Bộ Giáo dục “hé lộ” đề thi tham khảo giống đề thi THPT Quốc gia 2017

Dự kiến, trong ngày 14-5, Bộ GD-ĐT sẽ công bố đề thi tham khảo theo dạng bài thi thật của kỳ thi THPT Quốc gia năm 2017.

Để giúp thí sinh có thể hiểu rõ hơn về đề thi tham khảo nhằm phục vụ tốt hơn cho việc ôn luyện để đạt kết quả cao trong kỳ thi THPT Quốc gia sẽ diễn ra cuối tháng 6-2017, phóng viên đã phỏng vấn Tiến sĩ Sái Công Hồng, Phó Cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định Chất lượng giáo dục (Bộ GD-ĐT).

Các câu hỏi được sắp xếp từ dễ đến khó

- Xin ông cho biết đề tham khảo cho Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2017 sắp được Bộ GD-ĐT công bố có điểm đặc biệt mới nào so với bộ đề thi thử nghiệm 14 môn mà Bộ GD-ĐT đã công bố từ hồi tháng 1-2017?

- TS Sái Công Hồng: Để chuẩn bị cho các kỳ thi THPT quốc gia từ năm 2017, ngay sau khi công bố phương án thi THPT quốc gia năm 2107, Bộ GD-ĐT đã tiến hành triển khai hoạt động xây dựng ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa để phục vụ cho xây dựng đề thi của Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2017.

Quy trình xây dựng câu hỏi thi chuẩn hóa được thực hiện theo 8 bước nghiêm ngặt. Mỗi bước lại bao gồm rất nhiều quy trình nhỏ để chuẩn hóa câu hỏi trong ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa. Từ việc ra câu hỏi thô, rồi từ thô sang câu hỏi được chuẩn hóa, phải trải qua các vòng biên tập, thẩm định, thử nghiệm câu hỏi,tinh chỉnh, thử nghiệm đề thi,...

Việc xây dựng các đề thi minh họa (được công bố vào ngày 5-10-2016), đề thi thử nghiệm (được công bố vào ngày 20-01-2017) và tới đây là đề tham khảo đều được thực hiện theo cùng một quy trình xây dựng đề thi chuẩn hóa mà Bộ GD-ĐT đã và đang triển khai xây dựng.

Điểm khác biệt lớn nhất so với các đề thi đã công bố là các đề tham khảo lần này có định dạng như đề thi chính thức. Bài thi KHTN, KHXH 120 câu; trong đó, mỗi môn thi thành phần là 40 câu, sắp xếp theo thứ tự, Bài thi KHTN (Môn thi Vật lí: từ câu 1-40; môn thi Hóa học: từ câu 41- 80; môn thi Sinh học: từ câu 81-120); Bài thi KHXH (Môn thi Lịch sử: từ câu 1-40; môn thi Địa lí: từ câu 41- 80; môn thi GDCD: từ câu 81-120).

Đặc biệt hơn nữa là các câu hỏi trong mỗi đề thi được sắp xếp theo trật tự từ lần lượt từ câu hỏi dễ đến câu hỏi khó (đối với các môn ngoại ngữ có tính đặc thù riêng nên việc sắp xếp cấp độ của các câu hỏi thi sẽ được bố trí tối ưu nhất theo qui luật trên).

Việc sắp xếp các câu hỏi trong đề thi như thế này sẽ tạo thuận lợi cho thí sinh làm bài thi theo tuần tự các câu hỏi thi trong đề thi mà không cần mất thời gian đọc toàn bộ đề thi và tạo cảm hứng cho các em làm trong quá trình làm bài thi; đồng thời sẽ đánh giá sát thực hơn nữa với năng lực của các thí sinh.

- Kỳ thi THPT Quốc gia năm nay có tổ hợp môn Khoa học xã hội và Khoa học tự nhiên cũng như nhiều môn thi theo hình thức trắc nghiệm. Xin ông cho biết cụ thể đề thi các môn học sẽ được ra theo hướng như thế nào, có điểm khác biệt gì so với những đề thi ở các năm trước?

- Từ năm 2016 trở về trước, chúng ta tổ chức thi theo môn (riêng biệt), mỗi môn thi được bố trí thi vào thời điểm khác nhau, đề thi của các môn được bố trí đánh thứ tự từ câu 1 đến hết và chỉ có môn Vật lí, Hóa học, Sinh học, Ngoại ngữ thi theo hình thức trắc nghiệm, còn lại đều thi theo hình thức tự luận.

Từ Kỳ thi THPT quốc gia năm 2017, Bộ tổ chức thi 5 bài thi, gồm 3 bài thi độc lập là: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 2 bài thi tổ hợp là Khoa học Tự nhiên (tổ hợp các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học; viết tắt là KHTN), Khoa học Xã hội (tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân đối với thí sinh học chương trình Giáo dục THPT; tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lí đối với thí sinh học chương trình GDTX cấp THPT; viết tắt là KHXH). Trừ bài thi môn Ngữ văn – thi tự luận, các bài thi còn lại đều thi theo hình thức trắc nghiệm.

