Khodorkovsky và những tỷ phú Nga hầu tòa !

Tỷ phú Khodorkovsky

Vụ án lớn nhất của nước Nga thời hậu Xô viết đã kết thúc với bản án 9 năm tù dành cho tỷ phú Mikhail Khodorkovsky. Vương quốc dầu mỏ của ông ta đã bị đánh bại sau khi ông dám gián tiếp thách thức Tổng thống Nga Vladimir Putin. Vụ xử này bất ngờ kéo dài tới 12 ngày thay vì sẽ hoàn tất trong vòng 3 ngày như dự định. Điều này nói lên tính phức tạp của một vụ án kinh tế lớn mà nước Nga chưa từng trải qua từ khi Liên Xô tan rã. Cựu giám đốc của Vương quốc dầu lửa Yukos Khodorkovsky tuyên bố sẽ chống án để minh oan các tội danh của mình bao gồm trốn lậu thuế và lừa đảo, tham ô... Và công ty dầu mỏ Yukos cũng sẽ tham gia vào bất cứ cuộc chiến pháp lý nào trong tương lai liên quan tới vụ án. Đặc biệt Yukos sẽ chứng minh việc ra đời của họ là hợp pháp và hợp với luật lệ mà chính quyền Nga và Tổng thống Putin đề ra.

Ngày 31-5-2005 Natalya Vishnyakova,phát ngôn viên của tòa án đã bác bỏ ý kiến cho rằng vụ án kinh tế này có liên quan đến chính trị. Bà khẳng định đây là vụ án xét xử liên quan đến gian lận và lừa đảo trên lĩnh vực kinh tế mà thôi. Khodorkovsky, tỷ phú giàu nhất nước Nga với tài sản khoảng 15 tỷ USD, đã bị tạm giam 583 ngày trong tù. Do vậy phải 7 năm rưỡi nữa ông mới được phục hồi quyền công dân.

Khodorkovsky, nhìn thẳngvề phía Thẩm phán Irina Kolesnikova đọc tuyên án. Vợ ông, Inna khóc ngất đi. Khodorkovsky nói: “Tôi không thừa nhận tội danh của tôi, tôi vô tội. Tôi sẽ kháng án. Đối với tôi đó là vấn đề nguyên tắc để giành lấy sự thật và công bằng trên quê hương mình”.

Đồng phạm với ông là Platon Lebedev, cũng bị buộc những tội danh tương tự và cùng chịu mức án 9 năm tù nói: “Không có người trong sạch nào có thể hiểu những gì các ngài đang nói”. Sau đó, thẩm phán tuyên án lại một lần nữa. Khodorkovsky và Lebedev, sẽ phải chịu án trong nhà tù có mức an ninh ở mức trung bình, cũng yêu cầu phải trả hơn 17 tỷ rúp (tương đương với 615 triệu USD) tiền thuế và tiền phạt nợ những công ty mà họ có liên quan; Khodorkovsky phải trả thêm 117 triệu rúp (42.5 triệu USD) thuế thu nhập và Lebedev phải trả 16 triệu rúp (581.000 USD). Phần lớn các nhà phân tích cho rằng vụ án Yukos có liên quan đến động cơ chính trị nhằm chứng minh quyền lực của chính phủ trước các hoạt động kinh doanh sau hơn một thập kỷ bị các tập đoàn khai thác những mặt yếu kém quản lý của một nhà nước, biến tài sản nhà nước thành tài sản cá nhân kếch xù.

Bản án 9 năm tù này sẽ giữ Khodorkovsky trong tù qua cuộc bầu cử Tổng thống vào năm 2008, khi một người kế nhiệm của tổng thống Putin sẽ được lựa chọn. Có khả năng, người kế cận này sẽ tiếp tục tranh cử đến năm 2012. Những cái mốc bầu cử này ngoài tầm với của một tù nhânđầy tham vọng như Khodorkovsky.

Các luật sư của Khodorkovsky cho biết sẽ kháng án lên tòa án nhân quyền châu Âu cũng như tòa án Nga. Robert Amsterdam, thành viên nhóm phản biện quốc tế của Khodorkovsky cho biết “Những kháng cáo không chỉ được xét xử tại những tòa án này mà có thể được xét xử trước bất kỳ cơ quan hoặc tổ chức quốc tế nào”. Có rất nhiều người dân Nga cả ủng hộ cũng như phản đối Khodorkovsky đã tập trung bên ngoài tòa án trong suốt thời gianxét xử. Những người ủng hộ cho rằng phiên tòa này là sự trừng phạt đối với Khodorkovsky về việc gây quỹ cho các đảng phái đối lập. Những nhà bình luận cũng cho biết sai lầm lớn nhất của Khodorkovsky là ông mon men tới những thiết chế chính trị, điều mà trước đó những người giầu có như Khodorkovsky cam kết xa lánh.

Trùm tư bản Nga đang lưu vong tại Anh Boris Berezovsky trả lời phỏng vấn truyền hình quốc tế ở Luân Đôn nói: “Đây là logic của hệ thống chính trị. Và khi họ đưa Khodorkovsky vào tù, tôi cho rằng Khodorkovsky sẽ phải ở trong tù chừng nào Tổng thống Putin vẫn còn trong điện Kremlin”.

HNM