CPI thấp hơn dự báo?

CPI của tháng 7 chỉ tăng 0,13% so với tháng trước và tăng 0,9% so với cùng kỳ năm ngoái, "lập kỷ lục" là mức tăng thấp nhất kể từ năm 2002. Trên thị trường, người tiêu dùng chứng kiến rất nhiều loại hàng hóa, đa dạng về chủng loại và xuất xứ, giá cả phải chăng nhưng mức tiêu thụ không như mong muốn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên. Đó là, nguồn cung của các loại nông sản, thực phẩm vẫn dồi dào, thậm chí có một số thời điểm còn giảm so với trước. Như vậy, nhìn chung quan hệ cung - cầu diễn ra một cách lành mạnh, suôn sẻ nhưng thiếu đi sự kích thích để "kéo" CPI tăng. Trong khi đó, các mặt hàng trong lĩnh vực may mặc, bưu chính viễn thông, giáo dục… cũng duy trì được sự cân đối, đáp ứng tốt nhu cầu tiêu thụ của xã hội và không có biến động đặc biệt. Đặc biệt, giá dầu thế giới đang diễn biến theo xu hướng tương đối thuận, đan xen giữa các đợt tăng, giảm nhưng mức tăng, giảm cũng không quá lớn, đã tạo điều kiện cho việc điều chỉnh giá xăng dầu trong nước. Tính chung, đến nay yếu tố giá dầu quốc tế không còn là mối lo ngại hoặc gây cản trở đối với hoạt động sản xuất cũng như đời sống dân sinh. Đây là thực tế rất đáng mừng, có lợi đối với sự phát triển KT-XH vì cộng đồng doanh nghiệp tiết giảm được chi phí đầu vào. Bên cạnh đó, sức mua của xã hội gần như không có sự cải thiện do thị trường hồi phục rất chậm. Từ đó, tâm lý tiết kiệm chi tiêu, gạt bỏ nhu cầu mua sắm đối với những vật phẩm, dịch vụ chưa cần thiết vẫn còn khá phổ biến trong giới tiêu dùng. Thực tế cho thấy, thu nhập của đại bộ phận dân chúng trong nhiều tháng qua không được cải thiện trong khi tình trạng khan hiếm việc làm vẫn là mối lo thường trực của không ít người, nhất là giới trẻ.

Theo các chuyên gia, trong những tháng tới CPI có mức tăng mạnh hay vẫn thấp như thời gian qua sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là diễn biến giá của nhóm hàng ăn, lương thực, thực phẩm trong nước và giá dầu trên thị trường quốc tế.

Trước hết, hoạt động nông nghiệp nói chung từ đầu năm đến nay diễn ra một cách bình thường, không hoàn toàn thuận lợi nhưng cũng không gặp khó khăn đến mức gây ra sự suy giảm về sản lượng đối với các loại cây trồng, vật nuôi chủ yếu. Vì vậy, khả năng tăng giá của nhóm hàng ăn uống, lương thực và thực phẩm rất khó xảy ra. Như vậy, nếu không diễn ra những thiên tai đột ngột, khiến suy giảm nguồn cung lương thực và thực phẩm thì chỉ số giá của nhóm hàng này cũng sẽ chỉ tăng ở mức độ trung bình.

Mặt khác, việc tăng giá cũng chỉ có thể tập trung vào những thời điểm nhạy cảm, khi nhu cầu xã hội tăng đột biến như dịp lễ Nô en, tết Dương lịch. Đáng lưu ý nhất là diễn biến của giá dầu trên thị trường thế giới vì đây là yếu tố có tầm quan trọng và can thiệp lớn nhất vào mức tăng CPI do nền kinh tế vẫn phụ thuộc tới 70% nhu cầu nhiên liệu nhập khẩu. Nói cách khác thì giá dầu thế giới là yếu tố gây ảnh hưởng trực tiếp và lớn nhất đối với diễn biến CPI trong nước. Xét từ góc độ này thì nếu tình hình thị trường nhiên liệu quốc tế không có xáo trộn lớn, hoặc đột ngột do những biến động về chính trị, thiên tai tại các khu vực cung cấp dầu mỏ truyền thống thì nguồn cung sẽ vẫn ổn định, góp phần xác lập giá dầu một cách hợp lý. Như vậy, các đơn vị nhập khẩu xăng dầu Việt Nam cũng được hưởng điều kiện thuận lợi này để nhập khẩu và bán ra với mức giá ổn định. Đặc biệt, tình hình thuận lợi trên còn được củng cố thêm trong bối cảnh các doanh nghiệp Mỹ đang đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ mới để khai thác dầu, giúp duy trì sản lượng dầu tăng cao so với thời gian trước. Điều này là nhân tố mới và tích cực, giúp thị trường dầu thế giới càng có điều kiện ổn định trong tương lai gần.

Từ những yếu tố trên, các chuyên gia dự báo, có thể CPI cả năm 2015 sẽ tăng rất thấp và nhiều khả năng sẽ thấp hơn so với chỉ tiêu là tăng 5% như đã đề ra…