ 4/4 trường hợp. Riêng ở miền bãi, xã chưa kiên quyết xử lý dứt điểm vi phạm. Nguyên nhân một phần cũng do từ năm 2001, xã Dương Liễu trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch mở rộng làng nghề ở miền bãi và cụm công nghiệp (CCN) làng nghề ở miền đồng. Đến ngày 3-1-2012, UBND thành phố đã ban hành Quyết định số 16/QĐ-UBND về việc thành lập CCN làng nghề xã Dương Liễu (ở miền đồng), hiện dự án đang trong giai đoạn giải phóng mặt bằng, thi công cơ sở hạ tầng. Quy hoạch mở rộng làng nghề ở miền bãi cũng đã được cấp có thẩm quyền đồng ý, nhưng chưa phê duyệt kế hoạch sử dụng đất. Do bức xúc về mặt bằng sản xuất, chế biến nông sản, chỗ ở..., một số hộ gia đình có đất phần trăm, đất trồng màu ở khu vực ven đội 7, đội 8 đã tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng trái phép trên ĐNN.

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin liên quan đến vi phạm xây công trình trên ĐNN ở xã Dương Liễu, UBND huyện Hoài Đức đã có các Công văn số 5149/UBND-VP ngày 7-10-2016 và 5413/UBND-VP ngày 19-10-2016, chỉ đạo và phê bình Chủ tịch UBND xã Dương Liễu trong việc chậm trễ kiểm tra, ngăn chặn, xử lý vi phạm đất đai; yêu cầu Chủ tịch UBND xã thành lập ngay tổ công tác xử lý vi phạm đất đai, kiên quyết ngăn chặn không để phát sinh vi phạm mới, báo cáo Huyện ủy, UBND huyện trước ngày 30-10-2016. Đồng thời, UBND huyện cũng giao các ngành chức năng đôn đốc, kiểm tra, rà soát, phối hợp cùng UBND xã hoàn thiện hồ sơ, xử lý những trường hợp vi phạm...

Các vụ vi phạm đất đai ở Dương Liễu cho thấy người dân không thể vì lý do thiếu mặt bằng sản xuất, thiếu chỗ ở mà cố tình xây nhà trên ĐNN, vi phạm Luật Đất đai. Chính quyền địa phương cũng chưa có biện pháp xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm. Do vậy, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền Luật Đất đai hiện hành tới người dân, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng huyện Hoài Đức cần tăng cường kiểm tra, ngăn chặn kịp thời từ khi mới phát sinh và có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm nêu trên.