Tăng tiện ích, thêm người sử dụng

Với khách du lịch nước ngoài, sự xuất hiện của máy bán hàng tự động - loại hình thương mại hiện đại, còn góp phần ngăn chặn nạn chèo kéo mua hàng - loại hình kinh doanh gây nhiều phiền toái. Vì vậy, dù chưa thực sự thông dụng và mới chỉ xuất hiện ở một số điểm công cộng, nhưng phần nào những chiếc máy bán hàng tự động đã mang lại hình ảnh văn minh cho ngành Thương mại, Du lịch nói riêng và Thủ đô nói chung.

Tiện ích của máy bán hàng tự động đã được khẳng định ở nhiều nước phát triển trên thế giới và giờ là ở Thủ đô Hà Nội, song có một câu hỏi đặt ra là tại sao sau chừng đấy năm, nhất là từ khi thành phố Hà Nội phê duyệt mạng lưới máy bán hàng tự động đặt tại địa điểm công cộng trên địa bàn, hệ thống dịch vụ này chưa thực sự phát triển mạnh? Trước hết thực tế cho thấy, sản phẩm bán qua máy tự động còn đơn giản, chủ yếu là đồ uống đóng chai hoặc đồ ăn nhanh đóng gói.

Do chưa có sự đa dạng về hàng hóa cung ứng nên lượng khách cũng chưa nhiều. Nguyên do được lý giải là vì công nghệ phức tạp, để có được hệ thống máy bán hàng tự động đa dạng như những nước tiên tiến (bán cả cà phê, trái cây, bánh, thực phẩm...) doanh nghiệp đầu tư cần thời gian nắm bắt khoa học kỹ thuật. Thứ nữa, với lượng hàng hóa nhiều, có giá trị lớn, việc bảo đảm an ninh, an toàn cũng là vấn đề được quan tâm khi lựa chọn địa điểm lắp đặt máy.

Dù mang lại nhiều tiện lợi, song trong quá trình sử dụng vừa qua, hệ thống máy bán hàng tự động cũng cho thấy một số bất cập. Đơn cử như máy không có chức năng trả lại tiền thừa cho khách hàng. Muốn mua, khách hàng phải chuẩn bị sẵn tiền lẻ đúng với giá mặt hàng muốn mua đã gây ra sự bất tiện nhất định. Tất cả những vấn đề trên khiến máy bán hàng tự động chưa thực sự thông dụng với người tiêu dùng để có thể phát triển mạnh. Điều này càng rõ hơn khi đối chiếu với Nhật Bản đất nước có hệ thống máy bán hàng tự động vô cùng phổ biến, với tỷ lệ 23 người dân có 1 máy bán hàng tự động phục vụ.

Sở dĩ có được tỷ lệ đó là do người dân Nhật Bản đã làm quen với việc tự động hóa nhờ trình độ khoa học kỹ thuật cao; hàng hóa bán qua hệ thống máy tự động phong phú, tiện lợi. Hơn nữa, người Nhật đã thấy rõ lợi ích lớn hơn từ việc giảm chi phí nhân công, chi phí thuê mặt bằng khi so sánh giữa việc mở cửa hàng với việc lắp đặt máy bán hàng tự động.

Máy bán hàng tự động đã xuất hiện ở Hà Nội gần 3 năm. Thời gian đó đủ để người dân Thủ đô làm quen với loại hình thương mại hiện đại này. Có lẽ, giờ là lúc nhìn nhận những bất cập để khắc phục; đánh giá xu thế nhu cầu để đưa ra mục tiêu đầu tư phát triển. Tháng 7-2018, UBND thành phố Hà Nội đã phê duyệt mạng lưới máy bán hàng tự động đặt tại địa điểm công cộng trên địa bàn, với 1.000 máy vào năm 2020. Thành phố Hà Nội cũng là địa phương có hạ tầng internet hiện đại; có mật độ dân cư đô thị lớn, có lượng khách du lịch tăng nhanh... Đó là những điều kiện cần.

Điều kiện đủ là doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư máy bán hàng có khả năng cung cấp đa dạng, phong phú các sản phẩm; chấp nhận nhiều hình thức thanh toán, ngoài tiền mặt, còn có thẻ ngân hàng, mã hình QR... Khắc phục nhược điểm, bổ sung ưu điểm; tăng thêm tiện ích chắc chắn sẽ thêm nhiều người sử dụng máy bán hàng tự động.