Mùa khô 2011, nguồn cung điện tiếp tục căng thẳng

Do tình hình khô cạn năm 2010 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc tích nước các hồ thuỷ điện. Tại thời điểm ngày 01 tháng 01 năm 2011, mực nước hầu hết các hồ thuỷ điện trên cả nước đều thấp hơn nhiều so với mực nước yêu cầu, cụ thể mực nước hồ Hòa Bình chỉ đạt 100,89m/117m (thấp hơn 16,11m yêu cầu), hồ Tuyên Quang chỉ đạt 108,7m/120m (thấp hơn 11,3m), hồ Ialy đạt 493,0m/515m (thấp hơn 21,96m), hồ Trị An đạt 54,0m/62m (thấp hơn 7,98m). Tổng lượng nước thiếu hụt của các hồ chứa thủy điện so với mực nước yêu cầu đầy hồ vào khoảng 13 tỷ m3, tương đương sản lượng điện thiếu hụt khoảng 3 tỷ kWh. Bên cạnh đó, một số nhà máy điện do phải khai thác liên tục trong thời gian qua, thời hạn bảo dưỡng sửa chữa đã vượt quá mức cho phép, do đó hay xảy ra sự cố. Ngoài ra, một số nhà máy nhiệt điện than mới đưa vào hoạt động năm 2010 vẫn chưa vận hành ổn định, nên hệ thống điện quốc gia vẫn có nguy cơ thiếu điện vào các tháng mùa khô 2011.

Trước các khó khăn về cung ứng điện nêu trên, Bộ Công Thương cho biết đã khẩn trương chỉ đạo EVN xây dựng kế hoạch cung cấp điện mùa khô và cả năm 2011 để trình Bộ phê duyệt. Ngày 12 tháng 01 năm 2011, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 0152/QĐ-BCT phê duyệt Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện năm 2011 làm cơ sở pháp lý cho điều hành cung ứng điện. Theo đó, các loại nguồn thủy điện, nhiệt điện than, nhiệt điện khí, nhập khẩu điện đã được huy động phát điện tối đa, các nguồn điện có giá thành cao (chạy dầu FO, DO) cũng được huy động ở mức rất cao để đáp ứng nhu cầu điện của hệ thống.

Theo kế hoạch phê duyệt, tính toán với khả năng phát điện tối đa các nhà máy điện trong hệ thống, tổng điện năng sản xuất và nhập khẩu của hệ thống điện quốc gia năm 2011 sẽ ở mức 115,56 tỷ kWh, trong đó mùa khô là 54,06 tỷ kWh. Sản lượng điện này được tính toán cụ thể cho từng tháng và cho từng loại nguồn điện để làm cơ sở cho EVN thực hiện huy động các nguồn điện, vận hành hệ thống điện và cung cấp điện cho các địa phương. Theo kế hoạch được duyệt, trong mùa khô 2011 điện năng sản xuất từ các nguồn thủy điện dự kiến là 11,56 tỷ kWh, nguồn nhiệt điện là 12,25 tỷ kWh, nguồn nhiệt điện tua bin khí là 23,82 tỷ kWh, nguồn nhiệt điện dầu FO là 3,70 tỷ kWh và dầu DO là 0,22 tỷ kWh, điện nhập khẩu là 2,51 tỷ kWh.

Mặc dù vậy, Bộ Công Thương cho biết, hiện nay, cung ứng điện của hệ thống điện quốc gia đang phải đối mặt với những khó khăn như: Các nhà máy nhiệt điện than mới đưa vào vận hành ở miền Bắc vẫn đang trong giai đoạn vận hành chưa ổn định, đến nay một số tổ máy đã ngừng để xử lý sự cố như tổ máy số 2 (300MW) nhà máy điện Hải Phòng, tổ máy số 2 (110MW) nhà máy điện Sơn Động.

Bên cạnh đó, sự cố máy biến áp tổ máy tuabin hơi 240MW của nhà máy điện khí BOT Phú Mỹ 3 vào ngày 23 tháng 01 năm 2011 và dự kiến khắc phục xong sự cố này vào cuối tháng 3 sẽ làm giảm sản lượng phát của nhà máy trong giai đoạn khắc phục gần 700 triệu kWh.

