Một đạo luật cấp thiết

Ngày 25-2 vừa qua, chủ trì phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo phòng chống lãng phí, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã giao các cơ quan sớm hoàn thiện Luật Tiết kiệm, chống lãng phí để trình Quốc hội. Các quy định của Luật phải xây dựng được văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí trong toàn xã hội; đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành "tự giác", "tự nguyện" ở mọi lúc, mọi nơi, "cơm ăn, nước uống hằng ngày".

Đây là một tin rất vui, đem đến hy vọng nâng tầm thể chế nhằm đẩy lùi tệ lãng phí vốn còn nhức nhối trong xã hội. Dễ thấy nhất là lãng phí ngân sách nhà nước, khi chi tiêu công kém hiệu quả, nhiều công trình đầu tư lớn nhưng không được sử dụng đúng mục đích, gây thất thoát lớn. Đó là lãng phí tài nguyên thiên nhiên, khi khai thác tài nguyên quá mức, sử dụng năng lượng lãng phí, ô nhiễm môi trường. Đó còn là lãng phí thời gian và nhân lực, khi nhiều cơ quan, doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả. Không những thế, lãng phí còn xảy ra hằng ngày, hằng giờ, ở khắp nơi, trong hoạt động của từng cá nhân và cộng đồng xã hội...

Trong bài viết "Chống lãng phí”, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, lãng phí diễn ra khá phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, đã và đang gây ra hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển. Lãng phí gây suy giảm nguồn lực con người, nguồn lực tài chính, giảm hiệu quả sản xuất, tăng gánh nặng chi phí, gây cạn kiệt tài nguyên, gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Hơn thế, lãng phí còn gây suy giảm lòng tin của người dân với Đảng, Nhà nước, tạo rào cản vô hình trong phát triển kinh tế - xã hội, bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước.

Có thể nói, việc Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sớm hoàn thiện Luật Tiết kiệm, chống lãng phí để trình Quốc hội là một bước tiến quan trọng trong thể chế hóa chủ trương đẩy mạnh tiết kiệm chống lãng phí của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị.

Tiết kiệm không chỉ là một thói quen cá nhân mà còn phản ánh đặc trưng văn hóa, tư duy kinh tế và cách thức quản lý tài nguyên của nhiều quốc gia. Văn hóa tiết kiệm còn được coi là “chìa khóa” duy trì sự thịnh vượng ở nhiều quốc gia phát triển trên thế giới. Tuy nhiên, văn hóa tiết kiệm không tự nhiên mà có, mà thường được hình thành bằng cả quá trình lâu dài, với nỗ lực của cả cộng đồng và luôn có bàn tay của nhà nước.

Luật Tiết kiệm, chống lãng phí được hoàn thiện phải quy định cụ thể các nguyên tắc, trách nhiệm và hình thức tiết kiệm chống lãng phí trong từng lĩnh vực, từ tài chính công đến tiêu dùng cá nhân. Điều này giúp hạn chế tình trạng thực hiện tiết kiệm chống lãng phí một cách hình thức hoặc không đồng bộ. Luật phải giúp kiểm soát chặt chẽ các hoạt động chi tiêu, sử dụng tài nguyên và thời gian. Các hành vi lãng phí có thể bị xử lý nghiêm minh, tránh tình trạng thất thoát ngân sách nhà nước. Việc ban hành hoàn thiện luật phải có tác dụng ràng buộc về mặt pháp lý, đồng thời giúp nâng cao ý thức tiết kiệm trong cộng đồng. Khi có quy định cụ thể, người dân, doanh nghiệp và các tổ chức sẽ có trách nhiệm hơn trong việc sử dụng tài nguyên và tài chính. Tiết kiệm sẽ giúp sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tạo điều kiện để đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng như y tế, giáo dục, khoa học - công nghệ. Từ đó, nền kinh tế có thể phát triển theo hướng bền vững, ổn định hơn.

Luật Tiết kiệm, chống lãng phí với tính khả thi cao, được thực hiện nghiêm khắc kết hợp với một phong trào trong toàn xã hội sẽ tạo bước đột phá trong xây dựng văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí. Đây chắc chắn là một giải pháp tạo thêm nguồn lực to lớn cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới, tạo dựng một tương lai phát triển thịnh vượng cho đất nước, hạnh phúc cho nhân dân.