Nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh: Cần tạo động lực cho người học

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho rằng, ngoại ngữ và công nghệ thông tin là hai công cụ nếu làm tốt sẽ thúc đẩy giáo dục Việt Nam phát triển. Thời gian qua, dù ngành Giáo dục đã nỗ lực để cải thiện chất lượng dạy và học ngoại ngữ song kết quả vẫn chưa như mong muốn.

“Nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh là việc vừa trước mắt, vừa lâu dài nhưng không thể chậm trễ hơn nữa”, Bộ trưởng nêu rõ.

Chất lượng học sinh hệ 10 năm tốt hơn hệ 7 năm

Tại tọa đàm, ông Sái Công Hồng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng, Bộ GD-ĐT cho biết, phân tích phổ điểm thi THPT quốc gia môn tiếng Anh từ năm 2017 đến 2019 cho thấy, điểm trung bình của học sinh cả nước trong 3 năm đều dưới 5,0; mức điểm đạt nhiều nhất là 3,0 đến 3,4. Kết quả thi này có sự phân hóa theo vùng miền.

Trong khi những địa phương khó khăn thuộc vùng núi phía Bắc như Hà Giang, Sơn La hay khu vực Đồng bằng sông Cửu Long như Hậu Giang… nhiều năm xếp cuối về điểm trung bình trong cả nước; thì những thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng… lại đứng đầu. Điểm trung bình của TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, tỉnh Bình Dương, Bà Rịa -Vũng Tàu đều từ 5-6, cao hơn mức bình quân của cả nước. 

"Từ kết quả này, Ban Đề án Ngoại ngữ quốc gia sẽ phải xây dựng chiến lược bồi dưỡng giáo viên, nâng cao chất lượng giáo dục môn học này", ông Hồng cho biết.

Nhìn nhận phổ điểm thi THPT quốc gia từ góc độ hệ đào tạo, ông Đặng Hiệp Giang, chuyên viên môn tiếng Anh, Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD-ĐT cho biết, hiện nay vẫn đang tồn tại hai hệ chương trình đào tạo ngoại ngữ ở bậc phổ thông, chương trình hệ 7 năm (từ lớp 6) và 10 năm (từ lớp 3), hệ 10 năm chủ yếu được triển khai ở những tỉnh/thành phố có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển. Qua thống kê và đánh giá, học sinh hệ 10 năm có chất lượng tốt hơn học sinh hệ 7 năm.

“Như vậy, vấn đề khác biệt giữa hệ đào tạo là một nguyên nhân dẫn tới chất lượng học sinh không đồng đều, kết quả thi không đồng đều. Vấn đề đặt ra là phải triển khai chương trình tiếng Anh 10 năm rộng khắp hơn”, ông Giang nêu ý kiến và cho rằng, để triển khai được rộng khắp hệ 10 năm, cần một đội ngũ giáo viên có chất lượng.

Cùng quan điểm, bà Nguyễn Thị Mai Hữu, Giám đốc Đề án Ngoại ngữ quốc gia thông tin, theo khảo sát, điểm trung bình thi THPT quốc gia môn ngoại ngữ của học sinh học hệ 10 năm cao hơn học sinh hệ 7 năm khoảng 2 điểm. Ngoài việc xây dựng và chuẩn bị điều kiện triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD-ĐT đang xây dựng chương trình tiếng Anh cho trẻ mầm non, trẻ em càng được tiếp xúc với tiếng Anh sớm càng tốt. Tuy nhiên, cần có vai trò xã hội hóa và sự hỗ trợ của các trung tâm ngoại ngữ trong đào tạo giáo viên, nhất là giáo viên vùng sâu, vùng xa.

Tạo động lực cho người học

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ nhận định, học tiếng Anh là cả quá trình, không thể nóng vội và còn tùy theo mục đích, điều kiện đầu tư, động lực của người học.

“Chúng ta chấp nhận sự đa dạng, không cào bằng về trình độ tiếng Anh, nhưng nếu ngay ở bậc phổ thông có thể đào tạo căn bản được tiếng Anh thì những cấp học cao hơn sẽ không mất nhiều công sức”, Bộ trưởng Nhạ nói.

Đánh giá nội dung, phương pháp, học liệu tiếng Anh thời gian qua đã có cố gắng để đổi mới nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, Bộ trưởng cho rằng, cần có nguồn lực xã hội hóa từ các trung tâm đào tạo ngoại ngữ và khai thác tốt nguồn lực này vào các trường phổ thông, trong đó bao gồm việc hỗ trợ đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên.

“Chất lượng dạy và học tiếng Anh phụ thuộc vào chất lượng đội ngũ giáo viên. Lâu nay, chuẩn hóa giáo viên vẫn theo nguyên tắc nặng bằng cấp, nhẹ thực hành. Phải từng bước hoàn hiện quy trình chuẩn hóa. Giáo viên cần tăng cường giao lưu với giáo viên nước ngoài, nâng cao kỹ năng, chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết.

Bộ trưởng cũng lưu ý đến nguồn học liệu mở, học liệu số hóa để mọi người có thể linh hoạt học mọi lúc, mọi nơi. Bên cạnh đó, cần phát triển hệ thống khảo thí chuẩn, có thể kiểm tra trình độ Anh ngữ chính xác, đồng đều, tránh tình trạng mỗi bên một kiểu như hiện nay. 

“Quan trọng là tạo được động lực cho người học, khi người học nhận thấy học ngoại ngữ là cần thiết cho việc đi thi, đi làm, giao tiếp hay để biết thêm một ngôn ngữ, việc học ngoại ngữ sẽ dễ dàng hơn và có chất lượng hơn”, Bộ trưởng nhấn mạnh.