Hội nhà văn Hà Nội nhận lỗi sau vụ “đạo thơ”

Với vai trò là đơn vị trao giải thưởng, Hội Nhà văn Hà Nội đã nghiêm túc nhận trách nhiệm chính về mình và chính thức đưa ra quyết định thu hồi giải thưởng đối với nhà thơ Phan Huyền Thư. Trong văn bản gửi tới báo chí, thay mặt Hội nhà văn Hà Nội , Chủ tịch Hội Phạm Xuân Nguyên đã gửi lời xin lỗi “Lỗi này trước hết thuộc về BCH Hội và Chủ tịch Hội. Chúng tôi nghiêm khắc nhận lỗi trước các hội viên và độc giả. Chúng tôi xin lỗi Phan Ngọc Thường Đoan (PNTĐ) vì không chủ ý nhưng đã gây cho chị sự phiền toái, bức xúc nặng nề, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của chị. Chúng tôi cũng cám ơn chị đã tiếp nhận lời xin lỗi thứ hai của Phan Huyền Thư (PHT) để vụ việc đi vào chiều hướng tích cực hơn”.

Trong thông cáo báo chí, Hội Nhà văn Hà Nội cũng nêu rõ lý do cuốn SĐL được trao giải là vì cuốn sách được xuất bản, lưu hành một cách hợp pháp, đáp ứng đúng các tiêu chí của quy chế xét giải. Cho đến khi được trao giải thưởng, tập thơ này không bị phê phán gì về mặt nội dung, tư tưởng, cũng như tư cách của tác giả. Tập thơ được đánh giá cao về nội dung và nghệ thuật. Trong quá trình xét giải và trao giải HĐXG không hề nhận được một thông tin, phản hồi nào cho biết PHT có “đạo thơ”.

Chỉ sau khi tập thơ Sẹo độc lập (SĐL) của nhà thơ Phan Huyền Thư (PHT) do Nhã Nam và Nxb Lao Động ấn hành cuối năm 2014 được trao giải mới rộ lên thông tin về bài “Có lẽ đã chết vẫn tốt hơn” bị nghi đạo câu thơ “Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển” của nhà thơ hải ngoại Du Tử Lê. Tiếp đến là bài thơ “Bạch lộ” bị coi là đạo hoàn toàn theo bài “Buổi sáng” in trong tập Đếm cát (2003) của nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan (PNTĐ).

Sau đó, Hội đã yêu cầu PHT giải trình, và nhà thơ PHT đã có giải trình gửi HNVHN. Kèm theo giải trình, nhà thơ PHT cũng đã gửi tới Hội qua đường Email bản thảo vi tính bài thơ “Bạch lộ” với bản gốc ban đầu mang tên “Độc ẩm với bình minh” được chị viết vào năm 1996 và bản sửa lần thứ hai mang tên “Độc ẩm cuối thu”. Tác giả cho biết đã gửi bài này cùng nhiều bài thơ khác dưới dạng văn bản giấy cho một nhà thơ ở Mỹ để họ có thể dùng trên các tạp chí văn học ở hải ngoại. Với bản thảo vi tính này thì PHT khó chứng minh được thời gian sáng tác bài thơ gốc, vì vậy chúng tôi đã ra sức tìm kiếm xác minh, Hội đã một mặt liên hệ với nhà thơ ở hải ngoại để nhờ xác minh việc này, mặt khác dùng công cụ tìm kiếm trên Internet. Kết quả tìm kiếm như sau: Trên tạp chí Hợp Lưu (số 31, tháng 10&11/1996) PHT có bài thơ văn xuôi “Chôn cất búp bê”; Trên Tạp chí Thơ, PHT có thơ đăng trong 16/27 số (7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 21, 25, 26, 27)

Điều này cho thấy việc PHT gửi thơ ra hải ngoại vào những năm từ 1996 trở đi như chị nói là đúng. Nhưng bài thơ “Độc ẩm với bình minh” không thấy được in ở HL và TCT, nghĩa là vẫn chưa giải trình được điều chị nói trong sự đối chiếu với bài thơ “Buổi sáng” để kết luận có “đạo thơ” hay không.

Được biết, trong mấy ngày qua, trao đổi với nhà thơ PHT, Hội cũng vừa tôn trọng quyền của chị đưa ra những chứng lý của mình, lại vừa động viên chị dũng cảm nói ra sự thật nếu mình có sai lầm.

Ngày 19/10, PHT đã có thư gửi HNVHN xin lỗi và xin trả lại giải thưởng đã nhận. Ngày 20/10/2015 BCH HNVHN đã họp đánh giá tình hình vụ “nghi vấn đạo thơ” PHT – PNTĐ. Căn cứ Điều lệ Hội và Quy chế giải thưởng của Hội, kết hợp với yêu cầu rút giải của tác giả, BCH HNVHN đã quyết nghị thu hồi giải thưởng 2015 của HNVHN đối với tập thơ SĐL của nhà thơ Phan Huyền Thư. Tiếp đó, ngày 22/10/2015 nhà thơ PHT đã có bức thư thứ hai xin lỗi tiếp nhà thơ PNTĐ với sự thừa nhận bài “Bạch lộ” viết sau bài “Buổi sáng”. Nhà thơ PNTĐ đã chấp nhận lời xin lỗi này.

Hội cũng tin rằng, với những sóng gió dồn dập trong những ngày qua, nhà thơ PHT sẽ rút ra được “bài học lớn trong đời mình, một bài học sâu sắc nhất về thái độ sống và viết” như chị đã viết trong thư xin lỗi lần thứ hai.