Tuần lễ bi thảm của hàng không thế giới: Chỉ là sự ngẫu nhiên?

Mới đây nhất, hy vọng tìm được người còn sống trong vụ tai nạn máy bay Algeria xảy ra ngày 24-7 đã hoàn toàn bị dập tắt. Sáng sớm 25-7, xác chiếc máy bay mất tích mang số hiệu AH-5017 của Hãng hàng không Algeria (Air Algerie) đã được tìm thấy ở Mali, gần biên giới với Burkina Faso. Toàn bộ 116 hành khách và phi hành đoàn trên máy bay đều thiệt mạng.

Vụ máy bay Algeria gặp nạn ngày 24-7, vụ máy bay rơi tại Đài Loan đêm 23-7 (48 người thiệt mạng) cùng thảm kịch của chuyến bay MH17 tại miền Đông Ukraine (298 người thiệt mạng) diễn ra chỉ trong 7 ngày đang thu hút sự chú ý của dư luận quốc tế. Những vụ tai nạn máy bay thảm khốc thời gian qua đã phủ một bóng mây u ám lên ngành hàng không toàn cầu và khiến nhiều người chuyển sang các phương tiện khác trước những cú sốc liên tiếp của ngành hàng không. Từ đầu năm đến nay đã có 7 vụ tai nạn hàng không dẫn tới chết người, so với 10 vụ năm 2013. Ngoài ra, từ đầu năm tới nay đã có 51 sự cố hàng không, so với 98 vụ vào năm ngoái. Thế nhưng, số liệu thống kê cũng cho thấy, hiện ngành hàng không thương mại toàn cầu đang ở "thời đại vàng" với độ an toàn cao hơn bao giờ hết.

Cơ quan An toàn vận tải Mỹ cho biết trong năm 2012 xảy ra hơn 33.500 trường hợp tử vong vì tai nạn đường bộ tại nước này, trong khi chỉ 440 người chết trong các tai nạn hàng không. Mỗi ngày có hơn 30.000 chuyến bay tại Mỹ, nhưng số vụ tai nạn rất thấp. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), ngày càng nhiều người trên toàn cầu lựa chọn đi lại bằng máy bay, với hơn 20 tỷ lượt khách vào năm 2013. Trong khi đó, số vụ tai nạn máy bay gây thương vong lớn đã giảm dần kể từ năm 1970, và những năm 2010 là thời kỳ an toàn nhất của ngành vận tải hàng không. Nguyên nhân là do các hãng sản xuất máy bay thương mại và máy bay nhỏ áp dụng phát minh về an toàn cùng công nghệ hiện đại. Số liệu thống kê trong thời gian dài cho thấy các hãng hàng không trên toàn thế giới đang ngày càng tiến bộ trong việc đối phó với các nguyên nhân có thể gây tai nạn, đặc biệt là ở Châu Phi.

Từ những bài học xương máu trong lịch sử, các hãng hàng không không ngừng chú trọng huấn luyện và nâng cao ý thức cho phi công về các mối đe dọa; đồng thời thu thập dữ liệu về các vụ tai nạn đã xảy ra để xác định mối đe dọa tiềm tàng. Nói cách khác, sự phức tạp trong nguyên nhân gây ra tai nạn máy bay ngày nay đang buộc các chuyên gia phải phân tích kỹ hơn để có được tiến bộ mới cải thiện an toàn bay, nhằm chuyển ngành hàng không từ bước "ứng phó tích cực" sang bước "chủ động phòng ngừa" tai nạn dựa trên cơ chế trao đổi dữ liệu tốt hơn giữa các quốc gia. Quá trình này đã đạt được nhiều tiến bộ khiến ngành hàng không trở nên an toàn hơn bao giờ hết vào năm 2013. Điều này lý giải sự gia tăng hành khách trên các chuyến bay thương mại.

Các chuyên gia đều thống nhất trong nhận định rằng an toàn hàng không đang ngày càng tốt hơn nhưng như thế không có nghĩa là tai nạn được loại trừ hoàn toàn. Và 3 vụ tai nạn liên tiếp trong tuần qua chỉ là ngẫu nhiên. Ông Paul Hayes, Giám đốc Hãng tư vấn hàng không Ascend nói: "Ba vụ tai nạn xảy ra trong một tuần qua không nói lên điều gì về độ an toàn của máy bay. Chúng ta phải nhìn vào xu thế dài hạn. An toàn hàng không đang ngày càng được cải thiện, và nó được cải thiện còn nhanh hơn cả tốc độ phát triển của ngành hàng không".