Bài thi KHTN, KHXH 120 câu; trong đó, mỗi môn thi thành phần là 40 câu, sắp xếp theo thứ tự, Bài thi KHTN (Môn thi Vật lí: từ câu 1-40; môn thi Hóa học: từ câu 41- 80; môn thi Sinh học: từ câu 81-120); Bài thi KHXH (Môn thi Lịch sử: từ câu 1-40; môn thi Địa lí: từ câu 41- 80; môn thi GDCD: từ câu 81-120).

Với mục đích tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia để lấy kết quả xét công nhận tốt nghiệp THPT và làm căn cứ xét tuyển sinh ĐH, CĐ thì đề thi năm nay sẽ bảo đảm khoảng 60% số câu hỏi kiểm tra kiến thức, kỹ năng cơ bản để đánh giá học sinh đạt kết quả tốt nghiệp THPT (ở mức độ nhận thức: Nhận biết và Thông hiểu), 40% số câu kiểm tra kiến thức, kỹ năng nâng cao để phân hóa học sinh (ở mức độ nhận thức: Vận dụng và Vận dụng cao).

Thí sinh khoanh bừa đáp án có thể bị điểm liệt

- Đối với đề thi trắc nghiệm, có thể các em khoanh bừa vào đáp án nhưng vẫn đúng. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào và ông có thể nói rõ hơn đối với việc chấm đề thi trắc nghiệm?

- Những năm trước, có thể đáp án đúng của các câu hỏi thi trong một mã đề thi được chia đều cho 4 phương án A, B, C, D. Tức là mỗi phương án lựa chọn đều có thể có 25% là số là đáp án đúng rơi vào phương án lựa chọn đó. Vì vậy nếu học sinh "chọn bừa" các phương án lựa chọn A hoặc B hoặc C hoặc D thì sẽ được khoảng 2,5 điểm của bài thi.

Do đó, quy định điều kiện để thí sinh được xét công nhận tốt nghiệp là điểm bài thi mỗi môn thi phải đạt trên 1,0 điểm (có thể gọi là “điểm liệt”) ít phát huy tác dụng.

Để hạn chế tình trạng nêu trên, trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2017, việc tổ hợp các đề thi và bố trí vị trí các đáp án đúng của các câu hỏi thi là do máy tính tự động rút và sắp xếp, do đó rất có thể có những phương án lựa chọn A hoặc B hoặc C hoặc D của một số mã đề sẽ chỉ có khoảng 10% là số là đáp án đúng rơi vào phương án lựa chọn đó.

Vì vậy, nếu thí sinh cứ “chọn bừa” tất cả bài thi là một phương án thì có thể vô tình chọn vào phương án chỉ có 10% đáp áp là đúng, như vậy các em chỉ được 1,0 điểm môn đó và sẽ dẫn đến bị điểm liệt môn thi này và không được xét công nhận tốt nghiệp THPT.

Mặt khác, với việc cho tự động sắp xếp đáp án như trên, để không bị điểm liệt, bắt buộc những thí sinh có năng lực môn thi nào yếu thì phải tăng cường học tập, ôn luyện để chống liệt. Đây cũng là một trong những biện pháp góp phần chống học tủ, học lệch như hiện nay ở các trường phổ thông.

Học sinh nên học bao quát toàn bộ chương trình học lớp 12

- Sắp đến kỳ thi, nhiều thí sinh đã tìm đến các lò luyện thi để làm các bài thi thử với dạng đề thi minh họa được các lò, trung tâm ra theo mô phỏng đề thi minh họa của Bộ GD-ĐT. Ông nghĩ như thế nào về tình trạng này và có lời khuyên gì với thí sinh để đạt kết quả cao nhất trong kỳ thi?

- Như trên đã nêu, trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2017, đề thi, do máy tính tự động rút và sắp xếp theo trật tự từ lần lượt từ câu hỏi dễ đến câu hỏi khó (đối với các môn ngoại ngữ có tính đặc thù riêng nên việc sắp xếp cấp độ của các câu hỏi thi sẽ được bố trí tối ưu nhất theo quy luật trên) sẽ tạo thuận lợi cho thí sinh làm bài thi theo tuần tự các câu hỏi thi trong đề thi mà không cần mất thời gian đọc toàn bộ đề thi và tạo cảm hứng cho các em làm trong quá trình làm bài thi; đồng thời sẽ đánh giá sát thực hơn nữa với năng lực của các thí sinh.

Do đó, các em nên học bao quát toàn bộ chương trình của các môn học lớp 12 mà các em đã đăng ký dự thi THPT quốc gia tới đây, vì đề thi trắc nghiệm có độ bao phủ rộng.

Các em nên tập trung ôn thi theo định dạng đề thi tham khảo của Bộ GD-ĐT sẽ công bố tới đây để ổn định tâm lý khi làm bài trong phòng thi. Mặt khác, đây là kỳ thi quốc gia việc tổ chức thi, coi thi rất nghiêm ngặt, mọi gian lận, tiêu cực sẽ bị xử lý nghiêm nên thí sinh phải chấp hành nghiêm qui chế, kiến thức đến đâu làm bài đến đó để tránh những rủi ro đáng tiếc.