Đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn giảng bài tại lớp bồi dưỡng cán bộ quy hoạch nguồn, nhiệm kỳ 2025-2030

Phát huy vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương

Chuyên đề đồng chí Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn truyền đạt là “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại thành phố Hà Nội - kinh nghiệm thực tiễn”.

Nội dung gồm 3 phần: Khái quát về vị trí, vai trò, cơ cấu tổ chức bộ máy và nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND các cấp thành phố Hà Nội; kết quả của HĐND các cấp thành phố Hà Nội từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay; các nhiệm vụ, giải pháp, phương hướng trong thời gian tới để nâng cao chất lượng hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội.

Theo đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn, nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND các cấp thành phố Hà Nội thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội; Nghị định số 32/2021/NĐ-CP ngày 29-3-2021 của Chính phủ, theo đó, không tổ chức HĐND phường tại các quận và thị xã Sơn Tây. Thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội, HĐND các cấp thành phố Hà Nội có nhiều điểm mới trong tổ chức và hoạt động. Phát huy vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND các cấp thành phố luôn bám sát các quy định của Đảng và pháp luật, sự chỉ đạo của Thường trực Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy; phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất; tiếp tục kế thừa, phát huy những thành tựu đã đạt được; Thường trực HĐND, các ban HĐND, các tổ đại biểu HĐND thành phố đã tập trung triển khai các nhiệm vụ và đạt được nhiều kết quả, đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng của địa phương.

Đồng thời, đã cùng với cả hệ thống chính trị triển khai các biện pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 trên địa bàn thành phố; thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ, thực hiện hiệu quả việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và kiểm tra, giám sát thi hành pháp luật, góp phần xây dựng thành phố phát triển, văn minh, hiện đại.

Hoạt động của HĐND các cấp, đặc biệt là HĐND thành phố, đã có nhiều đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, được cử tri, nhân dân Thủ đô ghi nhận, được lãnh đạo Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và HĐND các tỉnh, thành phố đánh giá cao, là “điểm sáng”, là “hình mẫu” trong hoạt động của các cơ quan dân cử của cả nước. HĐND các cấp đều đã xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện, hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ trọng tâm của năm theo từng nội dung công việc đã đề ra, thực hiện bài bản, rõ nội dung, rõ tiến độ, rõ người chịu trách nhiệm, đạt hiệu quả. Đồng thời, HĐND các cấp đã triển khai kịp thời, hiệu quả rất nhiều các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất khác, sát tình hình thực tế.

Trong đó, điểm mới của HĐND thành phố là sự chủ động phối hợp trong hoạt động giám sát giữa HĐND thành phố với Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố. Nhiều cuộc giám sát quan trọng của HĐND thành phố đã mời đại biểu Quốc hội ứng cử trên địa bàn tham dự, vừa phát huy được trí tuệ của đại biểu, vừa cung cấp thông tin, tạo tiếng nói thống nhất, hiệu quả trên diễn đàn dân cử, đồng thời nâng cao quy mô, chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát.

Hoạt động chất vấn, giải trình tiếp tục được đổi mới, nâng cao chất lượng, được triển khai linh hoạt, phù hợp tình hình. Các đơn vị đã lựa chọn đúng và trúng các vấn đề để tổ chức chất vấn, giải trình, vì vậy, các phiên giải trình diễn ra trong không khí sôi nổi, nghiêm túc, thẳng thắn, trách nhiệm với tinh thần xây dựng cao. Nhiều nội dung “nóng” đã được HĐND, Thường trực HĐND các cấp lựa chọn để chất vấn, giải trình như: Việc đầu tư, khai thác, quản lý và sử dụng các thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn thành phố Hà Nội; công tác giải quyết các kiến nghị của cử tri và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; công tác quản lý trật tự đô thị; công tác phòng cháy, chữa cháy; công tác quản lý các hoạt động kinh doanh có điều kiện và việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; công tác quản lý, sử dụng bến, bãi tập kết vật liệu xây dựng cát, sỏi; công tác quản lý nhà nước lĩnh vực đất đai, xây dựng trên địa bàn…

Cần làm tốt chức năng quyết định và chức năng giám sát

Theo Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn, hiện nay, HĐND các cấp thành phố đang thực hiện rất tốt Đề án số 15 của Ban Thường vụ Thành ủy về “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại thành phố Hà Nội”. Đây là một đề án lớn, quan trọng, cấp thiết, đặc biệt trong nhiệm kỳ 2021-2026 nhằm tiếp tục đổi mới, khắc phục các tồn tại, hạn chế; phát huy những kết quả tích cực đã đạt được để tạo sự chuyển biến đồng bộ, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của HĐND các cấp trong hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của thành phố theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố, Chương trình số 01-CTr/TU, ngày 17-3-2021 của Thành ủy.

