Xóa nợ thuế cho DN: Giảm áp lực cho cả DN và cơ quan thuế

Nợ thuế hơn 68.000 tỷ đồng

Thống kê mới nhất của Tổng cục Thuế cho thấy, tính đến hết ngày 31-5-2014, nợ thuế của các DN đã lên tới hơn 68.000 tỷ đồng, tăng 12,5% so với cuối năm 2013. Trong số này, nợ khó thu chiếm tới 16,8%, nợ đến 90 ngày chiếm 22,9%, nợ hơn 90 ngày chiếm 54,9% và nợ chờ xử lý chiếm 5,4%. Nợ thuế tăng cao là do những năm gần đây, nền kinh tế gặp nhiều khó khăn khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD) không thuận lợi khiến không ít DN phải ngừng kinh doanh, giải thể... Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 5 tháng đầu năm nay, có tới 50.263 DN ngừng kinh doanh, 18.271 DN giải thể. Thực trạng này đã khiến số nợ đọng thuế tăng nhanh chóng. Nếu như năm 2011, tỷ trọng nợ thuế trên tổng số thuế thực thu là 6,3%, năm 2012 tăng lên 8,1% thì tới năm 2013, chỉ tính riêng tiền phạt chậm nộp thuế phát sinh nửa đầu năm, đã lên tới 15% tổng số nợ thuế, tương đương 9.746 tỷ đồng. Trong đó, số tiền phạt chậm nộp từ nợ khó thu là 1.134 tỷ đồng, nợ dưới 90 ngày là 1.770 tỷ đồng, nợ hơn 90 ngày là 6.537 tỷ đồng (chiếm 67% tổng số nợ phạt chậm nộp).

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, hiện nay có những trường hợp tiền phạt chậm nộp còn lớn hơn tiền thuế phải nộp. Nếu không có giải pháp và cơ chế xử lý phù hợp thì số tiền thuế nợ và tiền phạt chậm nộp không thu được sẽ ngày càng tăng lên, gây áp lực cho người nộp thuế và cả cơ quan thuế. Vì vậy, trong dự thảo, Bộ Tài chính sẽ đề xuất Chính phủ xem xét miễn thuế 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ thực hiện dự án đầu tư mới và thu nhập của DN từ thực hiện dự án đầu tư mới tại khu công nghiệp (trừ các khu công nghiệp nằm trên địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội thuận lợi như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh...) giai đoạn 2009-2013 và đối với công nghiệp hỗ trợ. Gia hạn tối đa 2 tháng (thay vì phải nộp ngay) tiền thuế giá trị gia tăng đối với máy móc, thiết bị nhập khẩu giá trị nhập khẩu từ 100 tỷ đồng trở lên. Xem xét miễn thuế đối với phần thu nhập từ đóng mới, nâng cấp tàu khai thác hải sản, tàu hậu cần phục vụ khai thác hải sản loại có tổng công suất máy chính từ 380 mã lực trở lên. Cho phép DN được trừ vào chi phí tính thuế thu nhập DN đối với khoản chi phúc lợi cho người lao động nếu có hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Cho phép bổ sung dự án có quy mô đầu tư tối thiểu là 6.000 tỷ đồng và dự án công nghệ cao được kéo dài hưởng thuế suất thuế thu nhập DN 10% tối đa 30 năm (hiện là 15 năm) để thu hút đầu tư. Cho phép tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế đối với các khoản chi phúc lợi cho nhân viên có ghi đích danh như chi dịch vụ chăm sóc sức khỏe, vui chơi, giải trí có hóa đơn, chứng từ hợp lệ.

Nhiều phương án xóa nợ

Nhận xét về việc số nợ đọng thuế không ngừng tăng cao mỗi năm, Tổng cục Thuế cho rằng, những năm gần đây, nhiều DN gặp khó khăn về tài chính phải ngừng kinh doanh, giải thể, một số DN bỏ địa chỉ kinh doanh không thông báo cho cơ quan thuế và một số DN hoạt động xây dựng cơ bản có nguồn vốn từ ngân sách chưa được thanh toán… đã khiến số nợ đọng thuế tăng nhanh. Tổng cục Thuế đang đề xuất phương án xóa các khoản nợ đọng thuế quá lâu, không còn khả năng thu hồi. Đối với các khoản phạt thuế do chậm nộp thì xem xét khoanh lại, cho nộp dần, hoặc cũng có thể xóa nợ.

Trước thông tin về việc xóa hàng chục nghìn tỷ đồng tiền nợ thuế cho DN, ông Cao Sỹ Kiêm, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho rằng nếu xóa nợ sẽ giúp DN bớt khó khăn. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp tình thế. Bởi vấn đề mấu chốt cần giải quyết là giúp cộng đồng DN vượt khó và tiến tới làm ăn có lãi, điều mà một mình ngành thuế không làm được. Vấn đề mà DN đang phải đối mặt hiện nay không chỉ ở thuế mà còn có nợ xấu, hàng tồn kho. Vì vậy, phải làm thế nào tăng tổng cầu, sản xuất của DN phát triển thì DN mới có thu nhập, mới trang trải được các món nợ, kể cả nợ xấu và nợ thuế.

Một số chuyên gia cũng cho rằng, theo kinh nghiệm tại nhiều quốc gia trên thế giới, các biện pháp ưu đãi, khuyến khích về thuế không phải là yếu tố quyết định với DN. Vấn đề mấu chốt chính là cơ sở hạ tầng tốt, chi phí hoạt động thấp, môi trường kinh doanh thuận lợi, tình hình chính trị ổn định, các chính sách kinh tế vĩ mô minh bạch và dễ dự đoán. Vì vậy, việc xem xét xóa nợ thuế chỉ là một trong những "cú hích" cần thiết hỗ trợ cộng đồng DN vượt qua những khó khăn hiện nay. Cùng với nghị quyết giãn, giảm thuế mà Chính phủ mới ban hành và các biện pháp cắt giảm thủ tục hành chính thuế mà Bộ Tài chính đang triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hoạt động SXKD của cộng đồng DN sẽ có nhiều thuận lợi, từng bước giúp các DN vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.