Năm 2010: Thị trường thông tin di động sẽ ra sao?

Đăng ký dịch vụ tại một điểm kinh doanh của Mobifone. Ảnh: Thu Giang

Theo số liệu của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), hết năm 2009 cả nước có 130 triệu thuê bao điện thoại các loại, trong đó ước tính thuê bao di động là 110 triệu - nhiều hơn số dân (hiện là 86 triệu người). Từ những công bố của các nhà cung cấp dịch vụ di động cho thấy 3 "đại gia" Viettel, Mobifone, Vinaphone đang sở hữu khoảng 100 triệu thuê bao di động và số còn lại thuộc về S-Fone, Vietnamobile, Beeline và EVN Telecom. Thuê bao điện thoại lớn hơn nhiều so với số dân, nhưng Bộ TT-TT cũng thừa nhận lượng thuê bao ảo chiếm không nhỏ. Một số chuyên gia trong ngành khẳng định, chỉ khoảng 50% tổng thuê bao kể trên là thuê bao thực… Khó có thể tìm ra cách tính chính xác đâu là số thuê bao và đâu là khách hàng sở hữu sim di động (vì 1 khách hàng có thể sử dụng nhiều sim). Tuy nhiên, có thể hiểu là ở nước ta mới chỉ có hơn 50 triệu khách hàng đã sử dụng di động, như vậy vẫn còn hơn 30 triệu người chưa tiếp cận loại hình dịch vụ này và sẽ có khoảng 75% trong số này có khả năng dùng điện thoại di động (khoảng hơn 20 triệu người). Theo nhiều chuyên gia, đó là cơ hội cho các nhà khai thác hút nốt số thuê bao trước khi thị trường bão hòa.

Trở lại với mục tiêu phát triển thuê bao mới của cả 3 nhà cung cấp dịch vụ di động chủ chốt Viettel, Mobifone và Vinaphone. Năm 2009, mỗi mạng phát triển mới từ 10 triệu thuê bao trở lên, trong đó Viettel phát triển được 16 triệu thuê bao. Tuy nhiên, năm 2010 cả 3 đều đặt chỉ tiêu giảm đi một nửa, Vinaphone và Mobifone dự kiến có thêm 5 triệu thuê bao mỗi mạng; Viettel đặt kế hoạch có thêm 7 triệu thuê bao. Như vậy, dự kiến cả 3 "đại gia" sẽ hút khoảng 17 triệu thuê bao mới trong năm nay. Theo công bố của Vietnamobile, năm 2009 sau khi khai thác trở lại, nhà mạng này đạt 4 triệu thuê bao và dự kiến năm 2010 sẽ phát triển thêm 5 triệu thuê bao. Như vậy, chưa tính S-Fone, Beeline, chỉ dựa theo số liệu của 4 nhà cung cấp kể trên đã thấy mục tiêu phát triển thuê bao mới (22 triệu thuê bao) cao hơn số dân chưa sử dụng di động (ước tính còn hơn 20 triệu người). Thoạt nhìn con số trên dễ gây lầm tưởng có sự không logic, nhưng nó có thể dễ hiểu bởi cuộc cạnh tranh giữa các nhà cung cấp dịch vụ vô cùng khốc liệt. Họ luôn tung ra "chiêu" nhằm hút thuê bao lẫn nhau, nên việc thuê bao bỏ mạng này sang dùng mạng khác cũng là chuyện bình thường.

Với những lý do kể trên, thị trường di động năm 2010 là cuộc chạy đua của các nhà cung cấp để hút nốt số thuê bao còn lại, được các chuyên gia trong ngành phân tích là những khách hàng có thu nhập thấp. Do đó, doanh thu từ những thuê bao này cũng không cao. Tuy nhiên, vẫn là cơ hội cho các nhà mạng khẳng định vị trí trước khi thị trường đạt ngưỡng bão hòa từ năm 2011 trở đi. Khi đó, cuộc chiến giữa các nhà cung cấp dịch vụ di động không nhằm vào phát triển thuê bao mới, mà tập trung ở việc "giữ chân" khách hàng. Đương nhiên, nhà mạng chỉ còn phải quyết liệt để nâng cao chất lượng mạng lưới, dịch vụ, đồng thời có các chính sách giảm giá cước, khuyến mại hấp dẫn. Trong cuộc đua như thế, ưu thế sẽ nghiêng về những "đại gia" và tất yếu, những mạng nhỏ hơn rất có khả năng sẽ bị phá sản hoặc phải sáp nhập.