VID 2011: Sáng tạo vì cộng đồng

Phát huy nguồn lực trí tuệ

Từ tháng 3-2011, cuộc thi VID 2011 có chủ đề "Sáng tạo vì công bằng xã hội và phát triển bền vững" được khởi xướng, nhằm kêu gọi DN nghiên cứu, tìm sáng kiến phát triển trên cơ sở phát huy tiềm năng của cộng đồng, mang lại lợi ích cho cộng đồng, nhất là cho người nghèo. Các nhà tổ chức VID 2011 xác định chủ trương hỗ trợ cộng đồng dân cư, nhất là vùng xa, vùng sâu hoặc những nơi chưa tiếp cận đầy đủ các dịch vụ cơ bản lập dự án, nghiên cứu khoa học, ứng dụng vào thực tế sản xuất, kinh doanh (SXKD). VID 2011 đề ra 3 tiểu chủ đề dự thi, gồm sử dụng năng lượng hiệu quả, chế biến và bảo quản thuốc thảo mộc cổ truyền, sản phẩm và dịch vụ nông nghiệp. 

Đại diện Bộ KH-ĐT cho biết, sau thời gian triển khai, cuộc thi đã tiếp nhận hồ sơ của 332 dự án/đề án tham gia, trong đó có 160 dự án về các sản phẩm và dịch vụ nông nghiệp, số còn lại liên quan đến thuốc thảo mộc cổ truyền và vấn đề sử dụng năng lượng hiệu quả. Điều này cho thấy, sự quan tâm rộng rãi của xã hội bằng những động thái cụ thể, cũng là sự thể hiện nguồn lực trí tuệ và ý chí thoát nghèo, cải thiện đời sống của DN dành cho khu vực nông thôn. Ông Deepak Mishra, chuyên gia kinh tế trưởng WB tại Việt Nam cho biết, sự tham gia của cộng đồng và các hoạt động thuộc Ngày Sáng tạo cho thấy cam kết mạnh mẽ của người dân và Chính phủ trong việc cải thiện cuộc sống, đặc biệt đối với người nghèo và người không được tiếp cận đầy đủ dịch vụ công. Qua đó, cũng khẳng định sự đóng góp của DN với quá trình phát triển đất nước.

Xuất phát từ sự nghiêm túc và cởi mở, ban tổ chức đã trưng cầu các chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực làm giám khảo, tập trung làm việc với cường độ cao và chọn ra 36 dự án lọt vào vòng chung khảo. Đáng lưu ý là, do có nhiều dự án đạt chất lượng khá, có thể tiếp tục hoàn thiện để phát triển trên thực tế và 16 dự án đã đoạt giải, đại diện cho năng lực sáng tạo của các tổ chức, DN tham gia.

Đang chờ lan tỏa

Kinh phí hỗ trợ cho DN đoạt giải là 8,5 tỷ đồng - một con số khiêm tốn, nhưng cuộc thi Ngày Sáng tạo mang lại rất nhiều ý nghĩa, đáng khích lệ và có thể nhân rộng bởi nó thể hiện rõ ý thức vươn lên, thoát nghèo, hướng tới phát triển bền vững của nhiều tổ chức, DN trên phạm vi cả nước. Thực tế cho thấy, kết quả sáng tạo của DN rất đa dạng, trong mục tiêu chung giải quyết những vấn đề khó khăn, thách thức trong đời sống hằng ngày của người dân địa phương. Ban tổ chức đánh giá cao dự án sử dụng bơm nước không dùng nhiên liệu đã được thử nghiệm ở Yên Bái của Trung tâm Cơ điện nông nghiệp và ngành nghề nông thôn bởi nó phù hợp với yêu cầu sinh hoạt hằng ngày tại vùng núi, nhiều sông suối có sức chảy mạnh. Dự kiến dự án sẽ áp dụng rộng rãi trong thời gian tới. Chủ đề năng lượng có vẻ "được mùa" trong cuộc thi này, với 6 dự án đoạt giải, trong đó có dự án tiết kiệm điện chiếu sáng trong bệnh viện tại TP Hồ Chí Minh của Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại và đầu tư Hưng Gia. Với việc chi phí năng lượng cho chủ đầu tư dự án có thể nhân rộng ra những cơ sở an sinh công cộng khác. Công ty CP Traphaco lại thành công với dự án xây dựng bộ nhận diện cây thuốc củ mài và vị thuốc Hoài Sơn, được sử dụng như một công cụ nhận biết, phân biệt đúng loại cây và thuốc. Việc này sẽ làm lợi cho nhà sản xuất trong việc bảo đảm đúng nguyên liệu đầu của quá trình bào chế thuốc, trợ giúp việc theo dõi chất lượng sản phẩm, đồng thời bảo đảm kết quả điều trị cũng như công bố đối với người sử dụng.

Ban tổ chức rất khuyến khích những dự án thuộc lĩnh vực nông nghiệp thực hiện theo hướng xanh - sạch. Các chuyên gia nhận định, những dự án như vậy được ủng hộ bởi khả năng dung hòa, tác động tốt đến môi trường sống ở nông thôn đang dần mai một, ảnh hưởng tiêu cực từ trào lưu đô thị hóa. Đó là nguyên cớ để dự án mở rộng tái chế theo hướng sinh thái chất thải làng nghề với chi phí thấp của Công ty TNHH Phân bón Bảo Lâm được ghi nhận, sau khi thực hiện thí điểm ở Hà Nội và một số tỉnh phía Bắc. Đây sẽ là mô hình đủ giá trị để tham khảo, tiếp tục hoàn thiện thêm, sẽ phát huy kết quả trên diện rộng khi khu vực Hà Nội và các tỉnh lân cận đang có hàng nghìn  làng nghề hoạt động.

Cuộc thi đã khép lại, song "sức đẩy" của nó vẫn đang chờ lan tỏa. Bởi cuộc thi này đã quy tụ các DN huy động sức sáng tạo và nghị lực của những người lao động bình thường tìm ra ý tưởng mới, để ứng dụng vào thực tế. 16 dự án đoạt giải và cả những dự án chưa đoạt giải sẽ lần lượt được đưa vào cuộc sống và sẽ mang lại nhiều lợi ích.