Cần sàn giao dịch mua bán nợ xấu

Câu chuyện về nợ xấu chưa bao giờ hết “nóng” trên các diễn đàn, bởi nó mang đến sự nguy hại cho cả nền kinh tế. Tuy nhiên, việc xử lý nợ xấu không đơn giản. Trước đây, nợ xấu chỉ được gom lại ở VAMC như một giải pháp tâm lý cho chính ngân hàng và người dân, vì trên thực tế các khoản nợ xấu vẫn còn đó mà chưa có hướng giải quyết. Sự ra đời Nghị quyết số 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ ngày 15-8-2017 được coi là giải pháp hiệu quả và được mong đợi nhất.

Chỉ sau hơn 2 tháng kể từ khi Nghị quyết số 42 có hiệu lực, Ngân hàng Nhà nước đã lựa chọn các ngân hàng là Agribank, BIDV, Vietcombank, Sacombank, Techcombank và ACB để thí điểm xử lý nợ xấu. Đây là 6 ngân hàng có quy mô lớn và đã có đề án tự tái cơ cấu được ngân hàng phê duyệt, trong số này có ngân hàng nợ xấu còn khá lớn.

VAMC đã thực hiện thương vụ mua bán nợ xấu đầu tiên là thu giữ tài sản bảo đảm từ dự án Sài Gòn One Tower của nhóm doanh nghiệp có tổng nợ xấu hơn 7.000 tỷ đồng, khoản nợ có tài sản bảo đảm lớn nhất mà VAMC từng mua. Những khoản nợ này từng được DongA Bank và Maritime Bank bán cho VAMC. Tiếp đến là VAMC tìm đơn vị định giá 8 lô đất là tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu trị giá 2.400 tỷ đồng từ 2 công ty thuộc Tập đoàn Hoàn Cầu vay của Sacombank và Sacombank đã bán lại cho VAMC... Đặc biệt, mới đây VAMC đã ký hợp tác xử lý nợ xấu với BIDV và Sacombank.

Theo Tổng Giám đốc VAMC Đoàn Văn Thắng, không chỉ có ngân hàng thí điểm mới triển khai xử lý, mua bán nợ xấu, những ngân hàng khác vẫn phải triển khai bình thường. Từ đầu năm đến nay, VAMC đã mua 25 nghìn tỷ đồng nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt, hoàn thành kế hoạch mà Ngân hàng Nhà nước giao. Như vậy, kể từ khi hoạt động đến đầu tháng 10-2017, VAMC đã mua hơn 300 nghìn tỷ đồng nợ gốc của các tổ chức tín dụng. Đơn vị này cũng phối hợp với các tổ chức tín dụng thu hồi 64 nghìn tỷ đồng nợ xấu thông qua nhiều giải pháp như đôn đốc khách hàng tự trả nợ, thanh lý tài sản bảo đảm… Căn cứ vào nhu cầu của một số tổ chức tín dụng, đặc biệt là những tổ chức thuộc diện tái cơ cấu, VAMC đang đề nghị Ngân hàng Nhà nước phê duyệt bổ sung thêm kế hoạch mua nợ.

Đầu tháng 10-2017, VAMC đã mua 185 tỷ đồng nợ xấu theo thị giá từ hai khoản nợ của khách hàng ở Đà Nẵng và Bình Dương. Ông Đoàn Văn Thắng nhận định, quan trọng nhất là vấn đề VAMC xử lý khoản nợ đó ra sao sau khi mua. Có nhiều phương án VAMC đặt ra đối với khoản nợ mua về như xử lý tài sản, hỗ trợ tài chính, cơ cấu doanh nghiệp, hay tìm đối tác ngay để bán... Sau khi xem xét các phương án, VAMC sẽ lựa chọn một phương án để có thể sử dụng vốn điều lệ hiệu quả, bảo toàn vốn cho nhà nước.

Tuy nhiên, xử lý nợ xấu không chỉ nên trông chờ vào VAMC, và VAMC không phải “chiếc gậy thần” trong việc giải quyết triệt để nợ xấu. Ông Đoàn Văn Thắng cũng cho rằng, yếu tố then chốt nhất để thị trường nợ xấu phát triển là phải có sàn giao dịch mua bán nợ xấu. Giống như thị trường chứng khoán phải có các sở giao dịch chứng khoán, nơi công ty chứng khoán là đơn vị trung gian cho các giao dịch mua, bán hàng hóa là cổ phiếu của các công ty niêm yết, cũng như cung cấp thông tin cho nhà đầu tư. Nếu các khoản nợ xấu cũng được chứng khoán hóa sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia - một cách công khai, minh bạch cho các khoản nợ xấu. Sàn giao dịch nợ xấu cần phải do một tổ chức khác ngoài VAMC thực hiện.