Bài cuối: Bình đẳng trong vận động bầu cử

- Sau hội nghị hiệp thương lần thứ ba, những người ứng cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH) và đại biểu hội đồng nhân dân (HĐND) tại Hà Nội sẽ có thời gian để VĐBC. Hình thức triển khai thế nào để bảo đảm bình đẳng giữa các ứng cử viên, thưa ông?

- Theo Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND thì có hai hình thức VĐBC mà người ứng cử có thể tiến hành, đó là thông qua hội nghị tiếp xúc cử tri do Ủy ban MTTQ tổ chức và vận động qua các phương tiện thông tin đại chúng.

Tại hội nghị tiếp xúc cử tri do Ủy ban MTTQ tổ chức, sau khi đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tổ chức hội nghị giới thiệu và đọc tiểu sử tóm tắt của người ứng cử thì từng người ứng cử sẽ trình bày chương trình hành động của mình nếu được bầu làm ĐBQH hoặc đại biểu HĐND. Sau đó, cử tri nêu ý kiến, đề đạt nguyện vọng của mình với những người ứng cử. Tôi xin lưu ý là cả người ứng cử và cử tri đều được trao đổi dân chủ, thẳng thắn và cởi mở những vấn đề cùng quan tâm tại hội nghị.

Đối với hình thức vận động qua các phương tiện thông tin đại chúng, người tham gia ứng cử có điều kiện trình bày về dự kiến chương trình hành động của mình qua trả lời phỏng vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng tại địa phương nơi ứng cử và trên các trang thông tin điện tử về bầu cử ĐBQH của Hội đồng Bầu cử quốc gia hoặc trang tin điện tử về bầu cử của Ủy ban Bầu cử địa phương (nếu có). UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức việc đăng tải, thông tin chương trình hành động của người ứng cử ĐBQH và đại biểu HĐND trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương.

- Bảo đảm bình đẳng giữa các ứng cử viên trong quá trình VĐBC là việc không đơn giản. Quan điểm của ông về vấn đề này thế nào?

- Đúng, đây là việc không đơn giản nếu không nói là rất khó khăn, nhưng không thể không nỗ lực tối đa để thực hiện. Bởi vì, đây là yếu tố rất quan trọng bảo đảm chất lượng, hiệu quả của cuộc bầu cử. Để bảo đảm công bằng giữa các ứng cử viên trong quá trình tổ chức VĐBC, Điều 68, Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND nghiêm cấm hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn để sử dụng phương tiện thông tin đại chúng trong VĐBC; sử dụng hoặc hứa tặng, cho, ủng hộ tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất để lôi kéo, mua chuộc cử tri. MTTQ Việt Nam cũng đã có hướng dẫn để mọi người ứng cử đều bình đẳng như nhau. Không có chuyện ai hơn ai trong VĐBC.

- Cụ thể, MTTQ hướng dẫn như thế nào để việc VĐBC được tiến hành rõ ràng, công khai, dân chủ?

- Đối với hình thức vận động qua hội nghị tiếp xúc cử tri, mỗi người ứng cử được dành thời gian trình bày chương trình hành động tương đương nhau và với hình thức vận động trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng quy định tương tự. Các ứng viên có thời lượng trả lời phỏng vấn hoặc trình bày các chương trình hành động của mình như nhau, không có sự phân biệt. Hoặc nếu đăng bài phát biểu, hình ảnh của các ứng cử viên thì phải xếp theo thứ tự chữ cái A, B, C…

Ngoài ra, các tổ chức phụ trách bầu cử và thành viên của tổ chức này không được vận động cho người ứng cử. Đồng thời, các phương tiện thông tin đại chúng cũng không được tự tuyên truyền vận động cho bất kỳ một cá nhân nào. Thời gian tới, MTTQ Việt Nam và các đoàn thể các cấp sẽ giám sát chặt chẽ việc này. Chúng tôi rất mong muốn nhân dân cùng tham gia giám sát vì có càng nhiều kênh thông tin theo dõi sẽ bảo đảm tốt tính khách quan trong cuộc bầu cử.

- Người được giới thiệu ứng cử ĐBQH khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 phải kê khai tài sản. Làm thế nào để việc kê khai không mang tính hình thức, tiện kiểm tra, giám sát, thưa ông?

- Theo tôi, trước hết cần nâng cao ý thức trách nhiệm của các cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc thực hiện các quy định này. Cụ thể, người có trách nhiệm phải kê khai chính xác. Đây là việc đòi hỏi rất nhiều yếu tố trung thực, trách nhiệm của người kê khai. Đồng thời cần tăng cường kiểm tra, xác minh kết quả kê khai, nếu có dấu hiệu vi phạm phải xử lý kịp thời, nghiêm minh. Việc công khai bản kê khai tài sản của người ứng cử là việc làm bắt buộc đối với người ứng cử ĐBQH và HĐND các cấp. Chúng ta cần tăng cường tuyên truyền, khuyến khích, đề cao và phát huy vai trò “tai, mắt” của quần chúng nhân dân trong việc giám sát cán bộ, đảng viên, công chức, nhất là ở khu dân cư. Có như vậy mới phát huy được hiệu quả, tránh hình thức.

- Vậy làm thế nào để công tác thông tin, tuyên truyền về bầu cử “thấm” đến từng người dân?

- Thông tin, tuyên truyền về bầu cử là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. Trong đó, các cơ quan báo chí có vai trò rất quan trọng. Đến thời điểm này, công tác tuyên truyền về bầu cử đang được tiến hành song song với lộ trình chuẩn bị bầu cử. Các cơ quan báo chí cần đẩy mạnh tuyên truyền về các nguyên tắc, quy trình bầu cử; tiêu chuẩn ĐBQH và đại biểu HĐND; quyền bầu cử, quyền ứng cử của công dân và trách nhiệm của cử tri trong quá trình tham gia bầu cử thông qua nhiều hình thức như: Tọa đàm, phóng sự, phỏng vấn, phát biểu ý kiến của cử tri, của những người tham gia ứng cử… Thông qua đó kêu gọi sự ủng hộ và tích cực của cử tri trong việc tham gia các hoạt động bầu cử, chủ động trực tiếp tham gia bỏ phiếu bầu cử để lựa chọn các đại biểu có đủ phẩm chất và năng lực, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân tham gia Quốc hội và HĐND các cấp.

- Xin cảm ơn ông!