Hà Nội: tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ Hà Nội, trong giai đoạn 2011-2015, Hà Nội đang trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng, chất lượng dân số đang từng bước được nâng cao tạo điều kiện cung ứng nguồn nhân lực cho các hoạt động kinh tế-xã hội của Thủ đô. Cùng với đó, thời gian qua, công tác dân số của Thủ đô đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Cụ thể, số sinh trên toàn thành phố trung bình mỗi năm khoảng 120 nghìn trẻ. Số sinh con thứ 3 tăng cao vào năm 2012 (gần 12 nghìn trẻ) và có xu hướng giảm từ năm 2013 trở lại đây. Tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2015, số trẻ là con thứ 3 trên địa bàn thành phố là hơn 3.600 trẻ. Chất lượng dân số từng bước được nâng cao, triển khai đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh, thực hiện các mô hình nâng cao chất lượng dân số được triển khai ở 30 quận, huyện, ưu tiên các xã khó khăn đã mang lại kết quả rõ rệt. Tỷ lệ sàng lọc trước sinh và sơ sinh ngày càng tăng qua các năm. Năm 2012, tỷ lệ sàng lọc trước sinh là 40,36%, đến năm 2014 tăng lên 67% (cao hơn 1,6 lần so với 2012); tỷ lệ sàng lọc sơ sinh năm 2012 đạt 20,21% đến năm 2014 47,6% (cao hơn 2,4 lần so với năm 2012). Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2015, toàn thành phố đã thực hiện sàng lọc sơ sinh cho gần 62% số trẻ sinh ra, phát hiện 646 trường hợp nghi ngờ thiếu men G6PD, 20 trường hợp nghi ngờ suy giáp trạng bẩm sinh. Dư kiến cuối năm đạt tỷ lệ sàng lọc sơ sinh là 85% hoàn thành kế hoạch đặt ra.

Tuy nhiên, tỷ số giới tính khi sinh (số trẻ là nam/100 trẻ nữ) đang ở mức cao hơn mức trung bình của cả nước. Hiện tỷ số giới tính khi sinh ở Hà Nội đang duy trì ở mức 114,5 trẻ trai/100 trẻ gái (trong khi toàn quốc là 112,7%/100). Các quận, huyện có tỷ số giới tính cao trên 120/100 như Sóc Sơn, Thạch Thất, Phú Xuyên, Ba Vì, Thường Tín. Theo các nhà chuyên môn, chỉ số giới tính khi sinh được tính bằng số trẻ em sinh là trai/100 bé gái. Chỉ số này được coi là bình thường trong khoảng 103 đến 107 trẻ trai/100 trẻ gái.

Ông Tạ Quang Huy, Chi Cục trưởng Chi Cục DS-KHHGĐ Hà Nội cho rằng, quy mô dân số đông, địa bàn rộng, trong đó địa bàn 18 huyện, thị xã có mức sinh cao tác động tới các chỉ tiêu về dân số của Hà Nội. Hiện tỷ lệ sinh con thứ 3 có giảm nhưng chưa bền vững, ở một số huyện tỷ suất sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên còn ở mức cao. Thêm vào đó, tâm lý các cặp vợ chồng vẫn muốn sinh con trai đã khiến cho công tác khống chế tỷ lệ mất cân bằng giới tính và giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 gặp khó khăn. Hà Nội phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu sinh con thứ 3 dưới 6% vào năm 2015 nhưng hiện chỉ tiêu này vẫn ở mức trên 7%. Trong khi đó, tỷ số mất cân bằng giới tính khi sinh cao, trên mức bình quân của cả nước.

Cũng theo ông Tạ Quang Huy, nhằm ngăn chặn các hành vi lựa chọn giới tính khi sinh cần phải tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về chẩn đoán lựa chọn giới tính khi sinh để giáo dục, răn đe, tạo dư luận xã hội. Tuy nhiên, tại một số đơn vị, nhất là ở tuyến xã, phường, công tác kiểm tra, giám sát ở cơ sở chưa được quan tâm thường xuyên, nhiều đơn vị chưa xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát ngay từ đầu năm.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội-Phó Trưởng Ban Thường trực Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ Hà Nội Hoàng Đức Hạnh nhấn mạnh, nhiệm vụ giai đoạn 2016-2020, thành phố sẽ tập trung duy trì mức sinh thấp hợp lý, nâng cao chất lượng dân số, cải thiện tình trạng sức khoẻ sinh sản, ổn định cơ cấu dân số góp phần nâng cao chỉ số phát triển con người, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá Thủ đô. Cụ thể là quy mô dân số không quá 8,5 triệu người vào năm 2020; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên ở mức 12,5%; tỷ lệ thai phụ được sàng lọc trước sinh ít nhất là 80%; tỷ lệ sàng lọc sơ sinh đạt ít nhất 85%; giảm tỷ số mất cân bằng giới tính khi sinh và tiến tới xây dựng đề án “kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh của Hà Nội giai đoạn 2016-2020”. Dự kiến đề án này được phê duyệt vào quý IV năm nay.