Thái Lan nỗ lực giảm số người hút thuốc lá

Tăng thuế thuốc lá là một trong những chiến lược có tác động mạnh nhất và có hiệu quả cao nhất để giảm thiểu việc sử dụng sản phẩm này và giảm tử vong, khuyến khích những người đang hút thuốc lá bỏ thuốc hoặc giảm số điếu hút, và hạn chế việc thanh thiếu niên bắt đầu hút thuốc. Năm 2017, Thái Lan đã thông qua việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm thuốc lá. Mức thuế đánh vào thuốc lá của nước này tương đương 567% thuế theo giá xuất xưởng. Nhờ tăng thuế, thu ngân sách từ thuốc lá của Thái Lan trung bình mỗi năm tăng khoảng 1,9 tỷ USD.

Bên cạnh phương pháp tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng, 10 năm qua, Thái Lan đã nỗ lực giảm lượng tiêu thụ thuốc lá bằng cách gia tăng kích cỡ hình ảnh thể hiện tác hại khói thuốc trên bao bì, hiện chiếm tới 85% mặt bao thuốc. Tuy nhiên, số lượng người hút thuốc không giảm. Vì thế, các cơ quan chức năng Thái Lan đang xem xét áp dụng chính sách bao bì thuốc lá màu trắng. Đây là quy định xuất phát từ Australia vào năm 2012. Theo đó, trên mặt bao thuốc lá sẽ không được phép in nhãn hiệu hay màu sắc riêng mà chỉ có những hình ảnh về các bệnh đường hô hấp, cho thấy tác hại của thuốc lá. Theo sau Australia, Pháp và Anh cũng áp dụng chính sách này.

Tại châu Á, cùng với Thái Lan, Singapore cũng đang xem xét học hỏi các quốc gia phát triển. Thế nhưng, chính sách mạnh tay này vấp phải sự phản đối của ngành công nghiệp thuốc lá. Trong khi chính phủ các nước khẳng định quy định mới không vi phạm luật doanh nghiệp, bản quyền... thì các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá lại đang than phiền quy định mới can thiệp quá mạnh tay vào hoạt động quảng bá. Dẫu vậy, theo khảo sát, số người tiêu thụ thuốc lá tại Australia trong vòng 3 năm từ khi quy định mới được ban hành vào tháng 12-2012 chỉ giảm không đáng kể. Tại Pháp, Bộ trưởng Y tế Agnes Buzyn thừa nhận, doanh số thuốc lá tăng sau khi ban hành quy định bao thuốc lá trắng.

Trước thực trạng này, Giáo sư Sinclair Davidson cho rằng, cơ quan chức năng Thái Lan có thể cân nhắc các biện pháp "mềm" như tạo chính sách cởi mở cho các sản phẩm thay thế. Theo ông Davidson, không giống Australia, Pháp và Anh, Thái Lan là một quốc gia đang phát triển. Chính sách "mềm" giúp tạo hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và sức khỏe cộng đồng. Một giải pháp tốt hơn là đẩy mạnh giáo dục như Nhật Bản khi dạy trẻ về sự nguy hiểm của hút thuốc từ khi còn nhỏ. Nhà trường, các trung tâm giáo dục, tổ chức cộng đồng... thường xuyên thông tin về tác hại của khói thuốc với sức khỏe cũng như việc hút thuốc tốn kém như thế nào. Dù đây là phương pháp cần thời gian lâu dài mới khẳng định hiệu quả, nhưng vẫn có thể tạo nền tảng góp phần thay đổi thói quen và cái nhìn của thế hệ trẻ trong tương lai về hút thuốc.