Chống quá tải, cải thiện y đức

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý một số vấn đề trọng tâm mà ngành cần phải giải quyết đồng bộ trong năm nay, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, trong đó có tình trạng quá tải bệnh viện (BV).

Đạt và vượt nhiều chỉ tiêu y tế

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đánh giá, sức khỏe của người dân Việt Nam trong năm qua đã được cải thiện rõ rệt khi hầu hết chỉ số về sức khỏe của người Việt cao hơn nhiều so với các nước có cùng mức thu nhập. Cụ thể, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đạt mức 73 tuổi; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng còn 16,3% (vượt chỉ tiêu kế hoạch do Quốc hội giao - 16,6%). Việt Nam là một trong số ít quốc gia đạt mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ trước từ 2 đến 4 năm như: giảm tỷ suất tử vong trẻ dưới 1 tuổi, dưới 5 tuổi… Đặc biệt, Việt Nam là một trong 3 nước có tốc độ giảm tử vong mẹ rất cao (giảm trên 75%).

Sự chủ động triển khai công tác y tế dự phòng đã giúp khống chế, kiểm soát tốt nhiều dịch bệnh xâm nhập, giảm thiểu số ca mắc và tử vong so với năm trước; đáng kể là không có trường hợp mắc bệnh tả, dịch hạch; giảm số mắc bệnh rubella, sốt rét, dại, liên cầu lợn ở người, viêm não vi rút… Riêng "bệnh lạ" - hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân xảy ra tại huyện Ba Tơ (Quảng Ngãi) được điều tra, phát hiện kịp thời, không để lây nhiễm ra cộng đồng. Với bệnh tay chân miệng, tuy số mắc tăng (cả năm ghi nhận gần 158 nghìn ca, trong đó có 45 ca tử vong) nhưng số tử vong giảm (giảm 125 ca) so với năm 2011 và chưa phải công bố dịch. Ngành tiếp tục bảo vệ thành công thành quả thanh toán bệnh bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh; số mắc các bệnh có vắc xin dự phòng thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia (lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, sởi) giảm dần.

Có được những chỉ số ấn tượng nêu trên là nhờ mạng lưới khám chữa bệnh từ tuyến y tế cơ sở đến trung ương được củng cố, đầu tư cả về cơ sở vật chất và con người. Đến nay, 100% số xã và 87% số thôn, bản đã có nhân viên y tế; 74% số xã có bác sĩ; 95% trạm y tế xã có nữ hộ sinh hoặc y sĩ sản nhi; 99% xã có nhà trạm và 80% xã đã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã.

Thêm 1.300 giường bệnh, vẫn quá tải

Năm 2012, ngành y tế đã đưa thêm 1.300 giường bệnh mới vào hoạt động nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tế. Thống kê công suất sử dụng giường bệnh của Bộ Y tế cho thấy, BV K sử dụng giường bệnh ở mức 249%, BV Bạch Mai - 168%, BV Chợ Rẫy - 154%, BV Phụ sản TƯ - 124%, Nhi TƯ - 120%. Tình hình ở các BV của Hà Nội cũng không khá hơn: BV Phụ sản Hà Nội - 230%, BV huyện Mê Linh - 159%, BV Ung bướu - 158,8%, BV Đức Giang - 148%, BV Xanh Pôn - 145%, BV Sóc Sơn - 141%... Theo Bộ Y tế, chỉ số về giường bệnh ở Việt Nam hiện là 21,5 giường/1 vạn dân, phải nâng lên 25 giường/1 vạn dân mới đạt mức trung bình của khu vực. Hiện nay, tại khu vực Châu Á có những quốc gia đạt chỉ số 140 giường/1 vạn dân - khoảng cách rất xa so với Việt Nam.

Theo đại diện Viện Chiến lược và chính sách y tế (Bộ Y tế), tình trạng quá tải BV có nguyên nhân chính là đầu tư cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu và tốc độ phát triển dân số; năng lực khám chữa bệnh ở tuyến dưới còn hạn chế. Người dân muốn có dịch vụ y tế chất lượng cao đổ dồn về BV tuyến trên, dẫn đến tình trạng quá tải ở tuyến trên.

Bộ Y tế cho biết, từ nay đến năm 2020 sẽ có thêm 7.000 giường bệnh được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, theo Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, ngành y tế phải có chiến lược đầu tư. "Tôi thấy đâu cũng muốn nâng số giường bệnh của BV tỉnh lên 700-1.000 giường, đâu cũng muốn nhận làm BV trung tâm, BV vùng nhưng điều quan trọng là chiến lược đầu tư. Có nên đầu tư chuyên khoa ung bướu ở tất cả các BV tỉnh? Bộ Y tế phải tính toán. Năm 2013 trọng tâm với ngành y tế vẫn là chống quá tải, tăng chất lượng khám chữa bệnh và cải thiện y đức" - Thủ tướng nhấn mạnh.