Hoạt động tình nguyện: Hướng tới chuyên nghiệp

Phong trào TNTN ở Thủ đô đã hoạt động hơn 10 năm với nhiều kết quả nổi bật. Không chỉ mang sức trẻ đến hỗ trợ các vùng khó khăn trên địa bàn Hà Nội, các đội TNTN còn có mặt tại các vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn trong cả nước, thậm chí còn vươn đến với nước bạn Lào. Trong đó, việc đưa các đội sinh viên tình nguyện các trường đại học, cao đẳng, học viện về tham gia các hoạt động tình nguyện cùng với thanh niên khu dân cư là sáng kiến đã phát huy hiệu quả rõ nét trong hoạt động tình nguyện mấy năm trở lại đây. Phó Bí thư Thành đoàn Hà Nội Trần Anh Tuấn cho biết, khởi động từ năm 2011, hoạt động này ghi nhiều dấu ấn đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân nhiều địa phương. Hằng năm, có 85 đội tình nguyện chuyên với khoảng 4.000 sinh viên về địa bàn dân cư hoạt động trong dịp hè. Chính đội hình chuyên, kiểu mẫu đã giúp tổ chức đoàn, hội ở địa phương thêm động lực thành lập các đội thanh niên xung kích cùng tham gia, tạo sức mạnh tổng hợp trong các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng. Ngoài nhiệt tình, có trách nhiệm với việc bảo vệ môi trường, các đội tình nguyện chuyên còn tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa khác như xây dựng quỹ "Đền ơn đáp nghĩa", thăm và tặng quà gia đình chính sách, ôn tập văn hóa hè cho thiếu nhi; tu bổ các công trình công cộng, trường học… Cùng với việc về các khu dân cư làm tình nguyện, chương trình "Tiếp sức mùa thi" của các đội TNTN chuyên thuộc các trường đại học, cao đẳng, học viện cũng tạo tiếng vang và có sức lan tỏa. Chỉ tính từ năm 2011 đến nay, mỗi năm ở Thủ đô Hà Nội có 115 đội hình tình nguyện, giúp đỡ, tư vấn trực tiếp cho hàng vạn thí sinh và người nhà thí sinh thông tin về nhà trọ, đi lại và các vấn đề về tuyển sinh đại học, cao đẳng. Ngoài ra, các cơ sở đoàn, hội có nhiều hình thức hỗ trợ sáng tạo như tư vấn tâm lý thi cử cho thí sinh, ứng trực giúp đỡ thí sinh làm thủ tục đăng ký, nhận phòng thi.

Mặc dù hoạt động tình nguyện của tuổi trẻ Thủ đô ngày càng thiết thực, hiệu quả, đi sâu vào các vấn đề an sinh xã hội, tạo dấu ấn riêng trong nhân dân và bạn bè quốc tế, nhưng ở một số địa phương, hoạt động còn lộn xộn; sự phối hợp giữa các đội tình nguyện với tổ chức đoàn chưa chặt chẽ, nên tập hợp nguồn lực tình nguyện chưa cao. Tại tọa đàm "Phong trào sinh viên tình nguyện: Thực tiễn và định hướng phát triển" mới được Hội Sinh viên TP Hà Nội tổ chức vào dịp 26-3, nhiều cán bộ Đoàn khối các trường đại học (ĐH), cao đẳng đã hiến kế phong trào TNTN cần hướng tới tính chuyên nghiệp. Chuyên nghiệp từ việc xây dựng kế hoạch đến tổ chức thực hiện, điều phối tình nguyện viên, qua đó phong trào TNTN sẽ khích lệ, lan tỏa các tầng lớp thanh niên. Bí thư Đoàn Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội) Trương Ngọc Kiểm cho rằng, tình nguyện gắn với chuyên môn, đáp ứng thực tiễn sẽ giúp phong trào TNTN không lạc hậu, không chỉ giúp tuổi trẻ rèn luyện bản lĩnh, lối sống, gắn bó, thấu hiểu cuộc sống của nhân dân mà còn là sân chơi để sinh viên, thanh niên ứng dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn. Các trường khối y, dược có thể phát triển mô hình khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí; khối trường khoa học, kỹ thuật phát triển mô hình nghiên cứu, tư vấn khuyến nông, khuyến lâm; khối trường luật phát triển mô hình phổ biến, tuyên truyền pháp luật… Cách làm này quân số tình nguyện viên ít nhưng hiệu quả công việc sẽ cao và có dấu ấn công trình, phần việc rõ rệt. Phó Chánh văn phòng Hội Sinh viên TP Hà Nội Hoàng Đình Lương hiến kế, để phong trào TNTN chuyên nghiệp, hiệu quả thì kết quả hoạt động của thành viên các đội tình nguyện nên được đánh giá, ghi nhận; trường hợp có nhiều thành tích thì được đề nghị ưu tiên xét cấp học bổng, giới thiệu việc làm sau khi ra trường. Thêm nữa, TƯ Đoàn, Hội Sinh viên Việt Nam cần quy định cụ thể về chính sách với sinh viên, TNTN khi đau ốm, thương tích… trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Trước khi tham gia tình nguyện, bắt buộc tình nguyện viên phải được tập huấn về kỹ năng cá nhân, tập thể và thậm chí cả kỹ năng sinh tồn trong môi trường tình nguyện. Bởi thực tiễn có nhiều sinh viên rất nhiệt huyết đến các vùng sâu, vùng xa, nhưng vài ngày thấy khó khăn đi lại, điều kiện ăn ở thiếu thốn, thời tiết khắc nghiệt thì chùn bước, tinh thần muốn bỏ cuộc.

Thành đoàn, Hội Sinh viên TP Hà Nội đã có những giải pháp hướng đến phong trào TNTN chuyên nghiệp triển khai ngay trong mùa hè 2013. Nổi bật là trước khi đưa lực lượng đến địa bàn hoạt động, tổ chức đoàn, hội phải khảo sát, nắm bắt nhu cầu tiếp nhận tình nguyện tại các địa phương, đơn vị, qua đó điều phối và chỉ đạo tình nguyện hợp lý, hiệu quả. Với những giải pháp đồng bộ, chắc chắn phong trào TNTN của tuổi trẻ Thủ đô sẽ ngày càng có nhiều đóng góp thiết thực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.