Phòng ngừa là giải pháp hiệu quả nhất

Theo ông Nguyễn Trọng An, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH) thì nguyên nhân sâu xa là sự thay đổi mạnh mẽ về kinh tế dẫn đến sự phân hóa giàu nghèo rõ rệt, gây ra sự chênh lệch mức sống của các tầng lớp dân cư thành thị và nông thôn. Theo đó, người dân ở các vùng nghèo phải di cư tự do. Và con cái họ thường rơi vào hoàn cảnh như phải ở nhà một mình, bố mẹ giao cho người khác quản lý để đi làm kiếm sống, nhiều trẻ đi lang thang... khiến trẻ em dễ bị lạm dụng, bị bóc lột, bị xâm hại.

Theo Chỉ thị 1408/CT-TTg năm 2009 về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 1-9-2009, người đứng đầu chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm nhưng tại địa phương có bạo hành trẻ em xảy ra vẫn chưa có cán bộ nào bị kỷ luật. Thực tế công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em hiện chưa được các cấp cơ sở quan tâm đúng mức dẫn đến trẻ em chưa thực sự được bảo vệ, chăm sóc theo đúng nghĩa. Đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em còn thiếu về số lượng, hạn chế về năng lực chuyên môn, đặc biệt ở cấp xã. Hệ thống dịch vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt chưa hình thành đầy đủ và chưa đáp ứng được yêu cầu. Các biện pháp nghiêm cấm, trừng trị hành vi bạo hành trẻ em cũng chưa đủ tính răn đe. Đặc biệt, hệ thống mạng lưới phát hiện, báo cáo, phối hợp phòng chống, ngăn chặn nạn bạo hành trẻ ở cấp cơ sở còn nhiều lỗ hổng, yếu kém.

Trước vấn nạn này, các cơ quan chức năng đã nhiều lần họp bàn phương án giải quyết. Chương trình mục tiêu quốc gia về tăng cường chăm sóc, bảo vệ trẻ em do Cục Bảo vệ và chăm sóc trẻ em đã được soạn thảo và sẽ trình Chính phủ vào tháng 8 tới với hy vọng sẽ lấp lỗ hổng này. Nội dung quy định rõ và cụ thể trách nhiệm các cơ quan, các cấp và sự phối hợp giữa các bên liên quan.

Theo ông Nguyễn Trọng An, công tác bảo vệ trẻ em được chia làm 3 cấp độ: tuyên truyền, phòng ngừa, can thiệp và dịch vụ hỗ trợ. Các cộng tác viên tại địa phương cần phát hiện những trường hợp có nguy cơ (gia đình có kinh tế khó khăn, bố mẹ bỏ nhau...) để có những can thiệp kịp thời. Việc phòng ngừa có thể giảm được 80% nguy cơ xảy ra xâm hại trẻ em. Trẻ em chiếm tới 1/3 dân số thì việc đẩy mạnh phòng ngừa từ cộng đồng rất quan trọng. Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em cũng chủ động nhận thông tin cộng đồng qua đường dây nóng 18001567. Ông Nguyễn Trọng An nhấn mạnh, nếu ai cũng coi trẻ bị bạo hành như con mình bị bạo hành thì mọi chuyện sẽ khác.