Kinh tế xanh: Sự lựa chọn tất yếu

Mục tiêu chung của chiến lược là tăng trưởng xanh, tiến tới nền kinh tế các bon thấp, làm giàu vốn tự nhiên trở thành xu hướng chủ đạo trong phát triển kinh tế bền vững; giảm phát thải và tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính. Trên cơ sở mục tiêu chung này, chiến lược đưa ra ba mục tiêu cụ thể là tái cấu trúc, hoàn thiện thể chế kinh tế theo hướng xanh hóa các ngành hiện có và khuyến khích phát triển các ngành kinh tế sử dụng hiệu quả năng lượng, tài nguyên với giá trị gia tăng cao. Nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, giảm cường độ phát thải khí nhà kính, góp phần ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng lối sống thân thiện với môi trường thông qua tạo nhiều việc làm từ các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ xanh, đầu tư vào vốn tự nhiên, phát triển hạ tầng xanh.

Việt Nam đang thay đổi mô hình tăng trưởng, từ sử dụng nhiều tài nguyên, lao động giá rẻ sang cố gắng khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên. Do đó, phát triển theo hướng KTX là tất yếu. Đặc biệt, khi tiến hành tái cơ cấu, thì phát triển theo hướng xanh, thân thiện với môi trường càng trở nên quan trọng. KTX giúp giảm nghèo hiệu quả, bền vững hơn nhờ chú trọng giảm thiên tai, tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, dù KTX hướng tới tăng trưởng bền vững và công bằng xã hội, nhưng sẽ cần nhiều thời gian để đạt được. Tất yếu, tốc độ tăng trưởng kinh tế trước mắt có thể chậm lại, dễ gây hoài nghi, sốt ruột, lo ngại do nhu cầu đuổi kịp các nước xung quanh của Việt Nam rất cao. Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nhấn mạnh, cần sớm thay đổi tư duy, cách sống của mọi người, nhất là lớp trẻ. Đồng thời có các nhóm giải pháp điều chỉnh mục tiêu chiến lược về phát triển ở mọi cấp, khuyến khích và tạo sức ép thực hiện. Điều đó có nghĩa là phải chấp nhận thách thức, tận dụng cơ hội để đi theo xu hướng chung về KTX. Ví dụ như các chính sách ưu tiên rõ ràng cho nông nghiệp gắn với phát triển bền vững. Cụ thể là khuyến khích nông dân tập hợp thành những cánh đồng lớn, ứng dụng công nghệ tốt, khuyến khích doanh nghiệp cùng nông dân tổ chức sản xuất, chọn lựa sản phẩm đầu vào đạt chuẩn xanh, đầu ra tạo giá trị gia tăng nhiều hơn nhưng không gây trở ngại cho môi trường.

KTX, tăng trưởng xanh không chỉ là sự lồng ghép vấn đề môi trường trong phát triển kinh tế mà cần được hiểu sâu rộng hơn, trong đó có đề cập đến cả sự phát triển cân bằng, hài hòa giữa các mục tiêu. Đây là mô hình phát triển mới, được nhiều nước ủng hộ. Để chuyển đổi nền kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn, nhưng là con đường tốt nhất để thu hẹp khoảng cách phát triển với thế giới.