Người Việt dùng thuốc nội!

Năm 2011, thuốc sản xuất trong nước đạt tổng doanh thu xấp xỉ 1,2 tỷ USD. Thời buổi làm ăn khó khăn, hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN dược Việt Nam được như thế là quá mừng, dù rằng trên lý thuyết thì như vậy mới chỉ chiếm lĩnh chưa đầy 50% thị trường nội địa.

Tuy nhiên, thực tế lại hoàn toàn khác xa những tính toán trên lý thuyết. Theo dự báo, năm 2013 Việt Nam sẽ chi khoảng 1,7 tỷ USD cho dược phẩm, nhưng dự kiến kim ngạch nhập khẩu thuốc cũng sẽ vượt 1,37 tỷ USD, có nghĩa là thuốc nội sản xuất bán ra cũng chỉ thu về được khoảng 400.000 USD. Nhưng đó là chuyện của tương lai. Còn hiện tại, theo thống kê, giá trị thuốc nội so với tổng giá trị tiền thuốc sử dụng đang giảm dần trong các năm gần đây, từ 52,85% năm 2007 xuống còn 47,82% năm 2011. Khảo sát của Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho thấy, năm 2011, trong tổng số 18.500 tỷ đồng tiền mua thuốc của các bệnh viện thì thuốc ngoại chiếm hơn 11.300 tỷ đồng. Tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước tại các bệnh viện tuyến trung ương chỉ chiếm khoảng 12%.

Như thế có là đáng buồn khi cơ quan chức năng cho biết, thuốc của chúng ta sản xuất ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu điều trị với 234/314 hoạt chất trong "Danh mục thuốc thiết yếu của Việt Nam" và đầy đủ 29 nhóm tác dụng dược lý theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Bên cạnh đó, Việt Nam đã sản xuất được vắc xin đáp ứng cho các chương trình tiêm chủng mở rộng như vắc xin bạch hầu, tả, ho gà, uốn ván, bại liệt, sởi, viêm não Nhật Bản…

Và như thế có là lãng phí khi người Việt Nam đang oằn lưng chịu gánh nặng mua thuốc ngoại trong điều trị; đồng nghĩa với việc kinh doanh là "nuôi béo" nhiều DN, hãng dược phẩm của nước ngoài?

Trong thực tế, chuyện DN Việt Nam thuộc một số lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thua trên "sân nhà" là điều không mới. Nguyên nhân của tình trạng trên cũng không khác nhiều những ý kiến đã nêu ra tại diễn đàn "Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam" mới diễn ra. Tựu trung là do tâm lý sính ngoại, chưa tin tưởng chất lượng hàng nội của người tiêu dùng; do năng lực sản xuất của các DN nội địa (giá thành, chất lượng sản phẩm, đầu tư đổi mới dây chuyền sản xuất, áp dụng khoa học công nghệ cao…); cơ chế quảng cáo, giới thiệu sản phẩm chưa hợp lý; công tác truyền thông yếu… Song sự khác biệt là trong khi nhiều ngành, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh đang dần khẳng định được vị trí, thương hiệu trên thị trường nội địa thì "phần bánh" của các DN dược Việt Nam ngày càng trở nên khiêm tốn thể hiện qua giá trị thuốc nội trong tổng giá trị tiền sử dụng thuốc hằng năm của người tiêu dùng. Như vậy tâm lý của người tiêu dùng là có thể thay đổi nhưng điều đó chưa xảy ra đối với các sản phẩm dược.
Dù là muộn, nhưng các DN sản xuất dược của Việt Nam cần suy nghĩ thấu đáo và có kế sách cạnh tranh về vấn đề này. Các cơ quan quản lý, trong đó có Bộ Y tế và bộ, ngành liên quan cũng cần nghiêm túc xem xét thực trạng việc lạm dụng thuốc ngoại trong kê đơn của các bác sĩ hiện nay. Không lẽ tất cả đều "bó tay" nhìn thuốc ngoại mặc sức tung hoành; các DN, hãng dược phẩm của nước ngoài tha hồ thao túng thị trường, làm giàu ngay trên "sân nhà" của chúng ta?