Phụ huynh đau đầu lo trẻ dậy thì sớm

Cảnh báo gia tăng dậy thì sớm ở trẻ

Dậy thì sớm là sự xuất hiện những biểu hiện về thể chất và hormone của tuổi dậy thì ở lứa tuổi sớm hơn bình thường. Nếu thời gian trước, trẻ dậy thì sớm thường không được phát hiện kịp thời thì nay, cùng với các điều kiện phát hiện chẩn đoán đầy đủ hơn cũng như nhận thức của cộng đồng được nâng cao, số trẻ dậy thì sớm cũng được ghi nhận tăng lên theo thời gian. Nhiều trường hợp phụ huynh đưa con đến khám khi thấy con có những dấu hiệu bất thường cảnh báo hiện tượng dậy thì sớm như ngực phát triển nhanh, xuất hiện kinh nguyệt sớm...

ThS.BS Ngô Thị Cam, chuyên khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Medlatec Tây Hồ cho biết, dậy thì sớm là khi trẻ có các dấu hiệu dậy thì bắt đầu trước 9 tuổi ở bé trai và trước 8 tuổi với bé gái. Bé trai thường có biểu hiện chiều cao tăng nhanh, phát triển dương vật, mọc lông mu, lông nách, giọng ồm... Ở bé gái, dậy thì sớm có dấu hiệu như tuyến vú phát triển, xuất hiện lông mu, kinh nguyệt, mụn trứng cá, xuất hiện mùi cơ thể. Một số bé gái chưa có kinh nguyệt nhưng qua thăm khám ngực đã phát triển.

“Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ chỉ định bệnh nhi làm các phương pháp cận lâm sàng gồm chụp X-quang, siêu âm tử cung - phần phụ, xét nghiệm nội tiết. Nếu được chẩn đoán sớm, trẻ sẽ được điều trị nội tiết để làm chậm lại tốc độ tăng trưởng và tốc độ dậy thì. Điều này giúp con phát triển chiều cao lý tưởng, bảo đảm học tập như bạn bè cùng trang lứa. Đồng thời, phát hiện sớm giúp làm giảm áp lực tâm sinh lý ở trẻ, hạn chế các hệ lụy khôn lường như quan hệ tình dục sớm làm tăng tỷ lệ nạo, phá thai, tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang khi trưởng thành với các bé gái” - bác sĩ Cam chia sẻ.

Nguyên nhân gây dậy thì sớm ở trẻ

Trẻ dậy thì sớm ngày càng có xu hướng gia tăng do tình trạng béo phì hoặc chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Nghiên cứu cho thấy, chế độ dinh dưỡng không cân đối, lượng chất béo dư thừa trong cơ thể làm thay đổi mức độ hormone thúc đẩy thời gian dậy thì. Tiêu thụ lượng protein động vật và thịt cao có thể thúc đẩy tăng trưởng đẩy nhanh quá trình dậy thì. Chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh cũng có thể gây rối loạn sự phát triển thể chất bình thường. Do đó, để phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ của dậy thì sớm, cha mẹ cần lưu ý chế độ dinh dưỡng của trẻ cần đủ chất, cân đối các nhóm thực phẩm, hạn chế cho trẻ ăn thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh có chứa phụ gia, chất béo xấu, chất tạo màu như đồ hộp, đồ ngọt, béo, thức ăn nhiều dầu mỡ...

Bên cạnh đó, theo các chuyên gia, trẻ dậy thì sớm còn có thể do các nguyên nhân như có nang buồng trứng, u buồng trứng, bệnh lý ở tuyến thượng thận, tuyến yên, do rối loạn hormone, đột biến gen...; chế độ sinh hoạt thiếu khoa học...; và nhiều trường hợp không xác định được nguyên nhân.

Do đó, cha mẹ cần quan tâm, chú ý đến những biểu hiện, dấu hiệu bất thường về dậy thì sớm của trẻ để đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị kịp thời. Đồng thời, cha mẹ nên bình tĩnh giải thích cho con sự thay đổi sinh lý này để tránh cho trẻ quá lo lắng về những thay đổi bất thường này.

Dậy thì sớm khiến trẻ không phát triển tối ưu về mặt chiều cao, thể chất, cũng như ảnh hưởng không nhỏ tới tâm sinh lý. Để phòng tránh, cha mẹ nên giới hạn cân nặng của trẻ, các thực phẩm quá nhiều chất cũng nên hạn chế, không nên tiếp xúc với các văn hóa phẩm vượt lứa tuổi. Các dấu hiệu rõ ràng nhất là sự phát triển chiều cao vượt trội. Trẻ dậy thì sớm có thể cao hơn hẳn so với trẻ cùng lứa tuổi, nhưng sau này, khi bạn bè dần cao lên thì các em lại ngừng phát triển chiều cao sớm.

Việc dậy thì sớm cũng làm cho bản thân trẻ cảm thấy sợ hãi, bất an, nhiều thay đổi về tâm lý không tốt. Điều nghiêm trọng hơn là những em bé này mặc dù dậy thì sớm về sinh lý nhưng tâm lý lại không phát triển tương đồng. Nếu không được sự quan tâm chăm sóc của cha mẹ, trẻ dễ gặp phải những tình huống xấu như suy nghĩ tiêu cực, bị kẻ xấu quấy rối tình dục... và phải gánh chịu những hậu quả bất hạnh.