Ngăn chặn bạo lực học đường: Lấy giáo dục, nêu gương là chính

Vẫn còn tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”

Đây là lần đầu tiên ngành Giáo dục tổ chức một hội nghị có số lượng đại biểu tham gia lên tới gần 20.000 người ở 63 điểm cầu của các tỉnh,thành phố và hơn 600 điểm cầu của các quận, huyện, thị xã. Điều này thể hiện quyết tâm cao của các bộ, ngành, đoàn thể, địa phương và mỗi nhà trường trong việc phòng, chống bạo lực học đường.

Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, ngành Giáo dục đã triển khai nhiều giải pháp, trong đó riêng hệ thống văn bản đã có tới 25 thông tư, hướng dẫn, quy định... về xây dựng trường học an toàn, ngăn chặn bạo lực. Hệ thống văn bản quy phạm và công tác chỉ đạo, giám sát chặt chẽ của cơ quan chức năng đã tạo hành lang pháp lý để các nhà trường bảo đảm tốt công tác an toàn trường học.

Thế nhưng, thời gian gần đây, tình trạng bạo lực học đường vẫn diễn biến phức tạp và có chiều hướng tăng ở một số địa phương; ở một vài nơi còn để xảy ra các vụ bạo lực học đường nghiêm trọng mà nạn nhân và thủ phạm đều là học sinh, khiến phụ huynh lo lắng, dư luận bức xúc.

Trước tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” ở một số nơi, ý kiến từ các điểm cầu đều thể hiện sự thống nhất cao với kế hoạch triển khai phòng, chống bạo lực học đường của Bộ Giáo dục và Đào tạo; đồng thời, đưa ra một số giải pháp, đề xuất.

GS.TS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội nhận định: Bạo lực học đường gia tăng cho thấy trách nhiệm ngày càng nặng nề của các cấp quản lý, nhà trường và giáo viên. Một trong những lỗ hổng lớn hiện nay là việc chậm trễ, thiếu kiểm soát của cơ sở, khiến nhiều ca bạo lực không được giải quyết dứt điểm, gây bức xúc dư luận. Thực tế ấy đòi hỏi hiệu trưởng các nhà trường cần tăng tính chủ động và ý thức tự giác, không né tránh trách nhiệm. Để góp sức ngăn chặn bạo lực, nhà trường tiếp tục cập nhật, đưa vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng cho sinh viên và giáo viên các quy định về đạo đức, kỹ năng ứng xử; tăng cường rèn kỹ năng ứng phó với các tình huống có vấn đề cho sinh viên...

Bà Nguyễn Thị Diễm Thu, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, mỗi nhà trường phải có phòng tư vấn tâm lý, có đội ngũ giáo viên chuyên trách về tư vấn tâm lý để kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ những khúc mắc của học sinh, góp phần giảm nguy cơ dẫn đến các mâu thuẫn có thể nảy sinh hành vi bạo lực. Đó cũng là đề xuất của nhiều đại biểu tại hội nghị.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ khẳng định, phòng, chống bạo lực học đường là việc cần sự chung tay của toàn xã hội. Tuy nhiên, để giải quyết căn cơ vấn đề này, mỗi nhà trường phải coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, chứ không phải mang tính phong trào.

“Lấy cái đẹp dẹp cái xấu”

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, mặc dù việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm chung, song ngành Giáo dục cần chủ động, tiên phong để thực hiện nhiệm vụ xây dựng trường học an toàn, quan tâm hóa giải các nguyên nhân dẫn đến bạo lực để phòng ngừa, ngăn chặn. Theo đó, vai trò của giáo viên chủ nhiệm và hiệu trưởng nhà trường cần được chú trọng hơn.

“Các thầy giáo, cô giáo phải trở thành những nhà giáo dục, không phải là “thợ dạy”; cần lấy giáo dục, nêu gương là chính, chứ không nặng về phạt hoặc răn đe” - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh.

Còn theo thầy giáo Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hệ thống giáo dục chất lượng cao Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội), trước tiên, mỗi thầy giáo, cô giáo phải nỗ lực hoàn thiện mình để không chỉ vững về chuyên môn, giỏi kỹ năng sư phạm, mà còn có phẩm chất đạo đức tốt, là tấm gương để học sinh noi theo về mọi mặt. Việc xây dựng đội ngũ nhà giáo tốt sẽ góp phần xây dựng nhà trường trở thành một trung tâm văn hóa, chứ không phải là nơi dạy chữ đơn thuần. Đây là nền tảng để mỗi học sinh tự giác điều chỉnh ý thức, hành vi, trở thành công dân có tri thức và văn hóa.

Đại diện lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và nhiều ý kiến tại các điểm cầu đều thể hiện sự đồng thuận với quan điểm lấy việc nêu gương, lấy “xây” để “chống”, nhằm ngăn chặn các hành vi bạo lực trong nhà trường. Ý kiến của các nhà trường cũng thống nhất chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc tiên phong, thể hiện trách nhiệm trước các vụ việc bạo lực học đường.

Ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm triển khai tới đội ngũ giáo viên về phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cho học sinh; tăng cường truyền thông, làm lan tỏa các tấm gương điển hình tiêu biểu, nhằm giáo dục chuyển đổi hành vi cho cả giáo viên và học sinh; kiên quyết nói không với các hành vi bạo lực trong trường học.

Theo ông Đặng Hoa Nam, các nhà trường, địa phương cần phát huy vai trò của Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111 và lưu ý đây không chỉ là số điện thoại đường dây nóng để sử dụng khi có sự việc xảy ra, mà còn là nơi tư vấn, hỗ trợ phụ huynh, học sinh khi gặp sự cố.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ yêu cầu mỗi cơ sở giáo dục phải cụ thể hóa kế hoạch phòng, chống bạo lực phù hợp; quan tâm giáo dục kỹ năng và nhân rộng các điển hình tiêu biểu, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu” để ngăn chặn các hành vi chưa đẹp. Cùng với việc nghiêm khắc xử lý các hành vi sai phạm về bạo lực, thì đây là những giải pháp căn cơ để hạn chế nguy cơ dẫn đến bạo lực học đường.