Quốc hội Mỹ khóa 117 tuyên thệ nhậm chức: Bước khởi đầu mới

Diễn ra tại đồi Capitol ở thủ đô Washington đúng vào ngày nghỉ, lễ tuyên thệ nhậm chức lần này cho thấy những ảnh hưởng mạnh mẽ của đại dịch Covid-19 đối với nền chính trị Mỹ. Lần đầu tiên trong lịch sử, việc tuyên thệ được tiến hành theo từng nhóm nhỏ, một số người có “nguy cơ cao” phải thi hành nhiệm vụ từ khu vực cách ly. Covid-19 cũng ảnh hưởng trực tiếp tới cấu trúc của cơ quan lập pháp quyền lực nhất nước Mỹ khi nghị sĩ đảng Cộng hòa Luke Letlow (bang Louisiana) bất ngờ qua đời vì dịch chỉ vài ngày trước khi tuyên thệ nhậm chức, khiến Hạ viện khóa 117 của nước Mỹ tạm thời có 433 thành viên.

Tuy nhiên, khó khăn do những ảnh hưởng từ dịch bệnh không làm cho tiến trình chính trị của nước Mỹ bị đình trệ. Ngay sau lễ tuyên thệ nhậm chức, các nghị sĩ đã bỏ phiếu bầu ra tân Chủ tịch Hạ viện. Hạ nghị sĩ bang California Nancy Pelosi, người lãnh đạo đảng Dân chủ suốt hơn 2 thập kỷ, đã tái đắc cử nhiệm kỳ thứ tư với tỷ lệ phiếu sít sao 216 phiếu thuận và 209 phiếu chống, tiếp tục trở thành nữ Chủ tịch Hạ viện duy nhất trong lịch sử xứ Cờ hoa. Trong khi đó, Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Steny Hoyer vẫn giữ vai trò lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Quốc hội Mỹ khóa 117, còn Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Kevin McCarthy đảm nhiệm cương vị lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện. Tại Hạ viện khóa mới, đảng Dân chủ chiếm ưu thế nắm quyền kiểm soát với 222 ghế, so với 211 ghế của đảng Cộng hòa.

Trong khi bức tranh tổng thể của Hạ viện khóa mới đã được vạch rõ, cán cân quyền lực tại Thượng viện Quốc hội Mỹ vẫn chưa ngã ngũ. Sự chú ý hiện đổ dồn về cuộc bầu cử Thượng viện dự kiến diễn ra ở bang Georgia vào ngày 5-1, bởi đây là “chiến địa” quyết định đảng nào sẽ kiểm soát Thượng viện khóa mới. Kết quả cuộc đua giữa hai ứng viên Mitch McConnell và Chuck Schumer cũng sẽ được quyết định tại đây. Hiện nay, dù giành được quyền kiểm soát Nhà Trắng và duy trì quyền lực tại Hạ viện khóa mới, đảng Dân chủ thực tế chưa nắm chắc được Thượng viện. Nguyên nhân một phần do những tổn thất trong cuộc bầu cử tháng 11-2020 - khi có tới 12 đảng viên Dân chủ tìm cách tái đắc cử đã bị đảng Cộng hòa đánh bại. Những nỗ lực đáng kể của đảng Cộng hòa đã khiến đảng Dân chủ đạt tỷ lệ phiếu thấp nhất trong 20 năm trở lại đây.

Tuy nhậm chức trong bối cảnh xứ Cờ hoa đối mặt nhiều thách thức, Quốc hội khóa 117 của nước Mỹ vẫn thể hiện rõ mong muốn vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành trọng trách. Quyết tâm này thể hiện rõ nét ngay trong bài phát biểu chào mừng của lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện khóa 116 M.McConnell. Ông M.McConnell khẳng định nước Mỹ có nhiều lý do để hy vọng vào năm 2021, trong bối cảnh vắc xin ngừa SARS-CoV-2 đã bắt đầu được cung cấp cho toàn dân. Về phần mình, Chủ tịch Hạ viện khóa 117 N.Pelosi cũng khẳng định quyết tâm sẽ vượt qua khó khăn, trong đó ưu tiên cấp thiết nhất là đánh bại Covid-19.

Mặc dù còn cần thêm thời gian để kiện toàn nhân sự, nhưng việc Quốc hội khóa 117 tuyên thệ nhậm chức và bầu Chủ tịch Hạ viện một cách suôn sẻ là sự khởi đầu thuận lợi cho tiến trình thiết lập lại hệ thống quyền lực của nước Mỹ. Hoàn tất khâu quan trọng này một cách nhanh gọn sẽ giúp Washington sớm lấy lại sự ổn định về chính trị, để tiếp tục dẫn dắt nền kinh tế số một thế giới đi theo đúng quỹ đạo. Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, trong bối cảnh đảng Cộng hòa đang thách thức chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden trong phiên họp Quốc hội sắp tới, đây cũng sẽ là một thử thách lớn đối với các nhà lập pháp Mỹ.