Cách nào khai thác hiệu quả?

"Chảy máu đất vàng"

Tại TP Hồ Chí Minh, không ít khu “đất vàng” nằm im ỉm từ năm này qua năm khác. Theo Sở Tài nguyên - Môi trường TP Hồ Chí Minh, địa phương còn hàng trăm khu đất chưa có cơ sở pháp lý để sử dụng đất. Hiện, các khu đất này được giao cho các đơn vị, cơ quan nhà nước quản lý. Cụ thể, Công ty TNHH một thành viên Quản lý kinh doanh nhà thành phố quản lý 110 khu đất; Công ty TNHH một thành viên Dịch vụ công ích quận, huyện quản lý 636 khu đất. Ngoài ra, thành phố còn có 224 khu đất công do các đơn vị sử dụng đất khác đang quản lý, sử dụng, cũng chưa có cơ sở pháp lý sử dụng đất.

Trong số khu đất công kể trên, nhiều nơi đang bị sử dụng sai mục đích hoặc bỏ hoang gây lãng phí. Đơn cử, Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn - TNHH một thành viên đang quản lý và sử dụng khu đất rộng 1.700m2 ngay mặt tiền đường Võ Văn Tần (quận 3) nhưng đã bỏ hoang; hay khu đất rộng hơn 2.000m2 nằm trên Xa lộ Hà Nội (quận 9) được giao cho Công ty Colas thuê, khi đến thời hạn phải trả đất, đơn vị này tự ý cho một doanh nghiệp khác thuê lại...

TP Hồ Chí Minh còn một quỹ đất rất lớn, được xem là “đất vàng” nằm dọc bờ Tây sông Sài Gòn từ huyện Củ Chi đến quận 7. Tuy nhiên, đến nay, công tác lập quy hoạch và giải pháp quản lý không gian, cảnh quan toàn tuyến vẫn chưa được các ngành chức năng thực hiện. Nhiều khu đất dọc bờ sông đoạn qua quận 12, Gò Vấp, Bình Thạnh, quận 4, quận 7 đang bị bỏ hoang hoặc trở thành kho tàng, bến bãi, nhà xưởng xập xệ. Đặc biệt, tại các tuyến đường được mở rộng hoặc xây mới như Phạm Văn Đồng, Nguyễn Văn Linh, Nguyễn Hữu Thọ..., đất hai bên đang bị tư nhân thâu tóm nhưng lại bỏ hoang, hoặc cho thuê làm địa điểm kinh doanh ăn uống, gây thất thoát lớn tài nguyên đất đai.

Bảo đảm minh bạch, công khai

Ông Nguyễn Văn Dũng, Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP Hồ Chí Minh cho rằng, quỹ đất công hiện nay của thành phố có hạn, không còn dồi dào như trước đây. Các hình thức thu hút đầu tư bằng phương thức hoán đổi nguồn lực từ đất hiện gặp khó khăn, các khu đất có vị trí đắc địa đã sử dụng gần hết cho các đối tác để phát triển thành phố.

Về việc này, ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh thừa nhận, thời gian qua, vấn đề khai thác quỹ đất của thành phố vẫn lãng phí, không đúng tiềm năng. Trước đó, TP Hồ Chí Minh đã lập thủ tục đấu giá, thu hồi 108 khu đất đang sử dụng sai mục đích với tổng diện tích hơn 213ha nhưng đến nay việc thu hồi vẫn chưa hoàn tất.

Theo UBND TP Hồ Chí Minh, một trong những giải pháp huy động vốn trong thời gian tới để thực hiện các chương trình đột phá là rà soát quỹ đất để đấu giá quyền sử dụng đất. Hiện nay, những khu đất có vị trí tốt, đắc địa được rất nhiều nhà đầu tư quan tâm. Vấn đề đặt ra là làm sao để khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, đặc biệt là những khu đất có giá trị lớn? Sự lựa chọn duy nhất đúng là cần công khai, minh bạch trong việc quản lý, sử dụng nguồn lực đất đai bảo đảm hiệu quả, tránh lãng phí. Điều này có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh hiện nay tại TP Hồ Chí Minh. Theo Tiến sĩ Trần Du Lịch, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, đấu giá quyền sử dụng đất công khai, minh bạch sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư, đồng thời tăng giá trị khai thác quỹ đất cho thành phố.

Để từng bước tháo gỡ các điểm nghẽn trong thu hút đầu tư các dự án sử dụng đất, ông Trần Vĩnh Tuyến cho biết, thành phố sẽ đẩy mạnh mô hình "một cửa" đầu tư. Cụ thể, đối với các hồ sơ cấp giấy chứng nhận đầu tư, cấp giấy phép xây dựng... nhà đầu tư chỉ nộp hồ sơ vào một cơ quan duy nhất, cơ quan đó sẽ có trách nhiệm liên thông với các cơ quan liên quan cho đến khi hoàn tất và trả kết quả cho nhà đầu tư. Cùng với đó, TP Hồ Chí Minh sẽ xây dựng khung pháp lý bảo đảm tính minh bạch, công khai để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư bình đẳng trong đầu tư, kinh doanh trên địa bàn thành phố. Thành phố cũng kêu gọi doanh nghiệp thực hiện quyền và nghĩa vụ doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật, tuân thủ đạo đức kinh doanh, tránh bè phái, trục lợi.