Năm 2018: Chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội

Sáng 13-11, trình bày trước Quốc hội về công tác năm 2018 của Chánh án TAND Tối cao, ông Nguyễn Hòa Bình nêu tóm tắt, hệ thống toà án đã có nhiều đổi mới, thực hiện tích cực nhiều giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử. Các toà án đã giải quyết được 441.553 vụ việc trong tổng số 556.838 vụ việc đã thụ lý. Quá trình giải quyết đã hạn chế đến mức thấp nhất các vụ án để quá hạn luật định. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị huỷ, sửa do lỗi chủ quan của toà án là 1,1%, giảm 0,2%, đáp ứng được yêu cầu Quốc hội đặt ra.

Chánh án cũng nhận định, mặc dù số lượng các vụ việc tăng nhiều nhưng hầu hết được giải quyết trong thời hạn luật định, chất lượng xét xử cao hơn. Việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Các vụ án lớn, trọng điểm, nhất là các vụ án kinh tế, tham nhũng đều được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. Việc áp dụng hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo, nhất là các bị cáo phạm tội về tham nhũng được kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm đúng quy trình của pháp luật.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp được Chủ nhiệm Ủy ban Lê Thị Nga trình bày sau đó đã nêu quan điểm cơ bản tán thành với đánh giá của TAND Tối cao về những kết quả đạt được, đặc biệt là năm 2018, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội; chất lượng tranh tụng tại phiên tòa được nâng lên. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan giảm và đạt chỉ tiêu theo yêu cầu Nghị quyết số 111 của Quốc hội. Đặc biệt, TAND Tối cao đã tiến hành công khai các bản án trên cổng thông tin điện tử, tạo điều kiện cho nhân dân giám sát, qua đó buộc mỗi thẩm phán phải đề cao hơn nữa trách nhiệm; bố trí lại phòng xử án theo yêu cầu cải cách tư pháp, được dư luận đồng tình ủng hộ; ban hành Bộ quy tắc chuẩn mực đạo đức và ứng xử của thẩm phán, làm căn cứ để các cơ quan có thẩm quyền đánh giá và xã hội giám sát thẩm phán.

Tuy nhiên, báo cáo thẩm tra vẫn chỉ ra một số trường hợp tòa án tuyên mức án chưa tương xứng với tính chất và mức độ của hành vi phạm tội; 86 trường hợp phải hủy án, 149 trường hợp phải sửa án; còn 117 trường hợp cho hưởng án treo không đúng quy định, thậm chí, có trường hợp tuyên án treo gây bất bình trong dư luận, như vụ Nguyễn Khắc Thủy phạm tội dâm ô với trẻ em xảy ra tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Trên cơ sở đó, Ủy ban Tư pháp đề nghị Chánh án TAND Tối cao tiếp tục có các giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng công tác của ngành, tăng cường hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, bảo đảm các chỉ tiêu được Quốc hội giao.