Mặt khác, ở miền Bắc, do các hồ chứa thủy điện phải xả nước cho sản xuất vụ Đông Xuân 2010 - 2011 với tổng lượng nước xả 2 đợt đạt gần 3 tỷ m3, nên mực nước các hồ Hòa Bình, Tuyên Quang và Thác Bà vào đầu tháng 3 đều thấp hơn so với mức nước tính toán trong kế hoạch vận hành được duyệt (Hòa Bình thấp hơn 2,8m, Tuyên Quang thấp hơn 2m).

Tình hình nước về các hồ thủy điện khu vực miền Trung và miền Nam diễn biến bất lợi so với chu kỳ nhiều năm, cùng với mực nước thấp ngay từ đầu mùa khô năm 2011, các nhà máy thủy điện khu vực này không thể phát hết công suất do thiếu nước.

Trong khi đó, nhu cầu điện dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng cao do các hoạt động sản xuất, kinh doanh phục hồi sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán 2011.

Với những vấn đề khó khăn ảnh hưởng đến cung ứng điện nêu trên, dự kiến kế hoạch cung ứng điện từ tháng 3 cho đến hết tháng 6 năm 2011: Tổng sản lượng điện năng phát và nhập khẩu có thể cung ứng được của hệ thống điện quốc gia trong 4 tháng tới là 38,04 tỷ kWh và đáp ứng được cơ bản nhu cầu điện với tăng trưởng trung bình dưới mức 15%.

Để triển khai thực hiện Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện năm 2011 được phê duyệt tại Quyết định số 0152/QĐ-BCT ngày 12 tháng 01 năm 2011, Bộ Công Thương ban hành chỉ thị số 04/CT-BCT ngày 28 tháng 01 năm 2011 về việc về việc cung cấp điện và vận hành hệ thống điện mùa khô năm 2011. Trong đó, đã giao cho các cơ quan/đơn vị chuẩn bị và thực hiện cung ứng điện trong mùa khô năm 2011. Đó là, giao EVN triển khai xây dựng và thực hiện kế hoạch cung cấp điện tháng, tuần trong năm 2011 trên cơ sở Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện năm 2011 được duyệt tại Quyết định số 0152/QĐ-BCT ngày 12 tháng 01 năm 2011 của Bộ Công Thương; chỉ đạo các tổng công ty điện lực xây dựng kế hoạch cung cấp điện tháng, tuần để thực hiện; Giao các tổng công ty điện lực/công ty điện lực tỉnh trực thuộc lập kế hoạch cung ứng điện tháng, tuần tại địa phương trình Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh tại địa phương phê duyệt để thực hiện, trong trường hợp phải thực hiện cắt giảm điện do thiếu nguồn điện phải xác định rõ lịch cung cấp điện cho các đối tượng khách hàng để chủ động trong sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương cũng giao Sở Công Thương các tỉnh tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh phê duyệt kế hoạch cung ứng điện; trực tiếp giám sát về thực hiện cung ứng điện tại địa phương; Xác định nguyên tắc chung về cung ứng và cắt giảm điện khi hệ thống thiếu nguồn làm cơ sở cho xây dựng kế hoạch cắt giảm điện tại từng địa phương…

Theo báo cáo của EVN và thông tin từ các địa phương, cho đến nay đã có 15 tỉnh phê duyệt kế hoạch cung cấp điện tại địa phương, các tỉnh còn lại cũng đang xem xét để phê duyệt kế hoạch cung cấp điện tại địa phương. Về thành lập Ban Chỉ đạo điều hành cung ứng điện tại địa phương (BCĐ), hiện có 39 tỉnh đã lập BCĐ và 19 tỉnh đang triển khai thành lập BCĐ.

Trong thời gian tới, để nâng cao khả năng cung ứng điện trong các tháng còn lại của mùa khô năm 2011 ở mức cao nhất có thể nhằm đáp ứng nhu cầu điện cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân, Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo EVN theo dõi sát khả năng phát điện của các nguồn điện trong hệ thống, đảm bảo cung cấp điện tối đa trong khả năng có thể và vận hành hệ thống điện an toàn trong giai đoạn mùa khô 2011, tăng cường công tác giám sát thực hiện sản xuất và cung cấp điện; Trong trường hợp phụ tải tăng cao hơn khả năng cung ứng của hệ thống dẫn đến thiếu điện thì việc tiết giảm điện tại các địa phương được thực hiện theo kế hoạch do UBND tỉnh, thành phố phê duyệt, thực hiện cắt giảm điện theo nguyên tắc luân phiên, công bằng, hài hoà giữa nhu cầu điện cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân, đảm bảo minh bạch, công bằng, công khai.