(HNM) - Ngày 11-5 vừa qua, cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Newt Gingrich đã chính thức tuyên bố ra tranh cử Tổng thống Mỹ, trở thành ứng cử viên nặng ký đầu tiên của đảng Cộng hòa tham gia cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2012.
Newton Leroy Gingrich sinh ngày 17-6-1943 ở Harrisburg, tiểu bang Pennsylvania, nhưng lớn lên ở Hummeltown trong cùng tiểu bang, có bằng tiến sĩ về lịch sử hiện đại Âu châu của Trường Đại học Tulane University ở New Orleans. Newt Gingrich đắc cử vào Quốc hội lần đầu tiên vào năm 1978 và tái đắc cử 10 lần. Từ năm 1995 đến năm 1999, ông giữ chức vụ Chủ tịch thứ 58 của Hạ viện Mỹ. Năm 1995, Tạp chí Time đã bầu chọn Newt Gingrich làm Nhân vật của năm, vì ông đảm nhận vai trò "kiến trúc sư" trong cuộc "lật đổ" đảng Dân chủ tại cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ năm 1994, đưa đảng Cộng hòa lần đầu tiên trở lại kiểm soát Hạ viện sau 40 năm.
Newt Gingrich từng bày tỏ lập trường về nhiều vấn đề chính trị. Sáng kiến chính trị mà ông đồng tình nhiều nhất là Contract With America (khế ước với nước Mỹ), trong đó phác họa một chương trình kinh tế và xã hội nhằm cải thiện hiệu năng của chính phủ, trong khi vẫn giảm bớt được gánh nặng đè lên vai người đóng thuế. Từ lâu Gingrich là người ủng hộ những biện pháp cải cách dựa trên thị trường đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của Mỹ. Ông chống lại những đề nghị về chăm sóc y tế tùy thuộc quá nhiều vào mệnh lệnh của chính phủ, đặc biệt là đạo luật cải tổ y tế của Tổng thống Barack Obama. Tháng 2-2010, Gingrich và John C.Goodman, người sáng lập và là chủ tịch của Trung tâm Quốc gia phân tích chính sách (NCPA) đã đưa ra một kế hoạch chăm sóc sức khỏe bao gồm 10 điểm, mục tiêu là làm cho việc chăm sóc y tế phù hợp với khả năng tài chính của mọi người, tạo ra những biện pháp thay thế cho những khoản cắt giảm Medicare (chương trình bảo hiểm sức khỏe quốc gia dành cho người từ 65 tuổi trở lên), bảo vệ những người nghỉ hưu sớm, đáp ứng nhu cầu của những người bị bệnh kinh niên và bảo vệ các bác sĩ khỏi những vụ kiện. Tuy nhiên Gingrich cũng là Chủ tịch Hạ viện đầu tiên bị quở trách về vấn đề đạo đức vì đã có những tuyên bố không đúng với các nghị sĩ xem xét những cáo buộc của đảng Dân chủ về sử dụng sai các khoản quyên góp miễn thuế. Đời sống riêng của ông cũng bị dị nghị khi ông từng thú nhận đã phản bội người vợ đầu để đến với người phụ nữ mà ông lấy làm vợ hai, sau đó ông lại tiếp tục có quan hệ với một phụ nữ khác mà hiện là vợ ba của ông.
Trả lời phỏng vấn trên tờ Washington Times, ông Newt Gingrich thừa nhận mình có hai lỗi lớn nhất là vô kỷ luật và chưa biết lắng nghe. Ông cam kết sẽ cải thiện hình ảnh không tốt cũng như khắc phục những sai lầm của mình khi còn là Chủ tịch Hạ viện Mỹ những năm 90 của thế kỷ trước; đồng thời bày tỏ hy vọng sẽ giành được chiếc vé ứng cử viên của đảng Cộng hòa để ra so tài với Tổng thống B.Obama trong cuộc bầu cử sắp tới.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.