Quy định cần chặt chẽ hơn

Sự nhạy cảm đó có nguồn gốc xã hội của nó. Nhà được rao bán là những căn hộ NOXH tại khu CT1 Ngô Thì Nhậm, quận Hà Đông vừa được Công ty Vinaconex Xuân Mai hoàn thành với sự hỗ trợ của Nhà nước theo chủ trương của Chính phủ và thành phố. Việc bán theo hình thức phân phối lần đầu tiên này nếu thành công sẽ mở đầu cho việc cơ bản giải quyết xong chỗ ở cho những người có mức thu nhập thấp hiện đang không có nhà ở. Theo kế hoạch này, 5 năm tới, Hà Nội sẽ bán nhà ở với giá rẻ chỉ xấp xỉ bằng một nửa giá thị trường cho khoảng 15.500 hộ dân, tổng diện tích khoảng 1,5 triệu mét vuông. Hiện nay đã có 5 dự án NOXH là Sài Đồng (Long Biên), Đặng Xá (Gia Lâm), Kiến Hưng (Hà Đông) đã mở hồ sơ và một số dự án khác tại Đại Thịnh (Mê Linh), Bắc An Khánh (Hoài Đức) với hàng nghìn căn hộ sắp được khởi công. Theo quy định, những người được mua nhà là những người chưa có nhà ở hoặc nhà ở quá chật (dưới 5 m2/người), diện tích đất ở thấp hơn diện tích tối thiểu, chưa được phân phối nhà lần nào, có hộ khẩu hoặc đăng ký tạm trú tại thành phố có dự án. Nhà ở thuộc diện này phải được chính chủ sử dụng, sau 10 năm mới được bán, sang tên...

Những chế tài như vậy là khá chặt chẽ. Việc mua bán cũng diễn ra khá công khai, minh bạch và nếu như không có gì đột xuất, trong tháng 4 này, sẽ có thêm những đối tượng của chương trình NOXH được về nhà mới.

Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau khi 328 căn hộ khu CT1 Ngô Thì Nhậm có chủ, hàng nghìn người khác phải xếp hàng đăng ký mua ở các dự án sau thì đã xuất hiện việc rao bán nhà thuộc dự án NOXH. Ngành xây dựng, ngành nhà đất, ngành công an, chính quyền một số quận, huyện triển khai xác minh, xử lý.
Nhà ở là một loại hàng hóa như nhiều thứ hàng hóa, khi còn chế độ 2 giá, tất nhiên có chuyện mua đi bán lại, không chỉ với những người đầu cơ ăn chênh lệch giá mà ngay cả những người được phân nhà cũng tìm cách để bán. Và khi họ muốn bán thì có người muốn mua. Tất nhiên, có những người lợi dụng chính sách của Nhà nước để kiếm lời.

Thiết nghĩ, điều cần chống là chống những người tung tiền vào đầu cơ nhà đất để kiếm lời. Trong khi cung chưa đủ cầu, về phía người mua, cần có những quy định chặt chẽ hơn, chống việc kê khai gian dối trong đó một trong những vấn đề phức tạp nhất là hộ khẩu và nơi ở, hộ thực tế. Có người có nhà ở tỉnh khác, quận, huyện khác nhưng nơi ở theo hộ khẩu vô cùng chật chội. Có người được phân phối nhà ở nhiều lần nhưng kê khai thiếu minh bạch. Có người có nhiều nhà đất nhưng đứng tên người khác… Cũng cần đa dạng hóa nhiều hình thức để người thuộc diện thiếu nhà ở không nhất thiết phải mua mà có thể được thuê. Và cũng cần có chính sách quản lý và hỗ trợ để các doanh nghiệp có thể hạ giá thành xây dựng, tiến tới có thể đưa NOXH vào diện giao dịch thông thường.