Đừng bỏ lỡ cơ hội cho trẻ

Tại Việt Nam, thông qua sử dụng vắc xin dự phòng, nhiều bệnh truyền nhiễm đã được thanh toán, loại trừ hoặc giảm đáng kể số mắc, số chết, như đã thanh toán bệnh bại liệt vào năm 2000, đạt mục tiêu loại trừ uốn ván sơ sinh vào năm 2005, bệnh bạch hầu giảm 585 lần, ho gà giảm 937 lần, uốn ván sơ sinh giảm 59 lần, sởi giảm 573 lần.

Có thể thấy, việc tiêm chủng phòng bệnh là hết sức quan trọng để ngăn ngừa dịch bệnh cho trẻ em. Song thực tế cho thấy, nguy cơ của các dịch bệnh trên vẫn tiềm ẩn. Cho đến nay, Chương trình tiêm chủng mở rộng ở nước ta đã triển khai tiêm các loại vắc xin phòng ngừa 12 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em là: Lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não mủ/viêm phổi do vi khuẩn Hib...

Tuy nhiên, đáng tiếc là trong khi nguồn vắc xin của nước ta khá đa dạng, thì tỷ lệ tiêm chủng ở một số địa phương vẫn còn thấp. Nguyên nhân được xác định là do lo ngại phản ứng sau tiêm chủng, cho nên nhiều gia đình không cho trẻ đi tiêm chủng; quên lịch tiêm chủng, hoặc trẻ bị ốm khi đến lịch tiêm.

Đặc biệt là thời gian qua, một số tai biến nặng sau tiêm phòng vắc xin 5 trong 1 ComBE Five đã gây lo lắng cho các bậc cha mẹ có con độ tuổi tiêm ngừa. Thậm chí, có một số gia đình phản ứng cực đoan không tiêm chủng cho con. Điều này sẽ gây ra những hệ lụy khôn lường cho xã hội.

Theo các chuyên gia, phản ứng sau tiêm chủng ở trẻ là không thể tránh khỏi, vì đây là phản ứng gây ra do một hoặc nhiều thành phần của vắc xin. Nó cũng là phản ứng của từng cá thể với đặc tính vốn có của vắc xin, có thể xảy ra ngay cả khi vắc xin đã được sản xuất, bảo quản, vận chuyển an toàn và chỉ định một cách chính xác. Các phản ứng sau tiêm ở trẻ chủ yếu là đau, sưng, hoặc đỏ tại chỗ tiêm, sốt, phát ban, viêm kết mạc... chiếm khoảng từ 5 đến 10% và hầu hết các phản ứng vắc xin là nhẹ và tự khỏi.

Do vậy, để phòng ngừa dịch bệnh, cũng như các bệnh truyền nhiễm khác một cách chủ động và hiệu quả, trước hết ngành Y tế cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền, các đơn vị có liên quan tuyên truyền đến mọi người dân về lợi ích của việc tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Bên cạnh đó, ngành Y tế và các địa phương cần chuẩn bị đầy đủ vắc xin, nhân lực, trang thiết bị phục vụ công tác tiêm chủng an toàn.

Trước một số vụ tai biến nặng do tiêm chủng thời gian qua, đòi hỏi ngành Y tế và các địa phương phải có sự phối hợp chặt chẽ, đánh giá chất lượng, độ an toàn cũng như quá trình bảo quản, vận chuyển, tiếp nhận vắc xin, kiểm soát nghiêm ngặt chất lượng vắc xin trước khi đưa vào tiêm chủng. Khi tiêm chủng, các đơn vị tổ chức thực hiện cần nghiêm túc, đúng quy trình như: Đo nhiệt độ, giám sát các bé 30 phút sau khi tiêm để đề phòng biến chứng…

Với các gia đình có trẻ trong độ tuổi tiêm chủng cần thực hiện đúng các hướng dẫn của cán bộ y tế về chăm sóc, theo dõi phản ứng sau tiêm chủng, nhất là theo dõi trẻ thường xuyên tại nhà trong vòng một đến hai ngày sau tiêm chủng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Trẻ có biểu hiện bất thường về sức khỏe cần được đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để khám, điều trị kịp thời.

Tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch không chỉ giúp trẻ em phát triển khỏe mạnh thể chất và trí tuệ, mà còn giúp giảm chi phí chăm sóc y tế, giảm tình trạng tàn phế hay mất khả năng lao động do bệnh tật. Vì vậy, chúng ta không nên bỏ lỡ cơ hội này cho trẻ.