Phát huy tài năng của thanh niên: Cần “đòn bẩy” đủ mạnh

Điểm nổi bật của tài năng trẻ được tôn vinh trong những năm qua là có năng lực vượt trội, phẩm chất đạo đức tốt, có ý chí vươn lên, giàu lòng yêu nước; năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm; có ý thức chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, số lượng tài năng trẻ được phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng còn chưa tương xứng với tiềm năng…

Có thanh niên, có sáng tạo

Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X, nhiệm kỳ 2012-2017, đã phát động phong trào "Xung kích lao động sáng tạo, làm chủ khoa học công nghệ" với phương châm "Ở đâu có đoàn viên, thanh niên và hoạt động đoàn, ở đó có hoạt động sáng tạo". Từ tinh thần đó, những năm qua phong trào "Sáng tạo trẻ" được triển khai rộng khắp trong các đối tượng thanh thiếu nhi, đã huy động được hàng nghìn sáng kiến, ý tưởng sáng tạo; trong đó, nhiều sáng kiến, ý tưởng đã được ứng dụng vào thực tế làm lợi hàng trăm tỷ đồng. Các phong trào thực sự là môi trường thuận lợi để phát hiện, bồi dưỡng, phát triển các tài năng trẻ của đất nước.

Các phong trào hành động cách mạng do Đoàn - Hội - Đội phát động đã xuất hiện ngày càng nhiều tập thể và cá nhân điển hình tiên tiến có những đóng góp tích cực cho địa phương, đơn vị. Cụ thể, phong trào "Sinh viên 5 tốt", "Học sinh 3 rèn luyện" được tổ chức song song với nhiều hoạt động hỗ trợ sinh viên, học sinh học tập tốt, thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên, làm xuất hiện nhiều điển hình sinh viên, học sinh có thành tích cao trong học tập, nhiều nhà khoa học trẻ xuất sắc. Thanh niên công nhân và lao động trẻ có phong trào "4 nhất" (Chất lượng cao nhất, Sáng tạo nhất, Tiết kiệm nhất, An toàn nhất), "CKT" (Chất lượng, kiểu dáng, tiết kiệm)", "Ôn lý thuyết, luyện tay nghề, thi thợ giỏi", "Phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất"... được đông đảo đoàn viên, thanh niên công nhân tham gia với nhiều bàn tay vàng, nhiều tấm gương lao động sáng tạo đạt năng suất, chất lượng và hiệu quả cao. Thanh niên nông dân với phong trào "Tuổi trẻ tham gia xây dựng nông thôn mới", "Thanh niên nông thôn sản xuất, kinh doanh giỏi"... đã có nhiều chủ trang trại tài năng, thu nhập cao và giải quyết được nhiều lao động tại chỗ. Trong cán bộ, công chức trẻ có phong trào "3 trách nhiệm", "Văn minh công sở", "Đổi mới phong cách làm việc"... Thanh niên lực lượng vũ trang, tích cực tham gia phong trào "Thanh niên Quân đội vươn tới những đỉnh cao", "Thanh niên Quân đội tiến quân vào khoa học công nghệ"… và "Tuổi trẻ Công an nhân dân cũng đã nỗ lực học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy - Xung kích, sáng tạo, tình nguyện lập công vì an ninh Tổ quốc", "Chấp hành nghiêm điều lệnh, xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ"...

Đáng kể nữa là đội ngũ doanh nhân trẻ đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế đất nước. Đoàn thanh niên cũng chủ động triển khai các giải thưởng Sao Đỏ, Sao Vàng đất Việt, Doanh nhân trẻ, giải thưởng Lương Định Của… nhằm khuyến khích động viên, định hướng các doanh nghiệp, doanh nhân quan tâm đến công tác xây dựng thương hiệu, nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp để sẵn sàng hội nhập.

Cần mạnh dạn giao nhiệm vụ

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đó, công tác phát hiện, bồi dưỡng, sử dụng tài năng trẻ vẫn còn những hạn chế. Một số ít tài năng trẻ bản lĩnh chính trị chưa vững vàng, còn dao động trước khó khăn; ý chí, quyết tâm rèn luyện chưa cao, sớm thỏa mãn, thiếu khiêm tốn, thiếu kỹ năng thực hành xã hội. Một số còn có tư tưởng ỷ lại, trông chờ, đòi hỏi chế độ đãi ngộ, thiếu cảm thông, chia sẻ, đồng cảm với đất nước và cộng đồng...

Để tài năng trẻ có cơ hội chung tay xây dựng đất nước, Đảng và Nhà nước cần tin tưởng, nhìn nhận và đánh giá đúng, cũng như có chế độ, chính sách thỏa đáng để động viên, khuyến khích và tạo môi trường, điều kiện thuận lợi hơn. Tài năng trẻ Nguyễn Khoa Bảo, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và Phát triển công nghệ (FSI) kiến nghị, Nhà nước cần đầu tư cho Trung ương Đoàn triển khai Chương trình Khởi nghiệp quy mô toàn quốc nhằm dẫn dắt thanh niên, doanh nhân trẻ khởi nghiệp, tạo cơ hội cho thanh niên, doanh nhân trẻ dám nghĩ, dám làm, biết tận dụng các nguồn lực hỗ trợ để hiện thực hóa ước mơ kinh doanh và đưa bản thân đến gần hơn với thành công trong tương lai. Bí thư Đoàn Bộ Xây dựng Bùi Chí Hiếu mong muốn Đảng, Nhà nước cần nhìn nhận đúng vị trí, vai trò của thanh niên trong công tác nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ, ưu tiên giao các đề tài vừa sức cho thanh niên và hỗ trợ về kinh phí để động viên tài năng trẻ khởi nghiệp. Tiến sĩ Trương Ngọc Kiểm, Bí thư Đoàn Đại học Quốc gia Hà Nội đề xuất, cần xây dựng cơ chế, giao nhiệm vụ khoa học công nghệ tiềm năng cho cán bộ khoa học trẻ, các nhóm sinh viên giỏi trong các trường đại học trọng điểm và các viện nghiên cứu trọng điểm.

Mặc dù thu được những kết quả tích cực, tuy nhiên vẫn còn những "rào cản" đang đặt ra đòi hỏi cần sự quan tâm hơn nữa của các cấp, các ngành nhằm thúc đẩy sự phát triển của tài năng trẻ nói riêng và vì sự phát triển của đất nước nói chung. Điều này, trước hết đặt ra đối với tổ chức Đoàn - Hội - Đội trong công tác tham mưu, tổ chức thực hiện và các đơn vị nơi tài năng trẻ đang học tập, làm việc trong việc hỗ trợ, tạo điều kiện. Sự quan tâm, giúp đỡ thiết thực, hiệu quả sẽ là "đòn bẩy" mạnh mẽ để tài năng trẻ vươn xa…