Theo đó, Đề án đề ra 7 nhóm chỉ tiêu cụ thể và 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Trong đó, có giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với tổ chức bộ máy và hoạt động của HĐND các cấp thành phố.

Cấp ủy các cấp thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo, kịp thời có ý kiến đối với hoạt động của HĐND cùng cấp, nhất là trong việc định hướng những vấn đề quan trọng, nhạy cảm ở địa phương thuộc trách nhiệm, thẩm quyền quyết định của HĐND. Quan tâm chỉ đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng; công tác quy hoạch, luân chuyển, điều động cán bộ là đại biểu HĐND chuyên trách để động viên và phát huy được năng lực, kinh nghiệm công tác của mỗi đại biểu HĐND.

Tiếp đến là đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND các cấp theo hướng thực chất, hiệu quả, trong đó yêu cầu xác định rõ vai trò, trách nhiệm, tính chuyên nghiệp của Thường trực, các ban, các tổ đại biểu và đại biểu HĐND các cấp trong việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn, chức năng chủ yếu của HĐND; nhấn mạnh việc xây dựng và ban hành quy trình xử lý các công việc nội bộ của HĐND như: Quy trình tổ chức các kỳ họp, quy trình xử lý các công việc phát sinh giữa 2 kỳ họp, quy trình tổ chức đoàn giám sát, quy trình tổ chức giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND, quy trình tham mưu các nội dung của cấp ủy...

Nâng cao chất lượng kỳ họp và chất lượng nghị quyết của HĐND, trọng tâm là tăng cường công tác phối hợp giữa 3 cơ quan Thường trực HĐND - UBND - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp trong việc chuẩn bị và tổ chức kỳ họp HĐND. Thường trực HĐND và UBND cụ thể hóa quy trình phối hợp trong công tác chuẩn bị các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết để trình HĐND bảo đảm chất lượng theo quy định của pháp luật. Tăng thời gian thảo luận, tranh luận tại hội trường và thảo luận tại các tổ đại biểu để phát huy trí tuệ của đại biểu HĐND đối với các nội dung kỳ họp.

Đặc biệt, đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh việc tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa HĐND và các cơ quan liên quan trong hệ thống chính trị bằng việc xây dựng và ký kết các quy chế, quy trình phối hợp công tác; đặc biệt là ký kết quy trình phối hợp giữa Thường trực HĐND với UBND cùng cấp trong việc cụ thể hóa các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Để nâng cao chất lượng hoạt động thời gian tới của HĐND các cấp, theo Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn, HĐND các cấp cần tiếp tục thực hiện tốt chức năng quyết định và chức năng giám sát.

Đối với chức năng giám sát, cần chuẩn hóa việc xây dựng chương trình giám sát; xác định rõ các mốc thời gian; làm rõ vai trò, trách nhiệm của cơ quan, tham mưu, giúp việc; xác định tiêu chí lựa chọn trong hoạt động giám sát; nâng cao hiệu lực hoạt động chất vấn tại phiên họp của Thường trực HĐND thông qua kết luận về chất vấn; ban hành quy định về cách thức tổ chức hoạt động chất vấn tại Quy chế hoạt động hoặc nội quy kỳ họp của HĐND; về hoạt động giám sát tại chính quyền đô thị; việc nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn cũng nhấn mạnh với các học viên về vai trò của công tác thông tin tuyên truyền, công khai, minh bạch các hoạt động của HĐND, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, từ đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.

“Mục đích cao nhất trong hoạt động HĐND các cấp là nắm chắc luật pháp, quan tâm công tác cán bộ, nâng cao chất lượng đại biểu HĐND, có kế hoạch hoạt động khoa học, hiệu quả, thực chất; đồng thời, cần luôn đổi mới, tìm tòi cách thức hoạt động hiệu quả hơn, từ đó đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của thành phố”, đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh.

Các học viên cũng trao đổi về các nội dung liên quan đến thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị, đồng thời kiến nghị thành phố khi sửa đổi Luật Thủ đô thì đề xuất tăng đại biểu HĐND chuyên trách; tăng thẩm quyền cho Thường trực HĐND các cấp trong quyết định các vấn đề cấp bách của địa phương. Các nội dung học viên trao đổi đã được Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn thông tin, trao đổi để học viên nắm được chủ trương và sự chỉ đạo, điều hành của thành phố.