Thông điệp trước đường đua “nóng”

Trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang trải qua cuộc suy thoái nghiêm trọng nhất trong 70 năm qua và đà phục hồi vẫn còn khá mong manh, trong khi nội bộ nước Mỹ đang bị chia rẽ sâu sắc giữa cơ quan hành pháp với Thượng viện - do đảng Dân chủ kiểm soát và Hạ viện - do đảng Cộng hòa chiếm đa số thì thông điệp của người đứng đầu nước Mỹ là lời kêu gọi hoàn hảo với công dân Mỹ về niềm tự hào không thể bị đánh mất của xứ Cờ hoa. Trong đó, nổi bật là "chiến tích" kết thúc cuộc chiến hao tiền tốn của kéo dài gần 9 năm tại Iraq và vụ tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden mà người Mỹ từng truy đuổi ngót 10 năm qua.

Trong Thông điệp liên bang 2012, ông chủ Nhà Trắng dành nhiều từ ngữ nhấn mạnh ba ưu tiên lớn của nước Mỹ những ngày tới, gồm nâng cao năng lực sản xuất; tích cực tìm kiếm các nguồn năng lượng tái sinh và cải thiện hệ thống giáo dục, đào tạo. Tổng thống B.Obama kêu gọi người dân Mỹ về một sự trở lại với "các giá trị Mỹ", xây dựng và phát triển một xã hội thịnh vượng và công bằng. Trong đó, trách nhiệm và cơ hội là cho tất cả mọi người. Thông điệp liên bang của người đứng đầu nước Mỹ cũng kêu gọi tiếp tục ưu tiên hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ; gia tăng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng để tạo đà phát triển bền vững và lâu dài cho nền kinh tế; đồng thời không quên đề xuất để sinh viên Mỹ có thể dễ dàng vay tiền theo học như chí hướng của thế hệ trẻ và giải quyết dứt điểm cuộc khủng hoảng nhà đất, căn nguyên gây ra cuộc suy thoái của nền kinh tế lớn nhất thế giới...

 Không quá dài, Thông điệp liên bang của người đứng đầu nước Mỹ dành nhiều ưu tiên cho đối nội với trọng tâm là việc làm, cải thiện nền kinh tế với lời lẽ đầy quyết tâm. Dư luận Mỹ cho rằng, ngoài kêu gọi niềm tự hào và khẳng định giá trị Mỹ trên phạm vi toàn cầu như người Mỹ kỳ vọng, Thông điệp liên bang thứ ba của ông B.Obama còn nhằm làm sống dậy sự ủng hộ của người Mỹ đã dành cho vị tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ năm 2009, đang bị mai một vì nền kinh tế không khởi sắc như mong đợi.

Không thể phủ nhận, dưới sự chèo lái của Tổng thống B.Obama, nền kinh tế Mỹ đã tăng trưởng trở lại, nhưng tất cả xem ra vẫn còn yếu ớt. Nguy cơ khủng hoảng vẫn rình rập nền kinh tế số 1 thế giới. Nước Mỹ đã có Luật Y tế mới, nhưng quá trình thực hiện vẫn còn nhiều vướng mắc. Mặc dù Tổng thống B.Obama khẳng định "đó là hai năm hiệu quả nhất của chúng ta sau nhiều thế hệ", nhưng tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ vẫn chưa được cải thiện. Dù các chính sách của Nhà Trắng đã tạo ra 1,1 triệu việc làm trong năm 2011, nhưng tổng số việc làm ở Mỹ đã ít đi 2,8 triệu so với thời ông B.Obama bước vào Nhà Trắng.

Về chính sách đối ngoại, Thông điệp của Tổng thống B.Obama nhấn mạnh những thành tựu nổi bật trong 3 năm cầm quyền. Trong đó, đặc biệt là chiến tích của lực lượng đặc nhiệm Mỹ (5-2011) tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden cũng như phát đi tín hiệu rõ ràng về sự hỗ trợ và tạo điều kiện từ Mỹ cho "Mùa xuân Arab" để dẫn đến một loạt cuộc lật đổ ở Trung Đông và Bắc Phi. Trong thông điệp, ông B.Obama cũng không quên đưa ra lời răn đe cứng rắn với Iran và hứa hẹn một áp lực tiếp tục với Tổng thống Syria... Tuy nhiên, với người dân Mỹ, những "thành tựu" ấy là chưa đủ giúp nguôi ngoai nỗi lo về vị thế của nước Mỹ ít nhiều đã có những bước thụt lùi không mong muốn trong thế kỷ mới. Mối lo ấy là dễ hiểu và có cơ sở khi binh lính Mỹ đã dần triệt thoái khỏi Iraq nhưng an ninh tại quốc gia này vẫn là một dấu hỏi lớn. Bên cạnh đó, chương trình hạt nhân của Iran, CHDCND Triều Tiên vẫn còn là một cánh cửa bỏ ngỏ. Thậm chí, tiến trình hòa bình Trung Đông, một trong những ưu tiên của Tổng thống B.Obama ngay từ đầu nhiệm kỳ cũng được xem là bước lùi so với người tiền nhiệm...

Thông điệp liên bang - một trong những sự kiện được trông chờ nhất trên chính trường Mỹ - như một đường hướng của Nhà Trắng trong năm tiếp theo đã được phát đi. Niềm tự hào Mỹ đang được thúc giục; nhưng gánh nặng kinh tế - đối nội và vị thế Mỹ trên toàn cầu - đối ngoại là những thách thức mà một thông điệp liên bang dù được cho là hoàn hảo cũng chưa thể xoay chuyển ngay được tình thế. Với thông điệp đầu năm mới, Tổng thống Mỹ đương nhiệm đã chính thức cho ra mắt cương lĩnh vận động tranh cử ngay trước chuyến đi tới 5 bang hứa hẹn thắng lợi hoặc thất bại là: Iowa, Arizona, Nevada, Colorado và Michigan trong cuộc bầu cử tháng 11-2012. Chắc chắn, sau Thông điệp liên bang, để giành được những lá phiếu của cử tri, vị tổng thống da màu đầu tiên của xứ Cờ hoa sẽ còn rất nhiều việc phải làm trên đường đua nóng trong mùa tuyết này nếu muốn có một nhiệm kỳ thứ hai tại Nhà Trắng.