Xây dựng thói quen đổ rác văn minh: “Cuộc cách mạng” trong cộng đồng dân cư

Đến hẹn là ra… 

Đã thành nếp quen, cứ khoảng 16h chiều hằng ngày, khi tiếng kẻng đổ rác vang lên là bà Đào Thị Sao và nhiều người dân ở tổ 7 (phường Giang Biên, quận Long Biên) lại mang túi rác ra đổ lên xe thu gom của công ty môi trường.

Bà Sao chia sẻ: “Trước kia, hễ lúc nào túi rác trong nhà đầy là người ta lập tức bỏ ra đường, ra ngõ, bất kể sáng hay chiều. Vì thế mà khắp ngõ phố lúc nào cũng thấy túi rác to, nhỏ, ruồi bọ bâu đầy, rất mất vệ sinh. Giờ chúng tôi đã được vận động, tuyên truyền là để túi rác trong nhà, tới giờ quy định mới được đem ra bỏ lên xe thu gom, không vứt bừa bãi ra ngõ, ra đường như trước nữa”.

Theo bà Vũ Thị Toán, Tổ trưởng tổ dân phố số 7 phường Giang Biên, kết quả này có được là nhờ quá trình bền bỉ vận động, tuyên truyền thực hiện đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định. “Chuyện tạo thói quen đổ rác đúng giờ, đúng nơi tưởng dễ mà không hề dễ. Chúng tôi phải đến từng hộ gia đình nhắc nhở, vận động. Thời gian đầu chưa thành thói quen nên nhiều hộ lúc thì bỏ rác đúng giờ, lúc thì cứ tiện lúc nào là vứt lúc đấy. Dần dần đa số người dân đã thực hiện khá nghiêm túc” - bà Toán cho biết thêm.

Còn ở tổ dân phố số 29 (phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai), việc vận động người dân đem rác đổ lên xe thu gom của công ty môi trường vào giờ quy định mỗi buổi chiều thật sự là một "cuộc cách mạng”. Nhiều năm trước tổ dân phố này được coi là "điểm nóng rác thải" vì có con mương Hải Hà - Hưng Ký chạy qua, thói quen vứt rác thải bừa bãi ra bờ và lòng mương lâu ngày đã trở thành thói quen của không ít người. Kể cả sau khi con mương đã được "ngầm hóa", thói quen cố hữu ấy vẫn không thay đổi.

Trước thực tế này, các cán bộ tổ dân phố số 29 đã thực hiện nhiều giải pháp, trong đó tập trung dành thời gian, công sức vận động, tuyên truyền người dân đúng đến giờ quy định mới được đem rác đổ lên xe thu gom, tuyệt đối không vứt, bỏ rác ở các bờ tường, cột điện, lề đường, gây mất vệ sinh và mỹ quan đô thị.

Bà Nguyễn Thị Bích Hồng, Tổ phó tổ dân phố số 29 cho biết, để xóa các tụ điểm chân rác cũng là xóa thói quen vứt rác bừa bãi, không đúng giờ, không đúng nơi quy định, cán bộ tổ dân phố đã thường xuyên “tuần tra” để giám sát, phát hiện ai vứt rác bừa bãi là kiên quyết yêu cầu đem về hoặc phối hợp với lực lượng chức năng xử lý ngay. Đến nay, đa số người dân ở tổ dân phố số 29 đã hình thành thói quen “canh” đến giờ xe rác đi qua mới mang rác ra đổ, nhờ vậy tình trạng rác thải “bôi bẩn” ngõ phố đã giảm đáng kể.

Anh Nguyễn Bình Long, một người dân ở tổ 29 cho biết: “Sống trong môi trường sạch sẽ, không rác thải là mong muốn của mọi người. Chúng tôi sẽ bảo nhau duy trì bỏ rác đúng giờ, đúng chỗ”.

Để ngõ phố không còn rác

Cách đây chưa lâu, ở hầu khắp tuyến phố trong nội đô, đơn vị chức năng đã đặt thùng rác suốt cả ngày để người dân có thể đổ rác bất cứ thời điểm nào thích hợp... Thực tế đó đã phát sinh ra nhiều bãi rác tự phát mọc lên bên cạnh những thùng rác tràn ứ suốt 24/24 giờ trong ngày, dù các đơn vị môi trường đã rất nỗ lực thu gom. Sự đổi mới về quy trình, công nghệ thu gom, vận chuyển rác theo giờ của Công ty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị Hà Nội (URENCO) tại các quận trung tâm thời gian qua đã giúp cho bộ mặt thành phố từng bước sạch đẹp hơn, đặc biệt là đã tạo nên thói quen đổ, xả rác đúng giờ, đúng chỗ trong nhiều cộng đồng dân cư. 

Bà Trần Huyền, Phó Trưởng phòng Truyền thông (URENCO) đánh giá: “Thu gom rác theo giờ bằng phương tiện cơ giới không chỉ là chìa khóa để giải bài toán khó về thu gom rác thải của thành phố, từ đó giảm thiểu rác thải tồn đọng, xóa bỏ các điểm đen rác thải trên đường phố hay trong khu dân cư, mà còn là cơ sở để xây dựng ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng dân cư, nâng cao trách nhiệm của người dân trong việc tham gia tích cực vào hoạt động duy trì vệ sinh chung tại các ngõ phố. Thói quen đổ rác theo giờ quy định đang dần hình thành trong cộng đồng dân cư, tình hình vệ sinh môi trường trong thành phố đã có những chuyển biến tích cực, lượng rác xả thải ban ngày giảm rõ rệt, đường phố sạch sẽ, ít bụi hơn hẳn”.

Việc ngày càng nhiều người dân có ý thức bỏ rác tập trung, đúng giờ, đúng nơi quy định là tín hiệu vui, đồng thời là cơ sở để nhân rộng nếp sống văn minh trong cộng đồng. Vẫn biết tạo dựng ý thức tốt trong cộng đồng không phải là chuyện có thể “một sớm một chiều”, nhưng để duy trì, lan tỏa thói quen văn minh đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định, rất cần sự nỗ lực đổi mới hơn nữa trong phương thức thu gom, vận chuyển rác cũng như sự bền bỉ tuyên truyền, vận động, kết hợp với áp dụng nghiêm các chế tài xử phạt quy định tại Nghị định 155/2016/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường của các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp. Khi ý thức, trách nhiệm hòa quyện với tinh thần thượng tôn pháp luật và phương thức điều hành khoa học, chắc chắn nếp sống văn minh sẽ ăn sâu, bám rễ trong cộng đồng dân cư.