Giảm nợ xấu sẽ cán đích?

Một số chuyên gia đánh giá, hai vấn đề mấu chốt, cơ bản nhất của tái cơ cấu ngân hàng là xử lý nợ xấu và giải quyết vấn đề sở hữu chéo thời gian qua cơ bản chưa làm được nhiều. Nếu nợ xấu không xử lý được, dòng chảy tín dụng sẽ tiếp tục bị nghẽn, làm kìm hãng tăng trưởng kinh tế.

Số liệu mới được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa ra cho thấy, tỷ lệ nợ xấu của hệ thống tính đến tháng 10/2014 là 3,87%, giảm nhẹ so với mức 3,88% và 3,9% trong tháng 9 và 8/2014. Còn so với mức 4,17% hồi tháng 6/2014, nợ xấu các ngân hàng đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, đây là số liệu được công bố theo số liệu báo cáo của các tổ chức tín dụng.

Trong khi đó, từ ngày 1/4/2015, cơ chế cho cơ cấu lại nợ mà không phải chuyển nhóm sẽ chấm dứt. Việc này chắc chắn sẽ gây áp lực lên nợ xấu. Vì thế, việc đưa nợ xấu về dưới 3% là khá nặng nề.

Để thực hiện mục tiêu trên, Thống đốc NHNN đã ban hành Chỉ thị số 02 về tăng cường xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng (TCTD). Đây cũng được coi là biện pháp mạnh để đưa nợ xấu về đích.

Thống đốc NHNN yêu cầu các đơn vị thuộc NHNN triển khai các giải pháp để xử lý nợ xấu, kiểm soát và nâng cao chất lượng tín dụng, cải thiện thanh khoản, nâng cao sự an toàn, lành mạnh, hiệu quả hoạt động của TCTD, tạo điều kiện mở rộng tín dụng hợp lý, góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ tăng trưởng ở mức hợp lý và ổn định kinh tế vĩ mô.

Các TCTD nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn hoạt động ngân hàng, cơ cấu lại nợ, phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro; nghiêm cấm sử dụng biện pháp che giấu nợ xấu, phản ánh sai lệch chất lượng tín dụng và kết quả kinh doanh; nghiêm cấm lợi dụng việc xử lý nợ xấu để trục lợi, vi phạm pháp luật, gây thiệt hại cho TCTD; triển khai các biện pháp kiểm soát nợ xấu phát sinh mới và nâng cao chất lượng tín dụng; xây dựng và báo cáo NHNN kế hoạch xử lý nợ xấu năm 2015, trong đó có các giải pháp về sử dụng dự phòng rủi ro, bán nợ xấu cho Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC), đảm bảo đến ngày 30/6/2015 phải xử lý được tối thiểu 60% số nợ xấu phải xử lý theo kế hoạch năm 2015, riêng chỉ tiêu bán nợ xấu cho VAMC phải đạt không dưới 75% tổng số nợ xấu dự kiến bán cho VAMC cả năm 2015 để đến cuối năm đưa nợ xấu về mức dưới 3% tổng tài sản có được phân loại; rà soát, tiết giảm các chi phí hoạt động và tập trung mọi nguồn lực cho việc xử lý nợ xấu.

Công ty VAMC tăng cường phối hợp chặt chẽ với TCTD trong việc thu hồi nợ, cơ cấu lại nợ, bán và xử lý nợ, tài sản bảo đảm đối với các khoản nợ xấu đã mua; hỗ trợ tài chính cho khách hàng vay phục hồi sản xuất kinh doanh, hoàn thiện các dự án dở dang; tiếp xúc, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia mua, xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm; nâng cao năng lực tài chính và tăng vốn điều lệ của VAMC.

VAMC rà soát, phân loại, đánh giá lại các khách hàng vay, tài sản bảo đảm và các khoản nợ đã mua để xác định khả năng thu hồi nợ và có giải pháp xử lý phù hợp; tích cực kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nội dung ủy quyền của TCTD được ủy quyền, khách hàng vay, khoản nợ và tài sản bảo đảm của khoản nợ đã mua.

Theo đánh giá, với con số nợ xấu trên thì mục tiêu đưa nợ xấu về dưới 3% đến cuối năm nay không quá khó. Tuy nhiên, vấn đề chính ở đây là tính nợ xấu như thế nào? Con số nợ xấu 3,86% tính đến tháng 10/2014 là chỉ trong hệ thống ngân hàng, không bao gồm nợ xấu đã bán cho VAMC. Nếu tính cả nợ xấu “tạm gửi” ở VAMC thì tỷ lệ nợ xấu sẽ cao hơn nhiều, vì đến cuối năm 2014, VAMC đã mua khoảng 123.000 tỷ đồng nợ xấu của các TCTD, tương ứng với khoảng 3,3% tổng dư nợ của toàn hệ thống. Trong số nợ xấu mà VAMC đã mua, chỉ rất ít đã được xử lý, còn lại VAMC mới chỉ là bãi đậu tạm thời cho nợ xấu.

“Vì vậy, vấn đề là phải hiểu thực chất nợ xấu hiện là bao nhiêu, cần cộng cả nợ xấu đang tạm gửi ở VAMC”.-Một chuyên gia ngân hàng nhấn mạnh.

“Với số nợ xấu tạm gửi ở VAMC và áp lực nợ xấu gia tăng trong năm nay thì tỷ lệ nợ xấu sẽ là khá cao, và việc thực hiện mục tiêu đưa nợ xấu về dưới 3% là rất khó”.-Chuyên gia này nhận định.