Hơi thở từ đời sống văn nghệ địa phương

Văn học - thể loại được đặc biệt chú ý trong các mùa giải - năm nay chỉ có thơ và lý luận phê bình giành được giải thưởng cao nhất. Đó là công trình "Các lý thuyết nghiên cứu văn học ảnh hưởng và tiếp nhận từ ngày đổi mới đến nay" của nhà phê bình Nguyễn Văn Dân (hạng mục Giải thưởng dành cho tác giả là hội viên Hội VHNT chuyên ngành trung ương). Bên cạnh đó là tập thơ "Thơ và đời" của Phan Duy Nhân (giải A hạng mục Giải thưởng cho tác giả là hội viên các Hội VHNT địa phương). Ngay cả hai giải B của hạng mục này cũng là những đại diện của thơ, gồm: "Mảnh vỡ không lời" (Trần Nhã My) và "Những chiều tam giác mạch" của Hoàng Anh Tuấn và tập phê bình tiểu luận "Văn chương Hải Dương đương đại" (Nguyễn Thị Lan).

Các lĩnh vực khác là mỹ thuật, nhiếp ảnh, kiến trúc, sân khấu, âm nhạc cũng đều có những đại diện đáng chú ý. Một điểm đáng lưu ý khác là đề tài lịch sử tiếp tục được các văn nghệ sĩ chú trọng, khai thác. Trong đó vở cải lương "Mai Hắc Đế" (kịch bản PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, đạo diễn NSƯT Triệu Trung Kiên, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam) là một ví dụ tiêu biểu.

Nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam nhấn mạnh: Qua các tác phẩm được giải, thấy rõ tính chuyên nghiệp của các tác giả hội chuyên ngành và các Hội VHNT địa phương đều được chú ý đúng mức hơn. Đặc biệt, khoảng cách chất lượng sáng tác giữa Hội VHNT địa phương với Hội VHNT chuyên ngành trung ương đã được thu hẹp. Thậm chí VHNT địa phương đang thể hiện những lợi thế lớn khi gần đời sống, ít chịu chi phối của quá nhiều luồng thông tin, sáng tác chân thực tự nhiên hơn... Quả thật, đây là một trong những điều đáng chú ý nhất trong các mùa giải của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam. Chính sự phong phú, bản sắc và dấu ấn của VHNT địa phương cũng góp phần mang lại cảm hứng cho đời sống văn nghệ nói chung trên cả nước. Người nghệ sĩ cũng không hẳn là "mỹ từ" gì đó quá xa xôi, trước hết nó khởi phát từ những người lao động bình thường và yêu văn nghệ. Như tác giả Trần Nguyên Phú ở Hà Tĩnh với ca khúc "Quê em" giành giải B chuyên ngành âm nhạc của Hội VHNT địa phương, hiện đang là bác sĩ. Chia sẻ với phóng viên Báo Hànộimới, ông bày tỏ, qua ca khúc như một lời mời này, ông mong mọi người từ các miền quê trên cả nước khi có dịp sẽ ghé thăm quê hương miền Trung, quê hương của điệu hò ví dặm...

Trong số các tác giả văn học có giải dịp này, phải kể đến cây bút thế hệ 8x Nguyễn Kim Hòa (Ninh Thuận) với giải C cho tập truyện ngắn "Đỉnh Khói". Có lẽ đúng như nhà thơ Hữu Thỉnh nói: Phát hiện ra những tác phẩm giá trị để trao giải là đáng mừng, nhưng đáng mừng hơn là phát hiện ra một tác giả, một nghệ sĩ tiềm năng. Nguyễn Kim Hòa, cô gái với thể chất yếu nhưng đã nỗ lực vượt lên bệnh tật để sống, dạy học và viết ấy đã thực sự được phát hiện và được khẳng định qua chính các cuộc thi sáng tác văn học trong nước.

Bên cạnh hai hạng mục giải thưởng chính kể trên, Ban tổ chức cũng trao tặng thưởng cho 10 tác giả trẻ ở An Giang, Hòa Bình, Thừa Thiên Huế, Hà Nam, Tuyên Quang, Yên Bái, Hưng Yên, Ninh Thuận. Có lẽ điều mà tác giả Phạm Thị Hằng (Hòa Bình) chia sẻ với Hànộimới cũng là "nỗi lòng" chung của nhiều nghệ sĩ trẻ, đó là mong mỏi được quan tâm đầu tư có chiều sâu, có trọng tâm hơn đối với những sáng tác triển vọng của tác giả trẻ ở địa phương...

Giải thưởng của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam 2015 đã khép lại, tuy chưa phải thực sự đã thỏa mãn công chúng, người trong giới, song những chuyển động của lực lượng sáng tác mang hơi thở đời sống địa phương là những dấu hiệu đáng chú ý. Rất đáng để hy vọng, trong số những gương mặt tác giả trẻ được nhận tặng thưởng hôm nay cũng như các mùa giải trước, sẽ có những người có đóng góp lớn cho VHNT nước nhà nay mai...