Thách thức trong cải thiện chỉ số PAPI

Nhiều chỉ số giảm sâu

Dự thảo báo cáo về kết quả thực hiện chỉ số PAPI năm 2015 đang được UBND TP Hồ Chí Minh hoàn chỉnh cho thấy, trong năm 2015, thành phố có 5/6 chỉ số nội dung giảm điểm so với năm 2014 gồm: Sự tham gia của người dân ở cấp cơ sở; Công khai, minh bạch; Trách nhiệm giải trình với người dân; Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; Cung ứng dịch vụ công. Về chỉ số công khai, minh bạch, nhiều người dân cho biết có tình trạng số hộ thực nghèo nhưng không được đưa vào danh sách hộ nghèo để được hưởng hỗ trợ của Nhà nước, trong khi có hộ thực tế không nghèo nhưng lại được đưa vào danh sách hộ nghèo. Về chỉ số cung ứng dịch vụ công, kết quả khảo sát cho thấy mức độ hài lòng của người dân khi sử dụng dịch vụ bệnh viện tuyến quận, huyện giảm như thiếu giường bệnh, thời gian chờ đợi lâu, hiệu quả chữa bệnh thấp, có hiện tượng người bệnh chi thêm tiền để được quan tâm hơn. Đặc biệt, chỉ số kiểm soát tham nhũng trong khu vực công có ba chỉ tiêu, gồm "cán bộ chính quyền không dùng tiền công quỹ vào mục đích riêng", "người dân không phải chi thêm tiền để được nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất", "người dân không phải chi thêm tiền để nhận được giấy phép xây dựng", kết quả khảo sát cho thấy TP Hồ Chí Minh đứng cuối bảng ở cả ba chỉ tiêu trên.

Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước nhưng xếp hạng về chỉ số PAPI trong 5 năm qua (2011-2015) TP Hồ Chí Minh không nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành có chỉ số PAPI cao, lại còn có xu hướng đi xuống, năm sau tụt hạng so với năm trước. Trong khi đó, mới đây, tại cuộc họp nghe báo cáo về tình hình thực hiện các chỉ số cải cách hành chính (PAPI, PCI, Par-Index), Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Đinh La Thăng cho rằng, cải cách hành chính là một trong những giải pháp hiệu quả nhất mà ít tốn kém nhất nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố và yêu cầu ngay trong năm 2016, từng sở, ngành, quận, huyện phải cải cách thủ tục hành chính một cách thực chất.

Khó tạo đột phá

Ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh thừa nhận, một trong những nguyên nhân khiến chỉ số PAPI nói riêng và các chỉ số cải cách hành chính nói chung giảm là do công tác chỉ đạo của UBND thành phố trong những năm qua chưa "đều tay", có lúc quyết liệt nhưng cũng có lúc còn lơ là, sự tham mưu của các sở, ban, ngành chưa tốt. Tuy vậy, ông Lê Văn Làm, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP Hồ Chí Minh cho rằng, thành phố là đô thị đặc biệt, đông dân nhất cả nước nhưng cách đánh giá vẫn áp chung với các địa phương khác nên rất khó để thành phố chạy theo cuộc đua... xếp hạng. Cũng theo ông Làm, với tình hình hiện nay, để thành phố tăng hạng, lọt vào nhóm đầu không hề dễ dàng.

Nhận định về khả năng đột phá trong việc nâng cao chỉ số PAPI của TP Hồ Chí Minh, PGS.TS Trần Hoàng Ngân (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) cho rằng, trước hết TP Hồ Chí Minh cần phải phổ biến đến tất cả đội ngũ cán bộ, công chức từ sở, ngành, quận, huyện đến phường, xã để họ thẩm thấu về chỉ số PAPI, hiểu rõ chỉ số này có tác dụng như thế nào đến khả năng nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố. Theo PGS.TS Trần Hoàng Ngân, vấn đề cần làm hiện nay là TP Hồ Chí Minh phải đưa chính quyền điện tử vào vận hành một cách hiệu quả, giảm tối đa cán bộ, công chức tiếp xúc với người dân, qua đó cho nghỉ việc hoặc thuyên chuyển công tác lực lượng dư thừa, làm việc không hiệu quả.

Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện thành phố đang nghiên cứu các giải pháp nhằm tăng cường mức độ công khai, minh bạch ở những nội dung của chỉ số PAPI theo hướng tìm ra phương thức tối ưu để chính quyền chia sẻ thông tin đáng tin cậy tới người dân, phù hợp với đặc điểm nhân khẩu của từng nhóm dân cư. Bên cạnh đó, bộ máy chính quyền thành phố sẽ nâng cao trách nhiệm giải trình trực tiếp với người dân qua việc xây dựng các thiết chế để bảo đảm trách nhiệm giải trình này được thực thi hiệu quả. Về giải pháp lâu dài, thành phố sẽ nghiên cứu ban hành kế hoạch, chương trình hành động cụ thể để nâng cao chỉ số PAPI trong các năm tới.