Tạo môi trường đầu tư thuận lợi

Vướng mắc về thuế suất ưu đãi, thủ tục hải quan...

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam (Amcham), ông Herb Corchan phản ánh: UBND tỉnh khác đã cấp giấy chứng nhận đầu tư (GCNĐT) với mức thuế ưu đãi FDI cho một công ty thuộc Amcham. Tuy nhiên, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh cho rằng, GCNĐT này không hợp lệ và truy thu thuế ưu đãi. Hiện Amcham có khoảng 10 trường hợp như vậy và kiến nghị Cục Thuế TP Hồ Chí Minh ngừng thu thuế ở dự án tỉnh khác.

Amcham và Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản (Jetro) cũng phản ánh về Thông tư 23/2015/TT-BKHCN (sẽ có hiệu lực từ 1-7-2016) liên quan đến nhập khẩu máy móc, thiết bị cũ. Thông tư này quy định máy móc, thiết bị cũ khi nhập vào Việt Nam phải có thời hạn sử dụng không quá 10 năm. Theo Amcham, thông tư này vi phạm quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) khi thiết lập hàng rào kỹ thuật không dựa trên khoa học về nhập khẩu và kiến nghị hủy bỏ Thông tư 23.

Tại hội nghị, nhiều doanh nghiệp (DN) cũng phản ánh các vấn đề khác như thủ tục kê khai thuế rườm rà, thủ tục hải quan còn nhiều bất cập; luật, quy định lại thường xuyên thay đổi khiến DN không đáp ứng kịp.

Không bắt doanh nghiệp chịu thiệt

Trả lời kiến nghị về thuế của đại diện Amcham, Phó Cục trưởng Cục thuế TP Hồ Chí Minh Trần Thị Lệ Nga cho biết: Công ty này có trụ sở và hoạt động tại TP Hồ Chí Minh từ năm 2001, đến năm 2008 mở rộng dự án bằng việc xây dựng một nhà máy ở Cần Thơ, được Ban Quản lý dự án Khu chế xuất của Cần Thơ cấp GCNĐT có ghi mức thuế ưu đãi. Trong khi đó, trước ngày 1-1-2004, cơ quan thuế thực hiện ưu đãi thuế căn cứ vào GCNĐT; còn sau thời gian này trở đi, Luật Đầu tư quy định ưu đãi thuế theo Luật Thuế.

Trường hợp này, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh đã có văn bản xin ý kiến Bộ Tài chính và Bộ đã trả lời bằng văn bản là ưu đãi theo luật thuế. Tuy nhiên, công ty không chấp nhận, tiếp tục khiếu nại. Bà Nga cho biết, đây không phải trường hợp cá biệt, riêng Amcham đã có 10 trường hợp. Luật Thuế đã quy định cụ thể nhưng một số tỉnh, thành phố lại muốn thu hút đầu tư về địa phương mình có thêm ưu đãi, dẫn đến trường hợp này.

Theo Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Đinh La Thăng, vì có ưu đãi thì DN mới đầu tư, nhưng khi DN đầu tư xong, đi vào hoạt động, hai cơ quan nhà nước lại áp mức thuế khác. Sai sót này không phải lỗi của DN. Vậy nên Bí thư Đinh La Thăng yêu cầu hai cơ quan nhà nước phải ngồi lại xử lý chứ không phải bắt DN chịu cái sai sót của mình.

Trả lời các DN về Thông tư 23, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch đầu tư) Đỗ Nhất Hoàng cho biết, vấn đề nhập khẩu máy móc, thiết bị cũ "rất nóng". Trước đó, Bộ Khoa học công nghệ đã ban hành Thông tư 20 với hai tiêu chí là máy móc cũ nhập khẩu phải còn chất lượng không dưới 80% và thời gian đã sử dụng không quá 5 năm. Do nhiều ý kiến không đồng tình, Chính phủ đã thay thế bằng Thông tư 23, trong đó bỏ tiêu chí tỷ lệ % chất lượng và nâng thời gian đã sử dụng lên 10 năm. Theo ông Hoàng, việc xác định thời gian không khó vì trên mỗi máy đều có seris và năm sản xuất.

Thông tư cũng dành hai trường hợp ngoại lệ đối với máy móc đã qua sử dụng trên 10 năm là nhập cả dây chuyền hoặc máy móc đặc chủng nếu đáp ứng 3 yêu cầu: Môi trường, tiết kiệm nhiên liệu và an toàn. Tuy nhiên, ông Hoàng cũng thừa nhận ba yêu cầu này chưa rõ ràng, cần có phụ lục kèm theo. Về ý kiến Amcham cho rằng Thông tư vi phạm WTO, ông Hoàng cho biết khi soạn thảo các cơ quan chức năng đã tham khảo và thấy các nước cũng có đề ra tiêu chuẩn kỹ thuật, tuy nhiên sẽ kiểm tra lại.

Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Đinh La Thăng khẳng định, thành phố luôn tạo điều kiện tốt nhất cho các nhà đầu tư. Những vấn đề DN phản ánh sẽ nhanh chóng được rà soát, giải quyết để tạo ra một môi trường thuận lợi cho các nhà đầu tư.